Η μετανάστευση θα είναι στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες στις 17 και 18 Οκτωβρίου. Αρκετοί ηγέτες έχουν ήδη υιοθετήσει μια πιο σκληρή γραμμή.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Τα κράτη μέλη φαίνεται ότι σχεδιάζουν να αυστηροποιήσουν τις μεταναστευτικές τους πολιτικές. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 17 και 18 Οκτωβρίου.
Η Έλενα Χαν πιστεύει ότι αυτή η επιστροφή της μετανάστευσης στην ατζέντα των Ευρωπαίων ηγετών μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από το εκλογικό ημερολόγιο σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και από την "αντίδραση" των κρατών μελών που αντιτίθενται στο νέο Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο που εγκρίθηκε τον Μάιο.
«Βρισκόμαστε σε εκλογική χρονιά και η μετανάστευση χρησιμοποιήθηκε, για διάφορους λόγους, για την κινητοποίηση των ψηφοφόρων», λέει στο Euronews ο πολιτικός αναλυτής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής (EPC).
Σε επιστολή της προς τις πρωτεύουσες, η Ursula von der Leyen πρότεινε πρόσφατα την επιτάχυνση των επιστροφών και το άνοιγμα κέντρων κράτησης σε τρίτες χώρες.
Με τον τρόπο αυτό, η πρόεδρος της Κομισιόν ευθυγραμμίστηκε με το αίτημα 15 κρατών μελών να μεταφερθούν οι αιτούντες άσυλο σε ασφαλείς τρίτες χώρες.
«Με τα κέντρα επιστροφής ή αλλιώς προαναχωρησιακά κέντρα, ένα βασικό ερώτημα είναι αν τα κράτη μέλη της ΕΕ θα βρουν εταίρους πρόθυμους να δημιουργήσουν αυτά τα κέντρα. Και ακόμη περισσότερο, αν θα βρουν τρόπους να πείσουν τις χώρες προέλευσης και διέλευσης να συμμορφωθούν με τους όρους επανεισδοχής», δήλωσε η Έλενα Χαν στο Euronews.
17 χώρες ζήτησαν επίσης την ταχύτερη απέλαση ξένων υπηκόων των οποίων οι αιτήσεις ασύλου έχουν απορριφθεί.
Ωστόσο, ο Ντάβιντε Κολόμπι, ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS), επισημαίνει προβλήματα στην ορθή εφαρμογή του νόμου και στην πρόσβαση σε ένδικα μέσα, εάν οι απορριφθέντες αιτούντες άσυλο απελαύνονταν ταχύτερα.
Άλογο μάχης
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν επίσης υιοθετήσει μια πιο σκληρή γραμμή.
Στη Γαλλία, ο νέος υπουργός Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταλιό, ο οποίος έχει κάνει το μεταναστευτικό το βασικό θέμα στηνα τζέντα και είπε ότι θέλει να "νομιμοποιήσει σταδιακά τους μετανάστες χωρίς χαρτιά" .
Στην Πολωνία, ο Ντόναλντ Τουσκ εξετάζει το ενδεχόμενο προσωρινής και μερικής αναστολής του δικαιώματος ασύλου για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης.
Η Ρωσία και η Λευκορωσία κατηγορούνται ότι ενορχηστρώνουν αυτή την εισροή μεταναστών για να αποσταθεροποιήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση στα πολωνικά σύνορα στο πλαίσιο μιας "υβριδικής" επίθεσης.
«Αυτό δημιουργεί ένα ακραίο πρόβλημα», ανησυχεί ο Ντάβιντε Κολόμπι. Το δικαίωμα στο άσυλο είναι ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα που δεν μπορεί να ανασταλεί ακόμη και σε περιόδους κηρυγμένης πολιτικής κρίσης. Προστατεύεται από το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, καθώς και από το πολωνικό σύνταγμα.
Επομένως, δεν πρόκειται απλώς για ένα "μεταναστευτικό ζήτημα", αλλά για ένα γενικότερο ζήτημα "κράτους δικαίου", σύμφωνα με τον ερευνητή του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS).
Σε πνεύμα συνεργασίας, ο Πολωνός πρωθυπουργός ζήτησε την έγκριση της ΕΕ.
"Η Επιτροπή έχει ήδη δηλώσει ότι δεν εγκρίνει τη μονομερή αναστολή της πρόσβασης στο άσυλο", επισημαίνει η 'Ελενα Χαν.
Από την πλευρά της, η Γερμανία επανέφερε τους συνοριακούς ελέγχους και η Ολλανδία ζήτησε ρήτρα εξαίρεσης από τους ευρωπαϊκούς κανόνες για το άσυλο.
Έτσι, ενώ η Ουγγαρία και η Ιταλία είχαν στο παρελθόν περιθωριοποιηθεί για τη σκληρή τους γραμμή στο μεταναστευτικό, τα κράτη μέλη φαίνεται να συγκλίνουν σταδιακά προς αυτή την κατεύθυνση.