Μάλτα: Αμβλώσεις, ένα ταμπού που πρέπει να σπάσει

Μάλτα: Αμβλώσεις, ένα ταμπού που πρέπει να σπάσει
Από Valérie Gauriat
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Η εκπομπή Insiders ταξίδεψε στην Μάλτα. Στη μικρή νησιωτική χώρα οι παραδόσεις, η θρησκεία και η αυστηρή νομοθεσία καθιστούν το θέμα των αμβλώσεων

Η εκπομπή Insiders ταξίδεψε στην Μάλτα. Στη μικρή νησιωτική χώρα οι παραδόσεις, η θρησκεία και η αυστηρή νομοθεσία καθιστούν το θέμα των αμβλώσεων, θέμα ταμπού. Το κοινωνικό στίγμα πέφτει βαρύ στις γυναίκες, νέες ή μεγαλύτερες.

Η Βαλερί Γκωριά μίλησε με γυναίκες που επέλεξαν την άμβλωση, με γιατρούς και ψυχολόγους αλλά και με μέλη οργανώσεων κατά των αμβλώσεων.

Οι μαρτυρίες των γυναικών που μίλησαν ανώνυμα έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον:

«Ήμουν 17 ετών και έμεινα έγκυος. Πήρα την απόφαση να πάω στην Αγγλία για να τερματίσω την εγκυμοσύνη. Κάτι δεν πήγε καλά στη διαδικασία, διότι ξύπνησα στη μέση. Ήθελα να σηκωθώ από το τραπέζι. Μου είπαν όχι, όχι και με κράτησαν κάτω. Νομίζω πως μετά έκαναν γρήγορα για να τελειώνουν την επέμβαση. Την επόμενη μέρα πονούσα. Όταν ήμουν στο αεροπλάνο άρχισα να αιμορραγώ, να χάνω κομμάτια αίματος», είπε στην εκπομπή μια γυναίκα.

«Πλησίαζα τα 44α γενέθλιά μου. Συζήτησα με τον άντρα μου και αποφασίσαμε πως για την οικογένειά μας και για τα τέσσερα παιδιά μας το καλύτερο ήταν να σταματήσει η εγκυμοσύνη. Είναι σκληρή διαδικασία κυρίως επειδή στη Μάλτα δεν έχεις κανέναν για να μιλήσεις. Πρέπει να κρατάς το μυστικό λες και έχεις κάνει κάποιο μεγάλο λάθος», είναι η ιστορία μιας άλλης γυναίκας.

Αυτές οι γυναίκες δεν θα τολμούσαν ποτέ να μιλήσουν στην κάμερα.

Στη Μάλτα, η διακοπή εγκυμοσύνης δεν επιτρέπεται για όσες εκτίουν ποινή 18 μηνών έως 3 ετών, ακόμη και σε περίπτωση βιασμού ή υγείας. Ένα θέμα που καλύπτεται από σιωπή.

Οι αμβλώσεις στη Μάλτα είναι ένα θέμα ταμπού. Υπάρχουν άνθρωποι υπέρ της αποποινικοποίησης των αμβλώσεων που δραστηριοποιούνται έντονα στα κοινωνικά δίκτυα αλλά δεν τίθεται θέμα να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους.

Ο επιχειρηματίας Πωλ Βιντσέντι δεν δίστασε να μιλήσει. Είναι ηγετικό μέλος του μαλτέζικου κινήματος υπέρ της ζωής. Το μήνυμά του δεν επιδέχεται παρερμηνείες:
«Κατά τη γνώμη μου και για την πλειοψηφία του κόσμου στη Μάλτα που θεωρεί πως η ζωή ξεκινά με τη σύλληψη, είναι αδιανόητο να δολοφονείται ένα ανθρώπινο ον μόνο και μόνο επειδή είναι ανεπιθύμητο. Θεωρούμε τους εαυτούς μας υπέρμαχους της ζωής και όχι πολέμιους των αμβλώσεων. Είναι λάθος να σκοτώνουμε. Είναι λάθος να σκοτώνουμε ένα παιδί αλλά είναι σωστό να υποστηρίζουμε μια μητέρα που μπορεί να βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση».

