Δύο ενδιαφέρουσες ταινίες του φετινού διαγωνιστικού προγράμματος είναι τα ντοκιμαντέρ «Οι χαμένες ψυχές της Μοσούλης» και το «Καθρέφτισμα της Αφρικής»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΔέκα ντοκιμαντέρ συμμετέχουν φέτος στο διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκη. Η φράση «Μη μου άπτου» που είπε ο ανεστημένος Χριστός στην Μαρία Μαγδαληνή ήταν η πυξίδα επιλογής τους. Δύο από αυτές τις ταινίες είναι το «Καθρέφτισμα της Αφρικής» του Μίσα Χέντιγκερ και «Οι Χαμένες ψυχές της Μοσούλης» των Φραντσέσκα Μανόκι και Αλέσιο Ρομένσι. Ο απεσταλμένος του Euronews στη Θεσσαλονίκη, Γιώργος Μητρόπουλος μίλησε μαζί τους για τα ντοκιμαντέρ.
Στις «Χαμένες ψυχές της Μοσούλης», για πρώτη φορά έχουμε την ευκαιρία να δούμε τι συμβαίνει στη ζωή των οικογενειών των μαχητών του ISIS, μετά το τέλος του πολέμου στο Ιράκ και την ήττα του. Ο φακός των δύο Ιταλών κινηματογραφιστών μας ταξιδεύει στην κατεστραμμένη Μοσούλη. Παρακολουθούμε τη ζωή των ορφανών που άφησαν πίσω τους οι μαχητές του ISIS. Έχουν εκπαιδευτεί να γίνουν μαχητές και βομβιστές αυτοκτονίας. Το μίσος ξεχειλίζει από την ψυχή τους. Η ιρακινή κοινωνία δεν φαίνεται να έχει καμιά διάθεση για συμφιλίωση και επανένταξη, ενώ τα παιδιά θέλουν να εκδικηθούν για τις οικογένειές τους. Ένας νέος κύκλος βίας και τρομοκρατίας μας περιμένει ίσως στο μέλλον:
«Αυτό που μάθαμε, γυρίζοντας αυτό το ντοκιμαντέρ είναι ότι οι ίδιες συνθήκες ζωής, δηλαδή ο στιγματισμός, οι διακρίσεις, η εγκατάλειψη, ο πολιτικός διαχωρισμός, η φυλάκιση και οι προσφυγικοί καταυλισμοί έχουν πάντα τις ίδιες συνέπειες. Αυτό που κάνουμε δηλαδή είναι να δημιουργούμε σήμερα τη μελλοντική γενιά τρομοκρατών. Πριν από δέκα χρόνια είχαμε ακριβώς το ίδιο φαινόμενο με το όνομα τότε Αλ Κάιντα, η οποία δραστηριοποιήθηκε μετά στο Ιράκ. Σήμερα το ίδιο φαινόμενο ονομάζεται ISIS. Η δική μας αποστολή είναι να αποκαλύψουμε στους θεατές της ταινίας τι μας περιμένει σε 10 χρόνια από σήμερα» επισημαίνει η Φραντσέσκα Μανόκι.
Για δεκαετίες, ο διάσημος Ελβετός φωτογράφος, κινηματογραφιστής και ταξιδιωτικός συγγραφέας Ρενέ Γκαρντί (1909-2000) αποτύπωνε στα αρχεία του μια διαστρεβλωμένη εικόνα της Αφρικής και της ζωής των γηγενών της. Επιβεβαίωνε το ευρωπαϊκό φαντασιακό που ήθελε τη Μαύρη Ήπειρο να είναι ένας ειδυλλιακός τόπος, όπου ο σύγχρονος πολιτισμός δεν κατόρθωσε να εισβάλει. Διαμόρφωσε τη ματιά πολλών γενεών, όχι μόνο στις γερμανόφωνες χώρες, αλλά και σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. Το ντοκιμαντέρ «Καθρέφτισμα της Αφρικής» αναδεικνύει πώς η κατασκευή εικόνων και φυλετικών στερεοτύπων λειτουργεί ως μια μορφή αποικιοκρατίας:
«Υπάρχει μια σοφία στα ντοκιμαντέρ και αυτή έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο τρόπος που απεικονίζουμε κάποιον ή κάτι, συχνά λέει περισσότερα για μας τους κινηματογραφιστές παρά γι’ αυτούς που εστιάζουμε το φακό μας. Αυτές λοιπόν οι εικόνες της Αφρικής δεν έχουν σχεδόν καμιά σχέση με την ίδια την Αφρική. Έχουν να κάνουν με τις επιθυμίες των Δυτικών και με αφελή στερεότυπα» τονίζει ο Μίσα Χέντιγκερ.