Τα σεξουαλικά εγκλήματα αυξάνονται στη χώρα με ραγδαίο ρυθμό εξαιτίας και της έκθεσης από νεαρές ηλικίες στο διαδίκτυο, ενώ το θέμα έχει φτάσει και στις Βρυξέλλες
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Μια υπόθεση βιασμού στο Λουρές, στην περιοχή της Λισαβόνας, έχει συγκλονίσει τη χώρα. Τρεις νεαροί "influencers" φέρονται να βιντεοσκόπησαν τους εαυτούς τους να βιάζουν μια 16χρονη κοπέλα και ανάρτησαν το βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τις εικόνες είδαν 32.000 άνθρωποι χωρίς να γίνει ούτε μία καταγγελία. Οι τρεις ύποπτοι, ηλικίας μεταξύ 17 και 19 ετών, συνελήφθησαν, αλλά αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι από το δικαστήριο, με την προϋπόθεση ότι θα εμφανίζονται περιοδικά στις αρχές και θα τους απαγορευτεί η επικοινωνία με το θύμα.
Εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν το περασμένο Σάββατο μπροστά από το Κοινοβούλιο στη Λισαβόνα, κρατώντας πλακάτ με το μήνυμα "ο βιασμός δεν κινηματογραφείται, καταδικάζεται" και απαιτώντας μέτρα πρόληψης αλλά και αυστηρότερες ποινές.
"Τα μέτρα καταναγκασμού είναι πολύ επιεική για τόσο σοβαρές περιπτώσεις. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπου είναι influencers και έχουν τις πλατφόρμες τους με πολλούς followers, νομίζω ότι θα ήταν τουλάχιστον δίκαιο αν οι λογαριασμοί τους είχαν ανασταλεί όσο διαρκεί η έρευνα", δήλωσε στο Euronews μια διαδηλώτρια που ανήκε στην αυθόρμητη ομάδα επτά γυναικών που οργάνωσαν τη διαμαρτυρία.
"Οι βιασμοί γίνονται όλο και πιο συστηματικοί και ο νόμος δεν κάνει τίποτα. Είναι μια ποινή με αναστολή. Και αυτά τα παιδιά, αυτό που έκαναν είναι σοβαρό, είναι έγκλημα και οι γυναίκες πρέπει τουλάχιστον να προστατεύονται", δήλωσε ένας άλλος διαδηλωτής, πατέρας δύο θυγατέρων.
Εκπρόσωποι ορισμένων πολιτικών κομμάτων που συμμετείχαν στη διαδήλωση υποστήριξαν ότι ο βιασμός πρέπει να αποτελεί δημόσιο αδίκημα και να διώκεται αυτεπάγγελτα και ότι οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης πρέπει να θεωρηθούν υπεύθυνες για την κοινοποίηση τέτοιου περιεχομένου.
"Ο ανδρικός σοβινισμός υπάρχει, το πρόβλημα είναι ότι οι αυτοί μετατρέπονται σε προφήτες του διαδικτύου και μολύνουν μια ολόκληρη γενιά", τόνισε η συντονίστρια του Αριστερού Μπλοκ Μαριάνα Μόρταγκουα, μιλώντας στους δημοσιογράφους. "Χρειαζόμαστε κανόνες για τα κοινωνικά δίκτυα και πρέπει να καταστήσουμε τις πλατφόρμες υπεύθυνες για ό,τι συμβαίνει", πρόσθεσε.
Από την πλευρά της, η βουλευτής του Livre Ιζαμπέλ Μέντες Λόπεζ επισήμανε ότι η ανισότητα των φύλων "είναι δομική", αλλά "τα δίκτυα έχουν εντείνει τις αφηγήσεις που πρέπει να καταπολεμηθούν" και υπενθύμισε ότι "οι οικογένειες συχνά δεν έχουν καν επίγνωση της βίας" στην οποία εκτίθενται οι γιοι και οι κόρες τους.
Η Ινιές Σόουζα Ρεαλ, μοναδική βουλευτής του PAN, υπερασπίστηκε επίσης την ενίσχυση των μηχανισμών για την καταγγελία και την προστασία των θυμάτων και την εισαγωγή μέτρων αυτοάμυνας στο περιεχόμενο της διδακτικής ύλης των σχολείων.
