Θύμιος Κούκιος: Από τον κόσμο του Σαίξπηρ στο σύμπαν του Ζενέ

Θύμιος Κούκιος: Από τον κόσμο του Σαίξπηρ στο σύμπαν του Ζενέ
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Δύο πολύ ενδιαφέρουσες παραστάσεις φιλοξενούνται τις επόμενες μέρες στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών. Η πρώτη είναι το «Young Lear» της Ιόλης Ανδρεάδη που παρουσιάζεται στην Πειραιώς 260, στις 17 &18 Ιουλίου. Πρόκειται για μια ελεύθερη διασκευή της γνωστής ιστορίας του βασιλιά της Βρετάνης, του εμβληματικού σαιξπηρικού ήρωα, η οποία εκτυλίσσεται στις μέρες μας στον προθάλαμο ενός χειρουργείου. Μέσα από την συγκεκριμένη παράσταση γεννώνται ερωτήματα που διαχρονικά μας απασχολούν, όπως οι οικογενειακοί δεσμοί και οι συγκρούσεις μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, τα βάρη που φέρουμε χωρίς να είναι δικά μας, αλλά και το αρχέτυπο μοντέλο που επινοούμε για τους προγόνους μας.

Η δεύτερη παράσταση είναι ένα έργο του Ζαν Ζενέ, που δεν έχουμε ξαναδεί στην Ελλάδα. «Τα παραβάν» σχολιάζουν με άκρως σαρκαστικό τρόπο την γαλλική επιχείρηση διατήρησης της τάξης στην Αλγερία, αλλά και τη γενικότερη πολιτική και κοινωνική κατάσταση στη Γαλλία, εκείνη την εποχή. Μέσα από την ακραία θεατρικότητα και το γκροτέσκο στοιχείο που χαρακτηρίζει τα έργα του αιρετικού δημιουργού, αποκαλύπτονται οι μηχανισμοί της Ιστορίας και η θέση του ατόμου στο κοινωνικό και πολιτικό ρεύμα της εποχής του. Ανέβηκε για πρώτη φορά το 1966 στη Γαλλία από τον Ροζέ Μπλεν, προκαλώντας αντιδράσεις τόσο στους συντηρητικούς, όσο και τους προοδευτικούς κύκλους εκείνης της εποχής. Εμείς θα το δούμε σε σκηνοθεσία του Δαμιανού Κωνσταντινίδη, στις 30 & 31 Ιουλίου, ξανά στην Πειραιώς 260. Το έργο ανεβαίνει 30 χρόνια μετά το θάνατο του συγγραφέα και 50 χρόνια μετά την πρώτη του παρουσίαση στη Γαλλία.

Και στις δύο παραστάσεις, πρωταγωνιστεί ο Θύμιος Κούκιος. Του ζητήσαμε να μας βάλει στους κόσμους των δύο έργων, να μας συστήσει τα πρόσωπα που συμμετέχουν και να μας δώσει μια εικόνα από τα ζητήματα που τίθενται:

YOUNG LEAR

«Βρισκόμαστε στην αίθουσα αναμονής ενός νοσοκομείου στη σύγχρονη εποχή. Πέντε αδέρφια είναι σε κατάσταση αναμονής, καθώς ο πατέρας τους υποβάλλεται σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη χειρουργική επέμβαση. Κανείς δεν ξέρει αν ζήσει ή αν πεθάνει. Σ’ αυτό το χώρο εκτυλίσσεται το έργο. Εκεί συναντιούνται τα αδέλφια μετά από χρόνια. Οι σχέσεις τους δεν είναι και οι καλύτερες, καθώς έχουν συμβεί αρκετά πράγματα που τους έχουν απομακρύνει. Τα λεπτά περνούν.

Περιμένοντας τι θα γίνει, αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν τα ζητήματα που έχουν ρίξει σκιά στις σχέσεις τους. Ο πρώτος γιος παίρνει τον λόγο και αναλαμβάνει τον ρόλο του πατέρα, που βρίσκεται στην εντατική. Τα λόγια του, είναι τα λόγια του Βασιλιά Ληρ και ξεχειλίζουν αβίαστα από το στόμα του. Αυτό συμβαίνει, γιατί όταν ήταν όλοι μικροί έπαιζαν το σαιξπηρικό έργο. Τους έβαζε ο πατέρας τους να παίξουν το Βασιλιά Ληρ.

