Ως φωτεινό σημείο την χαρακτηρίζουν οι οικονομολόγοι! Η Ισπανία έχει την 4η καλύτερη επίδοση, πίσω από Κύπρο και λίγο μπροστά από Ελλάδα, χάρη στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση, τον ισχυρό τουρισμό και τα κονδύλια της ΕΕ για την ανάκαμψη, ξεπερνώντας τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Με κινητήρια δύναμη τις ισχυρές δαπάνες των νοικοκυριών, τις ανθεκτικές επενδύσεις και έναν τουριστικό τομέα που δεν δείχνει σημάδια κόπωσης, η Ισπανία σημείωσε μία από τις ισχυρότερες επιδόσεις ανάπτυξης της ευρωζώνης το 2024, ξεπερνώντας τις μεγαλύτερες οικονομίες και εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή οικονομικού δυναμισμού.
Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ισπανίας διευρύνθηκε κατά 0,8% σε τριμηνιαία βάση κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024, σύμφωνα με την τελική μέτρηση που δημοσίευσε η ισπανική στατιστική υπηρεσία INE την Τετάρτη.
Για το σύνολο του έτους, η ισπανική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 3,2%, υπερδιπλάσια του μέσου όρου της ευρωζώνης που ήταν 0,9%.
Μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης, μόνο η Μάλτα (6%), η Κροατία (3,8%) και η Κύπρος (3,4%) σημείωσαν ισχυρότερα αποτελέσματα. Σε πλήρη αντίθεση, η οικονομία της Γερμανίας συρρικνώθηκε κατά 0,2%, ενώ η Γαλλία και η Ιταλία πέτυχαν χλιαρή ανάπτυξη 1,1% και 0,7%, αντίστοιχα.
Η υπεραπόδοση της Ισπανίας είναι συνέπεια τόσο των διαρθρωτικών αλλαγών όσο και των κυκλικών ανέμων.
Οι οικονομολόγοι επισημαίνουν τον συνδυασμό των ανθεκτικών δαπανών των νοικοκυριών, της ισχυρής τουριστικής δραστηριότητας και της αποτελεσματικής αξιοποίησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων ανάκαμψης ως τους βασικούς κινητήριους μοχλούς που τροφοδοτούν την οικονομική ισχύ της Μαδρίτης.
Τι κινεί την ανάπτυξη της Ισπανίας;
Η εγχώρια ζήτηση υπήρξε ο κύριος πυλώνας της επέκτασης. Το 2024, πρόσθεσε 3,6 ποσοστιαίες μονάδες στην ετήσια αύξηση του ΑΕΠ, ενώ η εξωτερική ζήτηση αφαίρεσε 0,2 μονάδες.
Η κατανάλωση των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 1%, οι δημόσιες δαπάνες κατά 0,3% και οι επενδύσεις κατά 2,9%. Αντίθετα, το καθαρό εμπόριο αποτέλεσε τροχοπέδη, καθώς οι εισαγωγές (+1,4%) ξεπέρασαν τις υποτονικές εξαγωγές (+0,1%).
Σε όλους τους τομείς, όλοι οι σημαντικοί κλάδοι -εκτός από τις πρωτογενείς δραστηριότητες- σημείωσαν κέρδη. Οι κατασκευές αυξήθηκαν κατά 2,7%, οι υπηρεσίες κατά 1,0% και η βιομηχανία κατά 0,3%, με κινητήρια δύναμη την αύξηση της μεταποίησης κατά 0,5%. Οι πρωτογενείς τομείς μειώθηκαν κατά 0,7% μετά από μια προσωρινή ανάκαμψη το προηγούμενο τρίμηνο.
Ο τουρισμός δεν παρουσιάζει σημάδια κόπωσης
Ο τουρισμός, ακρογωνιαίος λίθος της ισπανικής οικονομίας, παραμένει μια ισχυρή ατμομηχανή ανάπτυξης.