Η παραβίαση της ιδιωτικής ζωής
Η Ινιές Μαρίνιο είδε επίσης ένα βίντεο με προσωπικές στιγμές της ίδιας να δημοσιοποιείται ευρέως στο κοινωνικό δίκτυο Telegram. Αντιμέτωπη με αυτή την παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και με περιπτώσεις παρόμοιες με τις δικές της, αποφάσισε να δημιουργήσει το κίνημα "Don't Share", το οποίο το 2021 μετατράπηκε σε οργάνωση για την υποστήριξη των θυμάτων σεξουαλικής βίας με βάση την εικόνα.
"Νομίζω ότι με όλες αυτές τις ομάδες που μοιράζονται οικείο περιεχόμενο, με όλους αυτούς τους ανθρώπους που μιλούν ανοιχτά και βίαια κατά των γυναικών, αυτό το έγκλημα έχει ήδη ευτελιστεί και κανονικοποιηθεί και οι άνθρωποι έχουν απευαισθητοποιηθεί", δήλωσε η 27χρονη στο Euronews.
Η Ινιές Μαρίνιο πιστεύει επίσης ότι "οι επιτιθέμενοι αισθάνονται ατιμώρητοι, ειδικά όταν πρόκειται για διαδικτυακά εγκλήματα", καθώς προστατεύονται πίσω από μια οθόνη.
Στα τέλη του περασμένου έτους, το πορτογαλικό περιοδικό NiT αποκάλυψε ένα πορτογαλικό κανάλι στο Telegram όπου 70.000 άνδρες μοιράζονταν και έβλεπαν προσωπικές εικόνες γυναικών χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Τα κοινωνικά δίκτυα
Η έκθεση των νέων στο διαδίκτυο σε όλο και πιο νεαρή ηλικία έχει διευκολύνει την πρόσβαση σε πορνογραφικό και βίαιο περιεχόμενο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από την τελευταία Ετήσια Έκθεση Εσωτερικής Ασφάλειας (RASI), η οποία αναφέρει ότι υπάρχουν ομάδες WhatsApp στις οποίες αναφέρονται οι αρχές και οι οποίες δημιουργήθηκαν από παιδιά ηλικίας 10 έως 13 ετών και στις οποίες διαμοιράζεται πολυμεσικό περιεχόμενο πορνογραφίας και ακραίας βίας.
"Όταν βλέπουν εικόνες πορνογραφίας, διαστρεβλώνουν αυτό που είναι η ουσία της σεξουαλικότητας και ως εκ τούτου απορροφούν έννοιες ή συμπεριφορές που είναι εντελώς ακατάλληλες για μια φυσιολογική ζωή, με σύντροφο, με οικογένεια. Και αυτό συχνά επισκιάζει τη συμπεριφορά που θεωρούν ότι είναι ο τρόπος να σχετίζονται με τους άλλους", δήλωσε στο Euronews η Μελανί Ταβάρες, ψυχολόγος και συντονίστρια του Instituto de Apoio à Criança.
Επίσης, σύμφωνα με το RASI, στην ανάλυση της εγκληματικότητας των ανηλίκων κυριαρχούν τα εγκλήματα σεξουαλικής φύσης, δηλαδή η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών που διαπράττεται από ανήλικους δράστες.
Το Πορτογαλικό Σύστημα Εσωτερικής Ασφάλειας επισημαίνει επίσης το έγκλημα της παιδικής πορνογραφίας με τη χρήση εφαρμογών όπως το Discord ή το WhatsApp, "που χρησιμοποιούνται για την ανταλλαγή σεξουαλικών και πορνογραφικών αρχείων".
Σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου για τα Εξαφανισμένα και Εκμεταλλευόμενα Παιδιά, εκτιμάται ότι ένα στα οκτώ παιδιά παγκοσμίως είναι θύμα κάποιας μορφής σεξουαλικής βίας στο διαδίκτυο ή στην πραγματική ζωή, σε σύγκριση με ένα στα πέντε παιδιά στην Ευρώπη.
