Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να στηρίξει την επεξεργασία του νερού για την εξάλειψη των αιώνιων ρύπων (PFAS), σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων, η οποία εγκρίθηκε στις Βρυξέλλες την Τετάρτη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να ξεκινήσει μια τεράστια επιχείρηση για τον καθαρισμό των αιώνιων ρύπων PFAS στο νερό, μέσω της δημιουργίας μιας σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Αυτά είναι τα συμπεράσματα της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ανθεκτικότητα των υδάτων, η οποία εγκρίθηκε την Τετάρτη στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), το 2022, από τις 1.300 θέσεις παρακολούθησης στην Ευρώπη, το 59% αυτών που βρίσκονται σε ποτάμια, το 35% σε λίμνες και το 73% σε παράκτια ύδατα υπερέβαιναν το περιβαλλοντικό πρότυπο ποιότητας για το υπερφθοροοκτανθειοϊκό οξύ (PFOS), έναν τύπο PFAS.
Στην Ευρώπη, μόνο το 37% των επιφανειακών υδάτων βρίσκεται σε καλή ή πολύ καλή οικολογική κατάσταση και το 29% έχει επιτύχει καλή χημική κατάσταση, σύμφωνα με τον οργανισμό.
Οι περιβαλλοντικές ενώσεις, οι οποίες διεξάγουν εκστρατεία για την απαγόρευση των PFAS στην πηγή, καταγγέλλουν ότι πρόκειται για "χαμένη ευκαιρία".
"Περιμέναμε να δούμε περισσότερη φιλοδοξία για τη μείωση της ρύπανσης στην πηγή", εκφράζει τη λύπη της η Αγγελική Λυσσιμάχου, επικεφαλής του τμήματος επιστήμης και πολιτικής του Pesticide Action Network (PAN) Europe.
«Οι αιώνιοι ρύποι»
Οι υπερ- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες έχουν το παρατσούκλι "αιώνιοι ρύποι" επειδή είναι ιδιαίτερα ανθεκτικές στο περιβάλλον.
Το κόστος τους για την υγεία εκτιμάται μεταξύ 52 και 84 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Ορισμένες έχουν χαρακτηριστεί ως καρκινογόνες.
Αυτές οι χημικές ενώσεις είναι αντικολλητικές, αδιάβροχες και ανθεκτικές στις υψηλές θερμοκρασίες. Υπάρχουν επίσης σε πολλά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως αντικολλητικά τηγάνια, αφρούς πυρόσβεσης και ιατρικές συσκευές.
Σε συνέντευξή της στο Euronews, η Επίτροπος για το περιβάλλον και την ανθεκτικότητα των υδάτων Τζέσικα Ρόσγουολ δήλωσε ότι είναι υπέρ της απαγόρευσης των PFAS σε καταναλωτικά προϊόντα όπως τα καλλυντικά και οι συσκευασίες τροφίμων. Ωστόσο, τόνισε ότι θα ήταν δύσκολο να απαγορευτούν όλα τα PFAS, καθώς για ορισμένα από αυτά δεν υπάρχει ακόμη αποτελεσματική εναλλακτική λύση.
"Το πρόβλημα είναι ότι χρειαζόμαστε τα PFAS για πολλά διαφορετικά προϊόντα. Για παράδειγμα, ιατρικά προϊόντα όπως οι εισπνευστήρες (...) ή πολλά πράγματα για τα οποία δεν υπάρχει υποκατάστατο. Όσον αφορά την οικολογική μετάβαση, τους ημιαγωγούς, την ψηφιοποίηση ή την αμυντική βιομηχανία", εξήγησε η Ρόσγουελ.
Το κόστος της απορρύπανσης των PFAS στην Ευρώπη εκτιμάται σε 5 έως 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την Επιτροπή. Και για ορισμένους ρύπους, όπως το TFA (τριφθοροοξικό οξύ, ένας τύπος PFAS), ο καθαρισμός δεν είναι τόσο απλός: "Σύμφωνα με τις εταιρείες ύδρευσης, πρόκειται για μια πολύ δαπανηρή διαδικασία που περιλαμβάνει την εξαγωγή όλων των μετάλλων από το νερό και την επαναπρόσθεσή τους. Στο τέλος της ημέρας, θα χάσεις πολύ νερό", λέει η Αγγελική Λυσσιμάχου."Οπότε θα καταναλώσεις πολύ περισσότερη ενέργεια".
Η Επιτροπή επιθυμεί να εφαρμόσει την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει" και να επιφυλάξει δημόσια χρηματοδότηση για τις περιοχές όπου δεν ήταν δυνατόν να προσδιοριστεί ποιος είναι υπεύθυνος.
Ευρωπαϊκή στρατηγική
Η ευρωπαϊκή στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή την Τετάρτη, αποσκοπεί στην αποκατάσταση του κύκλου του νερού και στη διασφάλιση της πρόσβασης σε καθαρό και οικονομικά προσιτό νερό, σε μια εποχή που η Ευρώπη αντιμετωπίζει ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως πλημμύρες και ξηρασίες. Το 34% της ΕΕ πλήττεται από έλλειψη νερού.
"Το νερό είναι ζωή. Η ανθεκτικότητα του νερού είναι απαραίτητη για τους πολίτες μας, τους αγρότες μας, το περιβάλλον και τις επιχειρήσεις. Η στρατηγική της Επιτροπής για την ανθεκτικότητα του νερού καθορίζει την πορεία προς μια βιώσιμη, ανθεκτική, έξυπνη και ανταγωνιστική οικονομία του νερού. Πρέπει να δράσουμε τώρα για να προστατεύσουμε αυτόν τον πόρο", δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε δελτίο τύπου.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης περιλαμβάνει επίσης την ευαισθητοποίηση για τα θέματα αυτά μέσω δημόσιων συζητήσεων, την αύξηση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών, τη στήριξη της ψηφιοποίησης μέσω του προγράμματος παρατήρησης της Γης Copernicus της ΕΕ και τη στήριξη της καινοτομίας.