Η ΕΕ κατά της Ουγγαρίας για τον περιορισμό ΛΟΑΤΚΙ περιεχομένου

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο νόμος περιορίζει την πρόσβαση των παιδιών σε βιβλία, ταινίες και πολιτιστικά προϊόντα που "προωθούν ή απεικονίζουν την απόκλιση ταυτότητας από το γενετήσιο φύλο, την αλλαγή φύλου ή την ομοφυλοφιλία". Επίσης, περιορίζει τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, παρέχοντας μόνο σε εγκεκριμένους από το κράτος καθηγητές την άδεια να διδάσκουν το συγκεκριμένο θέμα. Η κυβέρνηση της Ουγγαρίας υποστηρίζει ότι επιδιώκει να προστατεύσει τα παιδιά από την παιδοφιλία και το "ανήθικο περιεχόμενο".   

Ο πρωθυπουργός Viktor Orbán έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι "μόνο οι γονείς μπορούν να αποφασίζουν για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους". Δύο χρόνια μετά την έγκριση του εν λόγω νόμου, τα βιβλία με αναφορές στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ είτε έχουν απομακρυνθεί από τα βιβλιοπωλεία είτε παραμένουν στα ράφια υπό την προϋπόθεση ότι είναι καλυμμένα με πλαστικό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει το 2022. Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη συνδρομή 16 κρατών-μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 

Οι επικριτές λένε ότι ο νόμος αυτός ενισχύει το ομοφοβικό και τρανσφοβικό νομικό πλαίσιο που έχουν δημιουργήσει ο Viktor Orbán και το κόμμα του Fidesz μετά από μια δεκαετία και πλέον στην εξουσία. Προγενέστεροι νόμοι που ψηφίστηκαν το 2020 απαγορεύουν την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια και καταργούν την οποιαδήποτε νομική αναγνώριση των διεμφυλικών ατόμων. 

Η ουγγρική κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ δηλώνει στοχοποιημένη και τα μέλη της μιλάνε ανοιχτά για τον φόβο τους απέναντι στον νόμο.

Ο γλύπτης Gideon Horváth ζει και εργάζεται στη Βουδαπέστη. Χρησιμοποιεί κυρίως πηλό και κερί μέλισσας για να αναδείξει την αμφίσημη δυαδικότητα της ανθρώπινης φύσης, σε μια πλαστική εξερεύνηση των "queer" ταυτοτήτων. Ένα από τα έργα του έπεσε θύμα του αμφιλεγόμενου νόμου, όπως αναφέρει. Εκτέθηκε για πρώτη φορά σε υπαίθριο πολιτιστικό χώρο. Αργότερα όμως, όταν εκτέθηκε σε ένα εθνικό μουσείο, αφαιρέθηκε κάθε αναφορά στην "queer" καλλιτεχνική σημασία του από τον επίσημο κατάλογο και την επίσημη περιγραφή του έργου. 

"Δεν είχα καμία άλλη επιλογή παρά να αποδεχτώ αυτή τη λογοκρισία, γιατί διαφορετικά δεν θα μου επιτρεπόταν να εκθέσω το έργο μου", εξηγεί ο καλλιτέχνης. "Και πρέπει να διαλέγουμε τις μάχες μας με σύνεση.  Η λογοκρισία λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε σχεδόν ποτέ δεν υπάρχει ένα υψηλά ιστάμενο πρόσωπο που θα σου πει ότι δεν μπορείς να κάνεις κάτι. Κατά κύριο λόγο, είναι οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό και οι καλλιτέχνες που αυτολογοκρίνονται." 

Τέσσερις κρατικές υπηρεσίες, το κυβερνών κόμμα Fidesz και μια φιλοκυβερνητική οργάνωση αρνήθηκαν να μας δώσουν συνέντευξη. Στη νομική της μάχη κατά του νόμου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικαλέστηκε παραβιάσεις του Άρθρου 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και των αρχών της σχετικά με τις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της προστασίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης.

Η προσέγγιση αυτή αναδεικνύει με ξεκάθαρο τρόπο τη σπουδαιότητα της υπόθεσης και της τελικής απόφασης, λέει η Eszter Polgári, ειδικός στην ευρωπαϊκή νομολογία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. "Ο νόμος παραβιάζει το δικαίωμά μας στην ελευθερία της έκφρασης. Παράλληλα, παραβιάζει κατά κάποιον τρόπο το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι. Το σημαντικότερο, πιθανότατα, ζήτημα (παραβίασης) σε ανθρώπινο επίπεδο είναι το δικαίωμα των παιδιών να έχουν πρόσβαση σε αντικειμενικές, επιστημονικά αποδεδειγμένες και σωστές πληροφορίες. Πράγματι, στερούνται πλέον τη δυνατότητα ενημέρωσης στο πλαίσιο ενός οργανωμένου περιβάλλοντος, όπως είναι για παράδειγμα το σχολείο. Και έτσι θα στραφούν στο διαδίκτυο, το οποίο δεν είναι η πλέον αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης όσον αφορά τη σεξουαλικότητα, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου", εξηγεί.  

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να παραμείνουν παγωμένα τα κονδύλια της ΕΕ για την Ουγγαρία λόγω παραβίασης των αρχών του κράτους δικαίου. Ωστόσο, η τελική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πάρει μήνες.