Στο μεσογειακό αρχιπέλαγος της Μάλτας των 450.000 κατοίκων, η μητρότητα είναι ιερή. Υπάρχει ένα κέντρο στήριξης έφηβων μητέρων που λειτουργεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας. Ηλικίας μεταξύ 12 και 18 ετών, περίπου πενήντα ανήλικες έχουν ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα στήριξης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους και του πρώτου διαστήματος μετά τη γέννα.

«Το ίδιο το πρόγραμμα τις βοηθά να συνειδητοποιήσουν την κατάστασή τους, όχι μόνο ως νέες μητέρες αλλά και ως φοιτήτριες και ως γυναίκες και ίσως ως πιθανές σύντροφοι και ως μέλη μιας οικογένειας», εξηγεί η Μελανί Μπονάβια, υπεύθυνη του κέντρου.

Η Ντέμπορα Μπαρτόλο είναι εκπαιδευτικός. Επιστρέφει συχνά στο κέντρο για να βοηθήσει. Μέχρι πριν από πέντε χρόνια δεχόταν η ίδια βοήθεια.

«Περάσαμε από ένα πρόγραμμα μέσα από το οποίο γίναμε πιο δυνατοί άνθρωποι. Πιστεύω πως κάθε ζωή αξίζει να γεννηθεί και κάθε ζωή αξίζει να χαίρει εκτίμησης. Είχα αυτή την ευθύνη. Όταν ζητάς βοήθεια θα την λάβεις αλλά πρέπει να την δώσεις και πίσω», λέει η Ντέμπορα Μπαρτόλο.

Δεν επιλέγουν όμως όλες οι γυναίκες το ίδιο. Προτιμούν κυρίως τις βρετανικές κλινικές ή τις κλινικές στη Σικελία που είναι πιο κοντά.

Οι παράνομες αμβλώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες, έως ανύπαρκτες στη Μάλτα: οι γιατροί αντιμετωπίζουν έως και 4 χρόνια φυλάκιση καθώς και αφαίρεση άδειας εξασκήσεως επαγγέλματος. Στο ιατρικό επάγγελμα, το θέμα αποσιωπάται. Το μιλά κανείς ανοιχτά θα του κόστιζε ακριβά για τη φήμη του και ίσως και για την άδειά του.

Μία γιατρός μίλησε στην εκπομπή, αλλά ανώνυμα:
«Οι περισσότεροι που επιθυμούν διακαώς μια άμβλωση την κάνουν ούτως ή άλλως. Έχω γνωρίσει γυναίκες που έχουν ταξιδέψει ναρκωμένες ή με αιμορραγία. Αυτά είναι γεγονότα.

Ίσως ένα από τα ευκολότερα θέματα για να ανοίξει η συζήτηση είναι η άρνηση διακοπής κύησης σε γυναίκες που κυοφορούν έμβρυα που είναι μη βιώσιμα. Εγώ η ίδια έχω δει μέσα σε λίγες ώρες να γεννιούνται δύο παιδιά με ανεγκεφαλία, που σημαίνει ότι γεννιούνται χωρίς εγκέφαλο, ενώ υπάρχει και το σύνδρομο Έντουαρντς που έχει μικρή βιωσιμότητα. Και είχαμε τις μητέρες που τα κυοφόρησαν και μετά αναγκάστηκαν να τα δουν να πεθαίνουν μέσα σε θερμοκοιτίδες. Αυτό πώς ξεπερνιέται; Πώς ζεις μετά από αυτό;»

Η Έλεανορ Μποργκ είναι ψυχοθεραπεύτρια. Διευθύνει ένα πρόγραμμα που εγκαινιάστηκε από την οργάνωση κατά των αμβλώσεων «Δώρο ζωής» για την υποστήριξη των εγκύων με προβλήματα. Αλλά επίσης και για εκείνων που έχουν επιλέξει την άμβλωση. Η τραυματική εμπειρία είναι αναπόφευκτη.

