Τα κλειστά σύνορα λόγω πανδημίας δημιούργησαν έλλειψη σε εισαγόμενα εργατικά χέρια.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτη χερσόνησο της Μεσσηνίας, οι ελιές φθάνουν μέχρι εκεί που φθάνει το μάτι.
Το ελαιόλαδο, ο «πράσινος χρυσός» της Ελλάδας, απέφερε πέρυσι, σύμφωνα με τη Eurostat, έσοδα της τάξης των 790 εκατομμυρίων ευρώ. Όμως φέτος αυτός ο αριθμός αναμένεται να σημειώσει πτώση σχεδόν 20% λόγω της πανδημίας.
Ο λόγος είναι απλός: Με σχεδόν όλα τα κτήματα να αποτελούν οικογενειακές επιχειρήσεις και τα σύνορα κλειστά, οι παραγωγοί θα πρέπει να στερηθούν των υπηρεσιών των «εισαγόμενων» εποχικών εργατών και να αρκεστούν στα εργατικά χέρια των στενών συγγενών τους και κάποιων ντόπιων.
Χαρακτηριστικά τα όσα λέει ο Παναγιώτης Ούτσικας από τη Μεσσήνη: «Δεν υπάρχουν εργάτες. Δεν μπορούμε να μαζέψουμε τις ελιές. Ό,τι μαζέψουμε μόνοι μας. Είμαστε τέσσερα αδέρφια, θα κάτσουμε μόνοι μας να τις μαζέψουμε».
Όμως ο ντόπιος πληθυσμός είναι μεγάλος σε ηλικία για μια τόσο σκληρή δουλειά, όπως είναι η συγκομιδή της ελιάς. Κι αυτό σημαίνει ότι η φετινή παραγωγή ελαιολάδου δεν θα έχει καμία σχέση με τους 275.000 τόνους που παρήχθησαν το 2019.
Ο Νίκος Αργυράκης, ο οποίος διαθέτει περίπου 1.000 ρίζες στην Κορώνη Μεσσηνίας, φέτος αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια από την αδελφή του και από την ηλικιωμένη μητέρα του. Όπως λέει, «παλιά εδώ στο χωριό, στην περιοχή τη δική μας ήταν τουλάχιστον γύρω στα 100-120 άτομα που έρχονταν για δουλειά. Φέτος είναι ζήτημα αν έχουν έρθει γύρω στα 15».
Σύμφωνα με τον Γιάννη Ανδριόπουλο, που εργάζεται σε έναν τοπικό αγροτικό συνεταιρισμό, πολλοί εποχικοί εργάτες, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους βρίσκονται στην Ελλάδα παράνομα και φοβούνται μήπως απελαθούν, αποφεύγουν να ελεγχθούν για COVID-19. «Είναι δύσκολο να τους εμπιστευθούμε», λέει. «Δεν έχουν ελεγχθεί, διότι φοβούνται να μην συλληφθούν, όμως τι γίνεται αν έχουν μολυνθεί;».
Η Ελλάδα είναι τέταρτη παγκοσμίως στην παραγωγή ελαιολάδου, πίσω από την Ισπανία, την Ιταλία και την Τυνησία, ενώ το 60% της παραγωγής της εξάγεται. Ο Γιάννης Πάζιος, γενικός γραμματέας του τοπικού αγροτικού συνεταιρισμού, λέει πως το κλείσιμο της εστίασης τόσο στο πρώτο όσο και στο δεύτερο lockdown έπληξε τη ζήτηση για ελαιόλαδο, το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό της ελληνικής μαγειρικής.
«Δεν μπορούμε να πουλήσουμε στα εστιατόρια και οι εξαγωγές φέτος θα έχουν μείωση», εξηγεί ο Δημήτρης Καρούμπαλης, ο οποίος είναι εκδότης κλαδικού περιοδικού. «Υπάρχει χώρος για να ελιχθούμε, όμως πρέπει να στραφούμε σε νέες αγορές, όπως η Ρωσία».
Ο κλάδος του ελαιολάδου στην Ελλάδα αποτελείται από περίπου 600.000 μικροπαραγωγούς, οι οποίοι όμως είναι διασπασμένοι και ανοργάνωτοι μεταξύ τους. Πολλοί εξ αυτών προτιμούν το γρήγορο έσοδο παρά μια μακροπρόθεσμη στρατηγική, η οποία έχει επιπλέον το κόστος της προώθησης του προϊόντος.
Ο διαχειριστής του olivenews.gr και συγγραφέας της Εγκυκλοπαίδειας Ελαιοκομίας Βασίλης Ζαμπούνης επισημαίνει ότι «η κουλτούρα του ελαιολάδου στην Ελλάδα είναι περισσότερο μια οικογενειακή παράδοση, μια ερασιτεχνική πρακτική, παρά μια οικονομική δραστηριότητα. Οι Έλληνες εμπιστεύονται τα σπιτικά λάδια πιο πολύ από εκείνα που πουλιούνται στα σούπερ μάρκετ».