ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜια ολοκληρωμένη παρουσίαση του έργου και της καλλιτεχνικής διαδρομής του Νίκου Δραγούμη διοργανώνει το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης από τις 7 Μαΐου, στο Μέγαρο Εϋνάρδου, θέλοντας να μας δώσει για πρώτη φορά την ευκαιρία να σχηματίσουμε μια συνολική εικόνα του έργου του. Ο σπουδαίος ζωγράφος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1874. ‘Ήταν ο πρωτότοκος γιος του πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη και αδερφός του πολιτικού και συγγραφέα Ίωνα Δραγούμη. Η ζωή και η διαδρομή του, σχεδόν μυθιστορηματική: Έφυγε το 1891 για το Παρίσι για να προετοιμαστεί για τις εξετάσεις για τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Θα αποτύχει. Εγγράφεται στη συνέχεια στη Νομική Σχολή της Σορβόννης, από όπου θα αποφοιτήσει, με πολλές δυσκολίες, στα τέλη του 1897. Θα εγκαταλείψει τα νομικά, που ποτέ δεν αγάπησε, αλλά αναγκάστηκε, από την οικογένειά του, να σπουδάσει. Εκείνη την εποχή αρχίζει να κάνει τα πρώτα του σχέδια, αποκαλύπτοντας το ταλέντο του.
Ξεκινάει μαθήματα στην ιδιωτική σχολή τέχνης Académie Julian, όπου θα φοιτήσει από το 1900 έως 1902. Εκεί θα διδαχθεί την τεχνική: οι μαθητές μάθαιναν πως να σχεδιάζουν την ανθρώπινη φιγούρα, πως να χειρίζονται τους όγκους, πως να δημιουργούν την εντύπωση του βάθους, πως να εστιάζουν στην προοπτική και την ορθή ανατομική πιστότητα. Τα χρόνια που ακολουθούν μέχρι το 1911 είναι τα πλέον παραγωγικά και χαρακτηριστικά για εκείνον. Σταδιακά εγκαταλείπει το Παρίσι για την Προβηγκία, όπου διαμένει για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Σημεία εκκίνησης της ζωγραφική του: ο Βαν Γκογκ, οι Ναμπί, η Γιαπωνέζικη Ξυλογραφία και, εν μέρει, ο πουαντιγισμός.
Όπως επισημαίνει ο αδελφός του Φίλιππος Στ. Δραγούμης: «Ο Νίκος είναι πιθανόν ο πρώτος που έφερε στην Ελλάδα την ιμπρεσιονιστική τεχνοτροπία και το χωρίς βαθμιαία φωτοσκίαση σχεδόν διακοσμητικό σχεδίασμα με νερόχρωμα και gouache (πηχτό, συνήθως άσπρο, χρώμα) πάνω σε σκοτεινό αδρό χαρτί (στρατσόχαρτο). […] Υπεραγαπούσε την ελεύθερη φύση και προσπαθούσε με μεγάλη ασκητικότητα να προσαρμόζεται στους φυσικούς νόμους. Δεν τον ένοιαζε τι λέγουν ή τι κάνουν οι αστοί, ή μάλλον με τα φερσίματα και το ντύσιμό του περιφρονούσε και κορόιδευε τους συμβατικούς των κανόνες ζωής και τρόπους συμπεριφοράς, αν και πάντα το έκανε με ευγένεια, χωρίς να τους προσβάλλει και χωρίς κακία για κανένα. Αγαπούσε την απλοϊκή κι αβίαστη φυσικότητα των χωρικών, τον εύρωστο κι ανεπηρέαστο από τον μηχανικό πολιτισμό τρόπο ζωής των κοντά στην ελεύθερη φύση.[…] Ο Νίκος ποτέ δεν θέλησε να πουλήσει κανένα του πίνακα, γιατί πίστευε πως η αληθινή τέχνη είναι ιερή και μη εμπορεύσιμη. Επίσης πως δεν είναι σωστό με την τέχνη να επιδιώκεται η απόδειξη καμιάς ιδέας η θεωρίας μη αυστηρά καλλιτεχνικής. Ήταν οπαδός της αρχής του «L’art pour l’art», του ότι δηλαδή η τέχνη αποτελεί απλή έκφραση του ψυχικού αισθητικού κόσμου του καλλιτέχνη και τίποτε περισσότερο».
Οι κύριες συνιστώσες των «ώριμων» έργων του, την πρώτη δεκαετία του εικοστού αιώνα, είναι οι αναπάντεχες οπτικές γωνίες, η διακοσμητική, απέριττη και διακριτική χρήση των επίπεδων χρωμάτων, η ακρίβεια και ευαισθησία του νευρώδους σχεδίου, η εμμονικά επιμελημένη αγάπη στη λεπτομέρεια. Ήταν σαφής η προτίμησή του να ταυτίζεται συχνά με εργατικά και αγροτικά θέματα που ξεφεύγουν από την απεικόνιση αστικών ή μεγαλοαστικών προτύπων Το 1911, εκδηλώνεται με πιεστικό τρόπο ψυχικό νόσημα και θα νοσηλευτεί σε διάφορα ψυχιατρικά ιδρύματα. Τη διετία 1912-1914, εμφανίζοντας σχετική ύφεση των συμπτωμάτων, θα κατορθώσει να δουλέψει για λίγο στην Αττική και την Άνδρο. Αν και δεν είναι πια κύριος και απόλυτος κάτοχος των εκφραστικών του μέσων, θα δώσει ενίοτε λαμπρά σχέδια. Μετά το 1914, η ασθένεια δεν θα του επιτρέψει να συνεχίσει να δημιουργεί. Θα πεθάνει το 1933, μετά από εικοσαετή εγκλεισμό στη Γενεύη και την Αθήνα.
Η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο με τίτλο «Νίκος Δραγούμης, ο ζωγράφος 1874-1933» με κείμενα των Μάρκου Φ. Δραγούμη, Φίλιππου Στ. Δραγούμη, και Νίκου Π. Παΐσιου, καθώς και με εικονογραφημένο χρονολόγιο και μαρτυρίες για τη ζωή του. Στο χώρο της έκθεσης θα προβάλλεται το ντοκιμαντέρ της Κλεώνης Φλέσσα ‘’Νίκος Δραγούμης, ένας ζωγράφος στη σκιά της ιστορίας’’.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Μέγαρο Εϋνάρδου
Αγ. Κωνσταντίνου 20 & Μενάνδρου, τηλ. 210 5223 101, 210 5223540, 210 3234 267
Διάρκεια έκθεσης: 7 Μαΐου – 18 Ιουλίου 2015
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 10 π.μ.–2 μ.μ.
Τετάρτη & Παρασκευή 6 – 8 μ.μ., Σάββατο 12-2 μ.μ.
Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter</a