«Ακριβώς επειδή στη Μάλτα οι αμβλώσεις είναι παράνομες, υπάρχει μεγάλος φόβος για τις επιπτώσεις. Αν για παράδειγμα κάποια ζήσει την εμπειρία μπορεί να φοβηθεί να την μοιραστεί. Το κρατούν μέσα τους και άρα χάνεται η δυνατότητα για επούλωση των τραυμάτων μια που δεν γίνεται διαδικασία πένθους. Όταν κρατάμε την εμπειρία μέσα μας, τα συμπτώματα επιδεινώνονται με τα χρόνια και υπάρχουν πολλές επιπλοκές στη ζωή της γυναίκας», εξήγησε η Έλεανορ Μποργκ.

Ακόμη μία μαρτυρία γυναίκας που έχει υποφέρει από το κοινωνικό στίγμα:
«Έκανα τα πάντα στα κρυφά, το ότι φοβόμουν τόσο πολύ μην με καταλάβουν, ότι φοβόμουν τις συνέπειες, τι θα έλεγε ο κόσμος σε μια τόσο μικρή κοινότητα. Αυτά είναι τραύματα. Δεν είναι μια εύκολη επιλογή και δεν θα πρέπει να βρισκόμαστε στη θέση που βρέθηκα εγώ όταν ήμουν 17 ετών. Τόσο ευάλωτη, τόσο φοβισμένη, τόσο ντροπιασμένη. Εκείνη την εποχή ήταν η καλύτερη απόφαση. Δεν μετανιώνω».

Και η μαρτυρία μιας άλλης γυναίκας που βίωσε την τραυματική εμπειρία:
«Δεν το μετανιώνω. Στο παρελθόν έλεγα πως είμαι υπέρ της ζωής. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα μου συνέβαινε εμένα. Αλλά συνέβη. Μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε. Δεν είμαι εγκληματίας. Είναι μητέρα που αγαπά τα παιδιά της και πιστεύω πως το έκανα κατά κύριο λόγο επειδή νοιάζομαι για τα παιδιά μου».

Η κυβέρνηση της Μάλτας δεν συζητά καν για την ώρα οποιαδήποτε τροποποίηση της νομοθεσίας.

Τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αντιπολίτευση, τα δύο μεγάλα κόμματα της χώρας είναι αντίθετα. Όπως και το 60% των Μαλτέζων.

«Τα τελευταία χρόνια ορισμένες κοινωνικές ομάδες άλλαξαν άποψη. Στην πραγματικότητα το ότι το 60% είναι κατά δείχνει κι αυτό μια αλλαγή καθώς πριν από μερικά χρόνια ήταν πολύ υψηλότερο το ποσοστό. Τα δύο μεγάλα κόμματα όμως έχουν κοινή θέση. Για αυτό υποστηρίζω πως πάνω απ’ όλα πρέπει να γίνει δημόσιος διάλογος. Η κοινωνική ομάδα που επιθυμεί την αλλαγή πρέπει να αγωνιστεί», λέει η Ρενέ Λεβιέρα από την Εθνική Επιτροπή Ισότητας.

Υπό την κυβέρνηση των εργατικών, πέρασε η νομοθεσία που επιτρέπει την πολιτική ένωση ομοφυλοφίλων ενώ δόθηκε το δικαίωμα επιλογής φύλου χωρίς προϋποθέσεις. Αλλά σχετικά με τις αμβλώσεις, ο δημόσιος διάλογος παραμένει ένα δύσκολο θέμα. Η απροθυμία «να ανοίξει» το ζήτημα οφείλεται εν μέρει στην μεγάλη επιρροή της καθολικής εκκλησίας στην κοινωνία. Δεν είναι όμως το μόνο πρόβλημα.

