Το ευρωπαϊκό υγειονομικό προσωπικό αντιμετωπίζει μια σοβαρή κρίση. Οι χώρες της ΕΕ έχουν εκτιμώμενη έλλειψη περίπου 1,2 εκατομμυρίων ιατρών, νοσοκόμων και μαιών. Η έλλειψη νοσοκόμων είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ο Julián López Gómez ταξίδεψε στη Βουλγαρία για να αξιολογήσει την κατάσταση.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ένας σημαντικός αριθμός νοσοκόμων στην ΕΕ πλησιάζει την ηλικία συνταξιοδότησης, με λιγότερους πιο νέους αντικαταστάτες να εισέρχονται στο επάγγελμα. Το νοσηλευτικό προσωπικό αντιμετωπίζει συχνά δύσκολες συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της πολύωρης εργασίας, των πολλών ασθενών ως προς το προσωπικό, των χαμηλών μισθών και της συναισθηματικής έντασης. Πολλοί νοσοκόμοι και νοσοκόμες αναφέρουν επαγγελματική εξάντληση, που επηρεάζει τα ποσοστά διατήρησης και αποθαρρύνει την απασχόληση νέων ανθρώπων.
Ο ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών της ΕΕ για προσέλκυση και διατήρηση επαγγελματιών του τομέα υγείας επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση. Γνωρίζοντας το πρόβλημα, η ΕΕ αναπτύσσει μια τριετή πρωτοβουλία για έναρξη νέων, καλύτερων προγραμμάτων κατάρτισης για προσέλκυση νεαρών φοιτητών στον νοσηλευτικό τομέα.
Η Βουλγαρία αποτελεί σαφές παράδειγμα των τρεχουσών προκλήσεων. Σε μία δεκαετία, η χώρα έχασε πάνω από το 10% των νοσοκόμων της, με πολλές να έχουν φύγει για άλλα κράτη μέλη της ΕΕ σε αναζήτηση καλύτερων μισθών και συνθηκών εργασίας. Για παράδειγμα η Elza. Είναι μία από τις 144 νοσοκόμες του Κρατικού Νοσοκομείου του Μπλαγκόεβγκραντ στη νοτιοδυτική Βουλγαρία. Η Elza εργάζεται στην ορθοπεδική κλινική.
Παρά τις βελτιώσεις πέρυσι, το νοσοκομείο λειτουργεί με μικρότερη αναλογία από αυτήν των τουλάχιστον 2 νοσοκόμων ανά ιατρό, που θεωρείται ευρέως από επαγγελματίες υγείας ως το ελάχιστο πρότυπο καλής πρακτικής.
«Το όνειρό μου ήταν πάντα να δουλεύω ως νοσοκόμα, αν και υπήρχαν πολλές άλλες επιλογές για τις σπουδές μου. Όμως ήθελα απλώς να γίνω νοσοκόμα. Και η μητέρα μου είναι νοσοκόμα, τα παιδιά μου επίσης. Είναι καλή δουλειά για μένα», λέει η Elza. «(Αλλά) παίρνουμε πολύ λίγα χρήματα και για αυτό αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε σε δύο μέρη. Μου δίνουν ρεπό, που μπορώ να δω την οικογένειά μου. Δεν χρειάζεται να μένουμε στην κλινική για 24 ώρες, αλλά περνάμε πολλές ώρες στη δουλειά. Κουράζομαι, κουράζομαι πολύ. Η πολλή δουλειά αποθαρρύνει τις νέες νοσοκόμες. Επομένως, μία προς μία απλώς εξαφανίζονται.»
Όπως πολλές άλλες νοσοκόμες στην ΕΕ, η Elza σαφώς δυσκολεύεται να μιλήσει για το θέμα. Φοβούνται για τις δουλειές τους. Όμως, δεν μπορεί να κρύψει το υψηλό προσωπικό τίμημα που συχνά συνεπάγεται το αγαπημένο της επάγγελμα.
«Ίσως η εργασία μας δεν εκτιμάται στη Βουλγαρία», λέει. «Θα μπορούσα να δώσω πολλά παραδείγματα, καταστάσεις που είναι άδικες. Αλλά όντως νιώθουμε κάπως μια υποτίμηση, γιατί δουλεύεις 12 ώρες, στερείσαι διακοπές, στερείσαι καθημερινές, βράδια μακριά από την οικογένεια, έτσι; Όλα καταλήγουν στο οικονομικό κομμάτι.»
Η Βουλγαρία έχει έλλειψη περίπου 17.000 νοσοκόμων ώστε να λειτουργήσει αποτελεσματικά το σύστημα υγείας της. Πώς μπορεί να επιλυθεί η κατάσταση ή τουλάχιστον να βελτιωθεί;
Η Milka Vassileva είναι η πρόεδρος της Βουλγαρικής Ένωσης Επαγγελματιών Υγείας που αριθμεί 32.000 μέλη. Εργάζεται ως κλινική νοσοκόμα εδώ και 43 χρόνια.
Η εργασία των νοσοκόμων έχει σημασία, λέει, και θα πρέπει να αναγνωρίζεται αναλόγως, υποστηρίζει.
«Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, προκειμένου να παραμείνει το νοσηλευτικό προσωπικό στη Βουλγαρία, ο αρχικός μισθός θα πρέπει να είναι τουλάχιστον τριπλάσιος του κατώτατου μισθού στη χώρα», λέει η Milka Vassileva. «Τι μπορεί να κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Έχουμε ήδη δει πολλές δηλώσεις, διάφορα οικονομικά και άλλα έγγραφα έχουν παραπεμφθεί στα κράτη μέλη. Ακόμα και στην εξαμηνιαία έκθεση της ΕΕ για τη Βουλγαρία, αναφέρεται ρητά ότι οι επενδύσεις στην υγειονομική περίθαλψη πρέπει να αυξηθούν, ώστε το νοσηλευτικό προσωπικό να έχει ευκαιρία να δουλέψει σε αυτό στο οποίο έχει εκπαιδευτεί. Και αυτό είναι μόνο στα ιατρικά ιδρύματα, αλλά και στην εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, κάτι που δεν συμβαίνει τώρα.»
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι, πέρα από τη χρηματοδότηση, οποιαδήποτε στρατηγική σε επίπεδο ΕΕ πρέπει να περιλαμβάνει και βελτιώσεις σε πτυχές όπως ο σχεδιασμός, η πρόσληψη, η κατάρτιση, οι συνθήκες εργασίας και η επαγγελματική ανάπτυξη.