Έχουμε λοιπόν τον πρώτο γιο να κάνει τον Έντγκαρ, τον δεύτερο γιο να παίζει τον Έντμοντ και τις τρεις κόρες, Γκόνεριλ, Ρέγκαν και Κορδέλια. Εγώ υποδύομαι τον δεύτερο γιο. Ο πρώτος γιος που έκανε τον Έντγκαρ (Μιλτιάδης Φιορέντζης), όταν ήταν μικροί, αναλαμβάνει να παίξει τώρα το ρόλο του πατέρα, του Ληρ δηλαδή. Θέλει να θυμίσει στα αδέλφια του ότι αυτό το παιχνίδι τους ένωνε παλιότερα και παράλληλα θεωρεί ότι αυτό μπορεί να κάνει κατά κάποιο τρόπο καλό στον πατέρα τους που χειρουργείται. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε όλους να εκφράσουν αυτό που σκέπτονται και αισθάνονται για τον πατέρα τους.

Από το σαιξπηρικό έργο έχει κρατηθεί ο βασικός άξονας των σχέσεων πατέρα και παιδιών. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι πώς τα αρχέτυπα του σαιξπηρικού κειμένου αποκτούν μια πιο καθημερινή, απτή διάσταση στη σύγχρονη ιστορία. Υπάρχει λοιπόν μια παράλληλη δράση και επικοινωνία ανάμεσα στη σύγχρονη και την σαιξπηρική ιστορία. Πρόκειται για θέατρο μέσα στο θέατρο.

Το έργο φωτίζει πόσο ο ρόλος του πατέρα μπορεί να καθορίσει τη ζωή των παιδιών. Να τα στιγματίσει ανεξίτηλα, να τα ευνουχίσει δημιουργώντας ένα σωρό συναισθηματικές δυσλειτουργίες στις σχέσεις τους. Με αφορμή λοιπόν ένα γεγονός, όλα αυτά έρχονται στο φως, αναδεικνύονται, αποκαλύπτουν το ζόφο που υπάρχει από κάτω. Μέσα από τον καθημερινό λόγο και την καθημερινότητα μιας οικογένειας που τυχαίνει να συναντηθεί στην αίθουσα αναμονής ενός νοσοκομείου, λύνονται, διαμορφώνονται, συγκρούονται, έρχονται κοντά τα μέλη αυτής της οικογένειας. Το βασικό μήνυμα του έργου είναι ότι η αγάπη ενώνει. Η αγάπη όλα τα συγχωρεί. Είναι η προσπάθεια του ενός να ενώσει τα υπόλοιπα μέλη, να τα συσπειρώσει. Παρά τις εντάσεις και τα προβλήματα που έχουν οι σχέσεις των χαρακτήρων, στο τέλος υπάρχει happy end».

ΤΑ ΠΑΡΑΒΑΝ

«Τα Παραβάν» ένα πορτραίτο της αλγερινής κοινωνίας την δεκαετία του ’60. Οι βασικοί πρωταγωνιστές είναι σχεδόν όλοι άραβες. Ο βασικός χαρακτήρας είναι ένας άραβας, ο Σαϊντ, που θέλει να γίνει σύμβολο της αλγερινής αντίστασης κατά των Γάλλων. Πάει με τη μητέρα του να παντρευτεί μια άσχημη γυναίκα. Προσπαθεί να γίνει ήρωας, μέσα από αρνητικές καταστάσεις. Δεν πετυχαίνει τον στόχο του, καθώς μπλέκει σε διάφορες βρωμοδουλειές. Μέσα από διαφορετικά επεισόδια, ο συγγραφέας φωτίζει διαφορετικές καταστάσεις και χαρακτήρες της εποχής. Όλοι υποδυόμαστε διαφορετικά πρόσωπα, καθώς το έργο αποτελείται από δεκάδες χαρακτήρες.

Εκατό περίπου πρόσωπα ζουν, συγκρούονται, ερωτεύονται, ονειρεύονται, κάνουν σεξ, μισιούνται, κλέβουν, φιλοσοφούν, εξουσιάζουν και εξουσιάζονται, επαναστατούν, πολεμούν, σκοτώνουν, προδίδουν και πεθαίνουν στις σελίδες του κειμένου. Στη δική μας σκηνική εκδοχή, δεκαπέντε μόνο ηθοποιοί επιδίδονται σ’ αυτό το παιχνίδι της αέναης αλλαγής ρόλων, σ’ αυτήν την κατ’ εξοχήν θεατρική άσκηση, της εξημέρωσης του θανάτου.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Πρόκειται για ένα πολύ σπουδαίο, άγνωστο στο ελληνικό κοινό, θεατρικό έργο, που επικεντρώνεται κυρίως στην Αλγερία, αλλά και στην αποικιοκρατική συμπεριφορά των Γάλλων στην Αλγερία. Έχει να κάνει πολύ με τον πόλεμο και με τις επιπτώσεις του στην αλγερινή κοινωνία. Φωτίζει με έναν πολύ ωραίο τρόπο, πώς τα μέλη της οδηγούνται στα άκρα για να αντιμετωπίσουν τους Γάλλους. Οι αναλογίες με το τι γίνεται σήμερα με τους τζιχαντιστές είναι κάτι παραπάνω από προφανείς.