Πιο συντηρητικές εκτιμήσεις αναφέρουν επίσης ότι σχεδόν 200 εκατομμύρια αρχεία, κυρίως εικόνες ή βίντεο που δείχνουν ένα παιδί να κακοποιείται σεξουαλικά, κυκλοφόρησαν ευρέως στο διαδίκτυο μεταξύ 2021 και 2023. Αυτό σημαίνει ότι τρία αρχεία διαμοιράζονται στο διαδίκτυο κάθε δευτερόλεπτο μέσα στο διάστημα αυτής της διετίας.
Το θέμα φτάνει στις Βρυξέλλες
Η υπόθεση του φερόμενου βιασμού στο Λουρές έφτασε και στις Βρυξέλλες. Η ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών Ανα καταρίνα Μέντες υπέβαλε ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τα "ανησυχητικά γεγονότα" της δημοσιοποίησης του βίντεο του φερόμενου ως βιασμού και της κοινοποίησης μη συναινετικών προσωπικών φωτογραφιών στην Πορτογαλία, ζητώντας τη λήψη μέτρων από την ΕΕ.
Την περασμένη εβδομάδα, η πορτογαλική εφημερίδα Jornal de Notícias αποκάλυψε ότι φωτογραφίες και βίντεο αρκετών φοιτητριών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Πόρτο (FEUP) τραβήχτηκαν χωρίς τη συγκατάθεσή τους και μοιράστηκαν σε μια ομάδα WhatsApp, υποτίθεται από μέλη του Συλλόγου Φοιτητών.
"Ο πρόσφατος διαμοιρασμός και η διάδοση ενός βίντεο με τον υποτιθέμενο βιασμό μιας ανήλικης από τρεις νεαρούς άνδρες στην Πορτογαλία είναι πολύ ανησυχητικός. Στο ίδιο πνεύμα, φωτογραφίες που τραβήχτηκαν κάτω από τις φούστες γυναικών μοιράστηκαν σε ένα πανεπιστήμιο. Αυτές οι φρικτές πράξεις παραβιάζουν όχι μόνο τα θεμελιώδη δικαιώματα, αλλά εγείρουν επίσης σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια στο διαδίκτυο και την προστασία των ανθρώπων, ιδίως των γυναικών, στον ψηφιακό χώρο", ανέφερε σε επιστολή που υπογράφει η αντιπροσωπεία των Πορτογάλων Σοσιαλιστών και η οποία εστάλη την Τρίτη στο εκτελεστικό όργανο της ΕΕ.
Η Ανα Καταρίνα Μέντες ρωτά επίσης, στο πλαίσιο του νέου νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, ο οποίος ρυθμίζει τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες, πώς "η Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης θα αφαιρούν γρήγορα το επιβλαβές περιεχόμενο", για παράδειγμα με την επιβολή προστίμων στις εταιρείες αυτές.
"Ποια μέτρα λαμβάνει η Επιτροπή για να αποτρέψει τη μεταφόρτωση του βίντεο ή τη διάδοσή του;" και"ποια μέτρα θα λάβει η Επιτροπή για να διασφαλίσει ότι οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης τηρούν τις υποχρεώσεις τους να αποτρέπουν τη διάδοση μη συναινετικού υλικού;", ρωτά η σοσιαλίστρια ευρωβουλευτής.
Μην μοιράζεστε, αναφέρετε
Η διάδοση σεξουαλικών βίντεο χωρίς συναίνεση αποτελεί ποινικό αδίκημα. Το Euronews έχει συγκεντρώσει ορισμένες πλατφόρμες και επαφές όπου μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να απευθυνθούν για να αναφέρουν τέτοιες περιπτώσεις.
- Γραμμή Ασφαλούς Διαδικτύου - 800 219 090 ή στη διεύθυνση internetsegura.pt/lis/denunciar-conteudo-ilegal
- Polícia Judiciária - Πύλη ηλεκτρονικών καταγγελιών
- APAV - Υποστήριξη θυμάτων - Γραμμή βοήθειας 116 006
- Ίδρυμα Internet Watch
- Αναφορά επιβλαβούς περιεχομένου