Σύμφωνα με την γιουντίντ Μποντοριόλ Γκαρίγκα, οικονομολόγο της CaixaBank Research, η Ισπανία υποδέχθηκε περίπου 94 εκατομμύρια διεθνείς τουρίστες το 2024 -μια αύξηση 10% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
"Ο τομέας δεν παρουσιάζει σημάδια κυκλικής εξάντλησης και κατέγραψε ισχυρή ανάπτυξη το 2024", δήλωσε η Γκαρίγκα.
Το ΑΕΠ του τουρισμού αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,6% σε πραγματικούς όρους το 2025, είπε, ανεβάζοντας το μερίδιο του τομέα στη συνολική οικονομία στο 13,2%, από 12,9% το 2024.
Οι επιδόσεις του τομέα είναι ιδιαίτερα σημαντικές λόγω των ευρέων δευτερογενών επιδράσεων που έχει στο λιανικό εμπόριο, τη φιλοξενία και τις υπηρεσίες μεταφορών.
Μπορεί η Ισπανία να συνεχίσει να υπεραποδίδει το 2025;
Ενώ αναμένεται μια συγκράτηση της ανάπτυξης, η Ισπανία αναμένεται να παραμείνει μεταξύ των κορυφαίων επιδόσεων της ευρωζώνης το 2025.
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ της Ισπανίας κατά 2,6%, αυξημένη κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την εκτίμηση του Δεκεμβρίου 2024.
Συγκριτικά, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 0,4%, 0,8% και 0,7% αντίστοιχα. Η ευρύτερη ευρωζώνη αναμένεται να επεκταθεί κατά μόλις 1%.
Η Μοντοριόλ Γκαρίγκα της CaixaBank αναμένει ισπανική ανάπτυξη 2,5% φέτος, η οποία οφείλεται κυρίως στην εγχώρια ζήτηση, εν μέσω της μείωσης των επιτοκίων, της αύξησης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και της συνεχιζόμενης ανάπτυξης των κονδυλίων ανάκαμψης της ΕΕ.
Οι τελευταίες οικονομικές προοπτικές της BBVA ενισχύουν αυτό το αφήγημα, αναφέροντας ότι "οι ισχυρότερες επιδόσεις των περιφερειακών οικονομιών -ιδιαίτερα της Πορτογαλίας και της Ισπανίας- έναντι των χωρών του πυρήνα της ευρωζώνης θα επιβεβαιωθούν αναμφισβήτητα το 2025".
Η οικονομολόγος της BNP Pariba Λουσι Μπαρέτε δήλωσε ότι "η κατανάλωση των νοικοκυριών στην Ισπανία θα πρέπει να παραμείνει ο κύριος μοχλός ανάπτυξης το πρώτο τρίμηνο και κατά τη διάρκεια του έτους στο σύνολό του".
Η ίδια ανέφερε ότι ο όγκος των λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε κατά 2,2% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο και οι ταξινομήσεις νέων οχημάτων αυξήθηκαν κατά 8,2% τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.
Ο πληθωρισμός, εν τω μεταξύ, παραμένει συγκρατημένος.
Οι εναρμονισμένες τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 2,9% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο. Ο πυρήνας του πληθωρισμού, ο οποίος δεν περιλαμβάνει τα ευμετάβλητα είδη ενέργειας και τροφίμων, υποχώρησε στο 2,1%, πλησιάζοντας προς τον στόχο του 2% της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ωστόσο, η Μπαρέτε σημείωσε τον κίνδυνο οι αυξανόμενες τιμές παραγωγού να περάσουν στους καταναλωτές τους επόμενους μήνες.
Οι τιμές παραγωγού της Ισπανίας σημείωσαν άλμα 6,6% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο του 2025, ο ταχύτερος ρυθμός από τον Φεβρουάριο του 2023 και απότομη επιτάχυνση από την αύξηση 2,6% που καταγράφηκε τον Ιανουάριο.