Διαβάζοντας το έργο, δεν μπορείς να μην προσέξεις, ότι ο συγγραφέας του δοκιμάζει νέες τεχνικές, νέες ιδέες, νέους τρόπους απόδοσης των θεμάτων που τον απασχολούν. Μοιάζει μάλιστα σαν να προσπαθεί να μεγεθύνει και να ωραιοποιήσει το κακό. Εξυμνεί την σκοτεινή, τη βρώμικη πτυχή που έχει ο άνθρωπος. Καταπιάνεται επίσης με τα θέματα του θανάτου, της εξουσίας, με το πώς η ομορφιά και ο έρωτας μπορεί να οδηγήσουν έναν άνθρωπο στην καταστροφή. Σε εντυπωσιάζει η φιλοσοφική προσέγγιση αυτών των θεμάτων. Παράλληλα όμως, ο συγγραφέας δεν χάνει την επαφή του με το λαϊκό αίσθημα και πώς αντιμετωπίζει ο κόσμος αυτά τα θέματα. Ο Ζενέ χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο υλικό για να αντιστρέψει τα στερεότυπα της ηθικής, του ηρωισμού, της ομορφιάς και ν’ απορρίψει την οποιαδήποτε στράτευση. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η θεατρικότητα, πώς λειτουργεί η ιστορία, σαρώνοντας τα πάντα στο πέρασμά της.

Η δική μας σκηνοθετική προσέγγιση μοιάζει με παιχνίδι. Χρησιμοποιούμε τα παραβάν με έναν συμβολικό τρόπο για να μεταφέρουμε την ατμόσφαιρα του έργου: τα παραβάν δημιουργούν μια σειρά από χώρους (φυλακή, μπουρδέλο), που λαμβάνουν χώρα τα επεισόδια του έργου. Ο ηθοποιός μπαίνει πίσω από τα παραβάν για να μεταμφιεστεί, να αλλάξει ρόλο, να πάρει τα σκηνικά του αντικείμενα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ “YOUNG LEAR”

Σύλληψη-Σκηνοθεσία-Μετάφραση-Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη
Ελεύθερη διασκευή: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
Σκηνογραφία-Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Ηχοτοπίο: Γιάννης Χριστοφορίδης
Παίζουν: Χριστίνα Γαρμπή, Ελεάνα Καυκαλά, Θύμιος Κούκιος, Μαρία Προϊστάκη, Νεκτάριος Σμυρνάκης, Μιλτιάδης Φιορέντζης
Παραστάσεις: 17 & 18 Ιουλίου, 21.00, Πειραιώς 260
Διάρκεια: 1 ώρα 30’
Τιμές εισιτηρίων: 15€, 5€ (Φοιτητικό-Άνεργοι-A.μεΑ.)
Πληροφορίες-Εισιτήρια

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ “ΤΑ ΠΑΡΑΒΑΝ”

Μεταφραστική ομάδα: Ειρήνη Κωστούλα-Αργυρού, Μαρία Μηνόγιαννη, Χρυσούλα Φουρνάρη
Διεύθυνση & επιμέλεια μετάφρασης / δραματουργία: Δήμητρα Κονδυλάκη
Σκηνοθεσία: Δαμιανός Κωνσταντινίδης
Σκηνικά – Κοστούμια: Αντώνης Δαγκλίδης
Βοηθοί σκηνογράφου: Αμαλία Θεοδωροπούλου και Λένα Λέκκου
Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ
Μουσική: Κωστής Βοζίκης
Κίνηση: Ίρις Νικολάου
Μακιγιάζ: Μελίνα Γλαντζή
Βοηθός σκηνοθέτη: Έλλη Μερκούρη
Παίζουν: Δήμητρα Χατούπη, Χρήστος Παπαδόπουλος, Έλλη Μερκούρη, Δέσποινα Σαραφείδου, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου, Λεωνίδας Μαράκης, Κίμων Κουρής, Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Στέλλα Βογιατζάκη, Αγγελική Λεμονή, Θύμιος Κούκιος, Ορέστης Καρύδας
Παραστάσεις: Σάββατο 30 & Κυριακή 31 Ιουλίου ώρα 21:00
Χώρος: Πειραιώς 260
Διάρκεια παράστασης: 3:15 (με διάλειμμα)
Τιμές εισιτηρίων: 20€, Φοιτητικό: 10€, Άνεργοι-A.μεΑ.: 5€
Πληροφορίες-Εισιτήρι

Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

«Πόλεμος και Ειρήνη»: Το ρωσικό έπος ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

«Τραντάχθηκε» ξανά η Ισλανδία: Νέα έκρηξη ηφαιστείου στο Γκρίνταβικ

Γαλλία-Βραζιλία: Προσέγγιση μέσω... βιοποικιλότητας