Στις αρχές του 2025, το πλουσιότερο 5% της ζώνης του ευρώ κατείχε το 45% του καθαρού πλούτου των νοικοκυριών. Το Euronews Business ρίχνει μια πιο προσεκτική ματιά στην ανισότητα του πλούτου στην Ευρώπη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η κατανομή του πλούτου είναι ένας από τους σημαντικούς δείκτες της ισότητας στην κοινωνία. Αν και είναι άνιση στις περισσότερες χώρες, το επίπεδο της ανισότητας έχει σημασία.
Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, το 10% των νοικοκυριών της ζώνης του ευρώ κατείχε το 57,4% του συνολικού καθαρού πλούτου, ενώ μόνο το 5% των νοικοκυριών που βρίσκονταν στην κορυφή αντιστοιχούσε στο 44,5%, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Αντίθετα, το κατώτερο 50% των νοικοκυριών κατείχε μόνο περίπου το 5% του πλούτου. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν την αξιοσημείωτη ανισότητα στην κατανομή του πλούτου σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Πώς όμως κατανέμεται ο πλούτος στην Ευρώπη; Ποιες χώρες έχουν τα υψηλότερα και χαμηλότερα ποσοστά ανισότητας στην Ευρώπη; Και ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι που οδηγούν στις διαφορές της ανισότητας του πλούτου;
Κατανομή του πλούτου στην Ευρώπη
Η έκθεση 2025 Global Wealth Report της UBS αποκαλύπτει τον δείκτη Gini της ανισότητας του πλούτου στην Ευρώπη το 2024. Ο συντελεστής Gini μετρά την ανισότητα του πλούτου σε μια χώρα με έναν αριθμό μεταξύ 0 και 1: Μια υψηλότερη τιμή υποδηλώνει μεγαλύτερη ανισότητα, ενώ μια τιμή 0 αντιπροσωπεύει πλήρη ισότητα.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Σουηδία καταγράφει την υψηλότερη ανισότητα πλούτου με συντελεστή Gini 0,75, ενώ η Σλοβακία αναφέρει τη χαμηλότερη με 0,38.
Εκτός από τη Σουηδία, η ανισότητα του πλούτου είναι επίσης υψηλή στην Τουρκία (0,73), την Κύπρο (0,72), την Τσεχία (0,72) και τη Λετονία (0,7), όλες με βαθμολογίες άνω του 0,7.
Στις χαμηλότερες θέσεις βρίσκονται το Βέλγιο (0,47) και η Μάλτα (0,48) και ακολουθεί η Σλοβακία με συντελεστή Gini κάτω από 0,5.
Ανισότητα μεταξύ των πέντε κορυφαίων οικονομιών: Η μεγαλύτερη στη Γερμανία, η μικρότερη στην Ισπανία
Μεταξύ των πέντε κορυφαίων οικονομιών της Ευρώπης, η Γερμανία έχει το υψηλότερο επίπεδο ανισότητας του πλούτου με 0,68, ενώ οι βαθμολογίες είναι πολύ πιο κοντά στις άλλες χώρες: Η Ισπανία (0,56) είναι η χαμηλότερη, ακολουθούμενη από την Ιταλία (0,57), το Ηνωμένο Βασίλειο (0,58) και τη Γαλλία (0,59).
Γιατί η Σουηδία κατέχει την υψηλότερη θέση στην ανισότητα του πλούτου;
Η Σουηδία περιγράφεται συχνά ως πρότυπο κοινωνικής ισότητας σε πολλούς τομείς, αλλά η κατανομή του πλούτου της είναι από τις πιο άνισες στην Ευρώπη.
Η δρ Λίσα Πέλινγκ επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης Arena Idé με έδρα τη Στοκχόλμη, αναφέρει διάφορους λόγους για αυτό. Σε αυτούς περιλαμβάνεται η κατάργηση πολλών φόρων πλούτου τις τελευταίες δεκαετίες. Η Σουηδία δεν επιβάλλει επίσης φόρο στην κληρονομιά, τις δωρεές ή την περιουσία.