Το σχέδιο ανάκαμψης τροφοδοτεί την ανάπτυξη
Η συνεχιζόμενη ανάπτυξη των κονδυλίων της Επόμενης Γενιάς της ΕΕ (NGEU) στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης, μετασχηματισμού και ανθεκτικότητας της Ισπανίας αποτελεί έναν ακόμη μοχλό ανάπτυξης.
Μέχρι το τέλος του 2024, είχαν κατακυρωθεί διαγωνισμοί και επιχορηγήσεις συνολικού ύψους 47,6 δισ. ευρώ - περίπου το 60% του συνολικού κονδυλίου επιχορηγήσεων. Από αυτά, 14,4 δισ. ευρώ εκτελέστηκαν μόνο το 2024.
Η Ισπανία έχει ήδη λάβει επιχορηγήσεις ύψους 47,9 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ένα πέμπτο αίτημα εκταμίευσης -που περιλαμβάνει 8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 15,9 δισ. ευρώ σε δάνεια- υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο.
Μια έρευνα της Τράπεζας της Ισπανίας δείχνει τη σημασία αυτής της τόνωσης: 45% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι δεν θα είχαν πραγματοποιήσει τις επενδύσεις τους χωρίς τη στήριξη και 31% θα είχαν υλοποιήσει μόνο ένα μέρος τους.
Τα ακίνητα και ο δανεισμός παραμένουν ζωηρά
Η αγορά κατοικίας της Ισπανίας παρουσίασε σημάδια ισχύος καθ' όλη τη διάρκεια του 2024.
Οι τιμές των κατοικιών, με βάση τις τιμές εκτίμησης (MIVAU), αυξήθηκαν κατά 5,8% πέρυσι και αναμένεται να αυξηθούν κατά 5,9% το 2025. Οι τιμές συναλλαγών (δείκτης INE) ανέβηκαν κατά 8,4% το 2024 και προβλέπεται να αυξηθούν κατά 7,2% φέτος.
Ο κύκλος δανεισμού αποκτά επίσης δυναμική. Τα στοιχεία του Ιανουαρίου 2025 δείχνουν επιτάχυνση του όγκου των νέων πιστώσεων, λόγω της αυξημένης οικονομικής δραστηριότητας και της εμπιστοσύνης στην ανάκαμψη.
Η αγορά εργασίας παραμένει σφιχτή
Η αγορά εργασίας συνέχισε να επεκτείνεται, με το σύνολο των ωρών εργασίας να αυξάνεται κατά 2,8% σε ετήσια βάση το τέταρτο τρίμηνο και την απασχόληση σε ισοδύναμο πλήρους απασχόλησης να αυξάνεται κατά 2,3%.
Το ποσοστό ανεργίας στην Ισπανία μειώθηκε στο 10,61% το τέταρτο τρίμηνο του 2024, από 11,21% το προηγούμενο τρίμηνο, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το δεύτερο τρίμηνο του 2008.
Ο ΟΟΣΑ ανέφερε ότι η ανεργία παραμένει χαμηλή σε σύγκριση με τα προ του Covid επίπεδα στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, ιδίως στην Ισπανία και την Ιταλία.
Περισσότερα κέρδη, αλλά με βραδύτερο ρυθμό
Παρόλο που η ισπανική οικονομία είναι πιθανό να επιβραδυνθεί από τον εξαιρετικό ρυθμό του 2024, όλοι οι δείκτες δείχνουν ότι θα παραμείνει ένας από τους υπερθεματιστές της ευρωζώνης τα επόμενα χρόνια.
Ο ΟΟΣΑ αναμένει ανάπτυξη 2,1% το 2026 -σχεδόν διπλάσια από τα ποσοστά που αναμένονται στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία.
Με ανθεντική κατανάλωση, μια ανθούσα τουριστική βιομηχανία και δημόσιες επενδύσεις που εξακολουθούν να ρέουν από ευρωπαϊκά ταμεία, η ανάπτυξη της Ισπανίας μετά την πανδημία αναμένεται να έχει συνέχεια.