Οι κοινωνιολόγοι στους οποίους απευθυνθήκαμε για να βρούμε εξηγήσεις δεν θέλησαν να μας μιλήσουν.

Τελικά, αναζητήσαμε φως στο χωριό Ζάμπαρ όπου πολιούχος είναι η Παναγία. Το βρήκαμε στην οδό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Το ότι η μητρότητα είναι ιερή στη Μάλτα, δεν οφείλεται μόνο στην επιρροή της θρησκείας, μας λέει η Αντρέα Ντίμπεν, ερευνήτρια κοινωνικών επιστημών.

Εκτός από το βάρος της κοινωνικής κριτικής, ο φόβος να επιβληθούν αξίες που θεωρούνται αντίθετες με την πολιτισμική ταυτότητα της Μάλτας βρέθηκε στο επίκεντρο των ανησυχιών κατά την εποχή της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Το μέγεθος της Μάλτας είναι πολύ μικρό. Στοιχεία κοινωνικού αυτοματισμού που μεταφράζονται σε στίγμα τείνουν να παίρνουν μεγαλύτερες διαστάσεις από ό,τι σε μεγαλύτερες κοινωνίες. Πρόκειται για ένα νησί που ήταν αποικία επί 7.000 χρόνια. Υπάρχει ο φόβος ότι θα γίνει εισβολή στο νησί και δεν εννοούμε μόνο την φυσική εισβολή. Υπάρχει ο φόβος της εννοιολογικής εισβολής, υπάρχει η ιδέα ότι οι σκέψεις μας, ο τρόπος ζωής μας, η εθνική μας ταυτότητα, οι συμπεριφορές μας θα διαβρωθούν εξαιτίας των επιρροών από περισσότερο ανοιχτές κοινωνίες», εξηγεί η Αντρέα Ντίμπεν.

Επιρροές τις οποίες δέχεται ένα μέρος της κοινής γνώμης.
Αν η συζήτηση είναι ακόμη απαγορευμένη για την επιθυμητή διακοπή κύησης, έχει αρχίσει για το θέμα του χαπιού της επόμενης μέρας που επίσης απαγορεύεται στη Μάλτα.

Η Φραντσέσκα Κόντι καθώς και πολλές άλλες γυναίκες επιθυμούν να ανοίξει η συζήτηση. Έχουν φτιάξει μια ομάδα στο Facebook αποκλειστικά για γυναίκες.

«Το χάπι της επόμενης μέρας, τα έκτακτα μέτρα αντισύλληψης και τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών είναι κάτι που πρέπει να συζητήσουμε.
Τουλάχιστον να αρχίσουμε να μιλάμε για την δυνατότητα να έχουμε επιλογή.
Οι διαθέσιμες επιλογές ενέχουν κινδύνους διότι οι περισσότερες γυναίκες αντί για την έκτακτη αντισύλληψη που ουσιαστικά είναι το χάπι της επόμενης μέρας το οποίο πωλείται νόμιμα σε άλλες χώρες, πολλές γυναίκες παίρνουν μεγάλες ποσότητες κανονικών αντισυλληπτικών χαπιών και αυτό μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνο. Επιθυμούμε μια ενημερωτική συζήτηση. Οπότε ελπίζουμε ότι βρισκόμαστε κοντά σε αλλαγές στη Μάλτα, αλλαγές που θα έρθουν στο μέλλον. Για τις γυναίκες της Μάλτας».

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Πολωνία: Τον Ιούνιο η συζήτηση στη Βουλή για την απαγόρευση των αμβλώσεων

"Υπάρχει ο κίνδυνος έως και τεσσάρων ετών φυλάκισης αν ένας γιατρός κάνει άμβλωση"

Ανταπόκριση των γαλλικών αρχών σε μαζικές επιθέσεις