Κάποτε λατρευόταν στην αρχαία Αίγυπτο αλλά η ιερή ίβις εξαπλώθηκε από τη γενέτειρά της, την Αφρική, σε νέα ευρωπαϊκά ενδιαιτήματα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ένα ξενικό είδος πτηνών έχει αποβιβαστεί σε μεγάλα τμήματα της βόρειας Ιταλίας, θέτοντας σε κίνδυνο την τοπική άγρια ζωή.
Η αφρικανική ιερή ίβις είναι ένα χωροκατακτητικό είδος που πιστεύεται ότι εισέβαλε αφού δραπέτευσε ή απελευθερώθηκε από την αιχμαλωσία, με ορισμένους πληθυσμούς ζωολογικών κήπων να επιτρέπεται ιστορικά να πετούν ελεύθερα.
Τα παρυδάτια πουλιά είναι ενδημικά της Αφρικής και του Ιράκ, αλλά τώρα πολλαπλασιάζονται "σαν πυρκαγιά" σε όλη τη βόρεια Ιταλία, προκαλώντας τους ορνιθολόγους να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου για τους κινδύνους στην τοπική πανίδα.
Ο φυσικός βιότοπος του είδους είναι οι ελώδεις υγρότοποι και οι λασποβιότοποι, ενώ φωλιάζει σε δέντρα που βρίσκονται μέσα ή κοντά στο νερό.
Καθώς η κλιματική κρίση αρχίζει να αλλάζει δραματικά τα καιρικά φαινόμενα, προκαλώντας ξηρασίες και πλημμύρες, τα πουλιά ακολουθούν την υγρασία σε νέα ενδιαιτήματα.
Οι ιβίσκοι εμφανίζονται μαζικά σε όλη τη βόρεια Ιταλία
"Το φαινόμενο έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Εμίλια-Ρομάνια", δήλωσε στην εφημερίδα La Repubblica ο Andrea Ravagnani, του Συλλόγου Ορνιθολόγων AsOER της Εμίλια-Ρομάνια.
"Η ιερή ίβις έχει αρχίσει να φωλιάζει μαζικά στην Μπολόνια, τη Μόντενα και κυρίως στη Φεράρα", συνέχισε ο Ravagnani, ο οποίος πιστεύει ότι μπορεί να υπάρχουν ήδη δεκάδες χιλιάδες από τα πουλιά αυτά στη βόρεια ιταλική περιφέρεια.
"Η ιερή ίβις είναι ένα ξενικό είδος, το οποίο δεν θα έπρεπε να υπάρχει στην Ιταλία- δραπέτευσε ή απελευθερώθηκε από φάρμες στη βόρεια Ιταλία. Η ιστορία της είναι παρόμοια με εκείνη της νουτριάς", δήλωσε ο Ravagnani. Οι nutria, που αποκαλούνται χαϊδευτικά "μικροί κάστορες" στην Ιταλία, είναι ιθαγενή τρωκτικά της Νότιας Αμερικής που τώρα πολλαπλασιάζονται σε όλη τη χώρα επειδή δεν έχουν φυσικούς θηρευτές εκεί.
"Όπως και η nutria, [η ιερή ίβις] είναι εξαιρετικά ευπροσάρμοστη και παραγωγική σε μαζική κλίμακα", προειδοποίησε ο Ravagnani.
Γιατί η ιερή ίβις αποτελεί πρόβλημα;
Στην Ευρώπη, η αφρικανική ιερή ίβις περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τα χωροκατακτητικά ξενικά είδη που προκαλούν ανησυχία στην Ένωση εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Τα πουλιά περιλαμβάνονται επίσης στον κατάλογο DAISIE, έναν κατάλογο των ξενικών χωροκατακτητικών ειδών στην Ευρώπη που καταρτίστηκε από το Ινστιτούτο Ερευνών για τη Φύση και τα Δάση και το Κέντρο Οικολογίας και Υδρολογίας.
Ο κανονισμός της ΕΕ σχετικά με την πρόληψη, τη διαχείριση και την εξάπλωση των ξενικών ειδών αναφέρει: "Τα χωροκατακτητικά ξενικά είδη αποτελούν μία από τις κύριες απειλές για τη βιοποικιλότητα και τις συναφείς οικοσυστημικές υπηρεσίες... Οι κίνδυνοι που ενέχουν τα είδη αυτά ενδέχεται να ενταθούν λόγω του αυξημένου παγκόσμιου εμπορίου, των μεταφορών, του τουρισμού και της κλιματικής αλλαγής".
Η ιερή ίβις θηρεύει αμφίβια και τα αυγά και τους νεοσσούς άλλων ειδών, ιδίως γλαρόνια και ερωδιούς, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να πληγεί η τοπική βιοποικιλότητα και να απειλείται η επιβίωση των νεοσσών των γηγενών ειδών.
Επιπλέον, οι ιβίσκοι τρέφονται με προνύμφες εντόμων σε χωματερές και λάκκους κοπριάς, με κίνδυνο να εξαπλωθούν ασθένειες που μεταφέρονται σε βοσκοτόπια και πτηνοτροφικές μονάδες.
Πώς εισήχθη η ιερή ίβις στην Ευρώπη;
Ενδημικά στην Αφρική, το Ιράκ και την Υεμένη, ένα ζεύγος ιβίσκων μεταφέρθηκε στη Γαλλία από την Αίγυπτο τη δεκαετία του 1700. Έναν αιώνα αργότερα, το είδος πουλιού εντοπίστηκε στη φύση στην Αυστρία και την Ιταλία.
Στη Γαλλία, πληθυσμοί που πετούσαν ελεύθερα από ζωολογικούς κήπους στη Βρετάνη εγκαταστάθηκαν στη φύση κατά μήκος της ακτής του Ατλαντικού τις δεκαετίες του 1980 και 1990. Τα τελευταία χρόνια, τα προγράμματα εξάλειψης έχουν μειώσει τον αριθμό τους, αλλά δεν μπορούν να εξαλειφθούν εντελώς.
Η Ισπανία έχει καταφέρει να θανατώσει όλο τον πληθυσμό της ιβίσας και έχει μια πολιτική για την εκτέλεση των πτηνών που εισέρχονται από τη Γαλλία.
Ο ιταλικός πληθυσμός πιστεύεται ότι προέρχεται είτε από τη μετανάστευση των γαλλικών πληθυσμών που πετούν ελεύθερα, είτε από τον ιταλικό ζωολογικό κήπο Le Cornelle στη Λομβαρδία, ο οποίος κάποτε είχε έναν πληθυσμό ιβίσκων που πετούσαν ελεύθερα. Μια μελέτη στο περιοδικό Nature Scientific Reports υπέδειξε ότι το είδος άρχισε να αναπαράγεται από ένα μόνο ζευγάρι που εντοπίστηκε στη βορειοδυτική Ιταλία το 1989 - 20 χρόνια αργότερα, περισσότερα από 10.000 πουλιά είχαν καταγραφεί στην περιοχή.