ΔΙΑΦΉΜΙΣΗOk Μάρτιν Έϊμις: Το «τρομερό παιδί» της βρετανικής λογοτεχνίας …ξαναχτυπά
Τον αποκάλεσαν «τρομερό παιδί» των βρετανικών γραμμάτων. Η εξωτερική του εμφάνιση, τού χάρισε τον τίτλο «Μικ Τζάγκερ της λογοτεχνίας». Σήμερα, στα 63 του χρόνια, ο Μάρτιν Έιμις γράφει το 13ο βιβλίο του. Τα πασίγνωστα μυθιστοράματα «Το χρήμα» και «Το Βέλος του Χρόνου» τον καθιέρωσαν ως έναν από τους κορυφαίους σύγχρονους Βρετανούς συγγραφείς.
Πρόσφατα βρέθηκε στη Λιόν για την προώθηση του τελευταίου του βιβλίου, με τίτλο «Λίονελ Άσμπο» και αιχμαλώτισε το κοινό. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται το νέο μυθιστόρημα που έχει στα σκαριά και αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα.
euronews: «Έχετε γράψει και στο παρελθόν για το Ολοκαύτωμα, στο βιβλίο «Το Βέλος του Χρόνου». Γιατί το Ολοκαύτωμα είναι τόσο σημαντικό για εσάς;»
Μάρτιν Έϊμις: «Θεωρώ ότι, κατά έναν περίεργο τρόπο, το Ολοκαύτωμα είναι σημαντικό για όλους. Ο αγγλογερμανός συγγραφέας WG Sebald είπε κάποτε, ότι κανείς σοβαρός άνθρωπος δεν μπορεί να σκέφτεται οτιδήποτε άλλο. Ακούγεται ίσως λίγο υπερβολικό. Κατά μια έννοια όμως, το ολοκαύτωμα σαν γεγονός σε καθορίζει. Η στάση σου απέναντι στο θέμα, σε κάνει να ανακαλύψεις κάποια πράγματα για τον εαυτό σου.
euronews: «Έχετε αναφέρει ότι κάθε φορά που γράφετε για το ολοκαύτωμα υποφέρετε. Γιατί αισθάνεστε έτσι;»
Μάρτιν Έϊμις: «Η ζωή ενός συγγραφέα μοιράζεται ανάμεσα στην φιλοδοξία και την ανυπομονησία. Πρέπει να συνυπάρχουν και τα δυο. Αυτό το μείγμα φιλοδοξίας και αγωνίας, το αισθάνεσαι σε κάθε μυθιστόρημα. Πόσο μάλλον όταν γράφεις για αυτές τις επικές ανθρώπινες ιστορίες πόνου. Ένιωσα το ίδιο όταν έγραψα ένα μυθηστόρημα για τα γκουλάγκ. Η διαδικασία είναι η εξής: Πρώτα σκέφτεσαι ότι το μυθιστόρημα που γράφεις δεν είναι καλό, μετά σκέφτεσαι ότι όλα τα μυθιστορήματα που έχεις γράψει δεν είναι καλά. Όταν φτάσεις σε αυτό το σημείο, μετά μπορείς να ξεκινήσεις.
euronews: «Έχετε ασχοληθεί αρκετά με τη βία και την αδικία στη Βρετανική κοινωνία στο βιβλίο «Λίονελ Άσμπο», για παράδειγμα. Στο Γουλγουιτς είδαμε ένα Βρετανό μουσουλμάνο, να σκοτώνει έναν άλλο Βρετανό, που ήταν στρατιώτης, μέρα μεσημέρι στο κέντρο του Λονδίνου. Το Λονδίνο, για το οποίο έχετε γράψει τόσα πολλά, πως δημιούργησε κάτι τέτοιο;
Μάρτιν Έϊμις: «Υπάρχουν πολλοί παράγοντες. Αυτό που πρόκειται να συμβεί το επόμενο διάστημα, είναι αυτό που αποκαλείται τρομοκρατία της ανομίας, τρομοκρατία της αλλοτρίωσης. Υπάρχει μια βαθιά δυστυχία, που έχει να κάνει με το αίσθημα του αποχωρισμού από τις ρίζες. Βασικά είναι η αποξένωση και η κατάθλιψη που τους εξωθεί σε κινήσεις εντυπωσιασμού. Ο Τζόσεφ Κονραντ σε ένα μυθιστόρημά του 1908, που είναι απίστευτα προφητικό, μιλάει για τους αναρχικούς τρομοκράτες στο Λονδίνο. Μιλάει για την ματαιοδοξία και την τεμπελιά. Όταν είσαι ματαιόδοξος, προσπαθείς να κάνεις εντύπωση. Από την άλλη όμως είσαι και τεμπέλης. Οπότε ο μόνος τρόπος για να τα καταφέρεις, είναι αυτός ο …εκρηκτικός τρόπος. Υπάρχει μια βαθιά ανάγκη στον άνθρωπο να γίνει αθάνατος και το όνομά του να ζήσει για πάντα».
euronews: «Πιστεύετε ότι θα νικήσετε τον θάνατο με τα βιβλία σας;»
Μάρτιν Έϊμις: «Η αλήθεια είναι οτι κανείς δεν επιδιώκει περισσότερο την αθανασία από τους συγγραφείς. Στην πραγματικότητα, μόνο ο χρόνος μπορεί να κρίνει την ποιότητα της τέχνης και τίποτα άλλο».
euronews: «Πόσος χρόνος χρειάζεται;»
Μάρτιν Έϊμις: «Είναι μεγάλη τιμή να καταφέρεις να βρίσκεσαι εδώ σε έναν αιώνα. Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους νέους που διαβάζουν τα βιβλία μου. Γιατί ξέρω οτι όταν εγώ πεθάνω, αυτοί θα συνεχίσουν για 30 – 40 χρόνια ακόμα».
euronews: « Αφήσατε την Ευρώπη για την Αμερική για οικογενειακούς λόγους. Γνωρίζουμε ότι δεν γυρίσατε την πλάτη σας στην Ευρώπη, αλλά δεν αισθάνεστε ότι εγκαταλείψατε ένα πλοίο που βυθίζεται;»
Μάρτιν Έϊμις: «Μοιάζει ως η καταλληλότερη περίοδος για να φύγει κανείς. Πιστεύω οτι η Ευρώπη είναι αρκετά ανθεκτική και έχει τεράστια ιστορία. Για πέντε αιώνες βρίσκεται στο κέντρο του κόσμου και παράγει ιδέες που μορφοποιούν τον κόσμο. Όλα αυτά βρίσκονται σε παρακμή, με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει και σε κάθε χώρα ξεχωριστά, Μια γεω- ιστορική παρακμή».
euronews: «Το θέμα της οικονομικής κρίσης σας εμπνέει στη συγγραφή μυθιστορημάτων; Ή μήπως πρέπει να θεωρήσουμε το επόμενο μυθιστόρημα σας για το ολοκαύτωμα ως μια παρωδία για όσα συμβαίνουν τώρα;»
Μάρτιν Έϊμις:«Ίσως να είναι το επόμενο από αυτό.
Ένα μυθιστόρημα χρειάζεται τουλάχιστον μια τετραετία για να γίνει κτήμα ενός συγγραφέα. Δεν αρκεί να γίνει αποδεκτό μόνο από το μυαλό αλλά να διαπεράσει όλο του το σώμα. Άρα δεν είναι δυνατό να ανταποκριθεί άμεσα σε ένα γεγονός, χωρίς να προηγηθεί αυτή η περίοδος επώασης».