Επισημαίνοντας τους πολύ χαμηλούς φόρους για τις εταιρείες, η Πέλινγκ εξήγησε ότι αυτό δημιουργεί πολλές "δυνατότητες για τους πλούσιους ανθρώπους να γίνουν ακόμη πλουσιότεροι".
Το πλουσιότερο 5%: Πόσα κατέχουν;
Τα μερίδια πλούτου του πλουσιότερου 5% του πληθυσμού είναι ένας άλλος καλός δείκτης της κατανομής του πλούτου. Μεταξύ 20 χωρών, το μερίδιο αυτό κυμαίνεται από 30,8% στη Μάλτα έως 54% στη Λετονία το πρώτο τρίμηνο του 2025, σύμφωνα με την ΕΚΤ.
Εκτός από τη Μάλτα, η Κύπρος (31,4%), η Ολλανδία (32,8%), η Ελλάδα (33%) και η Σλοβακία (34,4%) αναφέρουν τη χαμηλότερη ανισότητα πλούτου.
Αντίθετα, μετά τη Λετονία, η Αυστρία (53,1%) και η Λιθουανία (51,7%) έχουν τα υψηλότερα μερίδια, με το κορυφαίο 5% να κατέχει περισσότερο από το μισό του συνολικού καθαρού πλούτου των νοικοκυριών.
Το κορυφαίο 10% κατέχει πάνω από το 60% στη Γερμανία και την Ιταλία
Οι κατατάξεις είναι σε γενικές γραμμές παρόμοιες για το πλουσιότερο 10% των κοινωνιών, με μικρές μόνο μεταβολές, που κυμαίνονται από 42,7% στη Μάλτα έως 64% στη Λετονία και την Αυστρία.
Το μερίδιο που κατέχει το κορυφαίο 10% είναι κάτω από 50% στη Σλοβακία (44,1%), την Κύπρο (44,8%), την Ελλάδα (45,4%), την Ολλανδία (46,2%) και την Ιρλανδία (48,6%).
Εκτός από τη Λετονία και την Αυστρία, η Γερμανία (60,5%) και η Ιταλία (60,3%) είναι οι άλλες δύο χώρες όπου το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατέχει επίσης πάνω από το 60% του καθαρού πλούτου.
Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 54,8% στη Γαλλία και 53,4% στην Ισπανία.
Η ιδιοκτησία κατοικίας έχει σημασία
ΟιΔρ. Κάρλος Βάκας - Σοριάνο και Εσζτέρ Σαντόρ, διευθυντές ερευνών στο Eurofound, τόνισαν ότι τα ποσοστά ιδιοκτησίας κατοικίας είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στις διαφορές στην κατανομή του πλούτου. Οι χώρες με υψηλότερα επίπεδα ιδιοκτησίας κατοικίας τείνουν να έχουν μικρότερη ανισότητα στον πλούτο, ενώ οι χώρες όπου η πρόσβαση σε άλλα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία είναι πιο διαδεδομένη τείνουν να παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανισότητα.
Τα στοιχεία της UBS για το 2022 καλύπτουν περισσότερες χώρες όσον αφορά τα μερίδια του πλούτου ανά ανώτερο εκατοστημόριο, συμπεριλαμβανομένου του μεριδίου του 1% του ανώτερου πληθυσμού στην Ευρώπη, αν και τα αποτελέσματα ενδέχεται να διαφέρουν από εκείνα της ΕΚΤ.
Η ανισότητα του πλούτου μεταβάλλεται επίσης με την πάροδο του χρόνου -σε σχετικό άρθρο του Euronews βλέπουμε πώς εξελίχθηκε μεταξύ 2008 και 2023, μαζί με τους πιθανούς λόγους.