«Κάθε τετραγωνικό εκατοστό του εδάφους μας πρέπει να προστατεύεται», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν στους ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο την Τετάρτη, μετά από σειρά ρωσικών εισβολών στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο.
Η Ρωσία διεξάγει μια «σκόπιμη και στοχευμένη εκστρατεία γκρίζων ζωνών εναντίον της Ευρώπης, η οποία απαιτεί μια βαθιά επανεξέταση της αμυντικής πολιτικής», προειδοποίησε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάινε, η οποία κάλεσε τις κυβερνήσεις να εγκαταλείψουν τη «βόλεψή τους» και να συσπειρωθούν εναντίον της Μόσχας.
«Κάτι νέο και επικίνδυνο συμβαίνει στον ουρανό μας», είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το πρωί της Τετάρτης, απευθυνόμενη στους ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο.
Η Φον Ντερ Λάιεν αναφερόταν στην πρόσφατη σειρά εισβολών στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο, μεταξύ άλλων στην Πολωνία, τη Ρουμανία, την Εσθονία, τη Δανία και, πιο πρόσφατα, στο Βέλγιο και τη Γερμανία.
Ορισμένα από αυτά τα περιστατικά έχουν αποδοθεί στη Ρωσία, ενώ άλλα παραμένουν ανεξήγητα. Αλλά όλα έχουν προκαλέσει συναγερμό και μία άβολη αποδοχή της πραγματικότητας σχετικά με την έλλειψη ετοιμότητας της Ευρώπης να επέμβει κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drone).
Η πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρθηκε επίσης στη δολιοφθορά κρίσιμων υποδομών, τις κυβερνοεπιθέσεις, την εκλογική παρέμβαση και την παραπληροφόρηση ως στοιχεία μιας ευρύτερης επιθετικότητας.
«Πρόκειται για υβριδικό πόλεμο»
«Αυτά τα περιστατικά είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να παραμένουν στη σκιά της άρνησης. Δεν πρόκειται για τυχαία παρενόχληση. Είναι μια συνεκτική και κλιμακούμενη εκστρατεία για να αποσταθεροποιήσει τους πολίτες μας, να δοκιμάσει την αποφασιστικότητά μας, να διχάσει την Ένωσή μας και να αποδυναμώσει την υποστήριξή μας προς την Ουκρανία. Και είναι καιρός να την ονομάσουμε με το όνομά της. Πρόκειται για υβριδικό πόλεμο». είπε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και πρόσθεσε: «Η Ευρώπη πρέπει να απαντήσει. Πρέπει να διερευνήσουμε κάθε περιστατικό. Και δεν πρέπει να διστάσουμε να αποδώσουμε ευθύνες. Διότι κάθε τετραγωνικό εκατοστό της επικράτειάς μας πρέπει να προστατεύεται».
Αναγνωρίζοντας ότι η ΕΕ ιδρύθηκε για να διαφυλάξει και να υποστηρίξει την παγκόσμια ειρήνη, η Φον Ντερ Λάιεν υποστήριξε ότι η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι επακόλουθες ενέργειές της στην ήπειρο έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ασκείται η αποστολή αυτή. «Τώρα» είπε. «το να ζει κανείς σε συνθήκες ειρήνης σημαίνει ενίσχυση της συλλογικής ικανότητας να αποτρέπει την επιθετικότητα και τις προκλήσεις και να προσαρμόζεται στην μεταβαλλόμενη φύση του πολέμου. Αν διστάσουμε να δράσουμε, η γκρίζα ζώνη θα επεκταθεί».
Στη συνέχεια, η επικεφαλής της Επιτροπής απαρίθμησε τις νέες πρωτοβουλίες που έχει προωθήσει το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων, όπως το φιλόδοξο σχέδιο για την κατασκευή ενός «τείχους μη επανδρωμένων αεροσκαφών» κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του μπλοκ για τον εντοπισμό και την κατάρριψη εισερχόμενων μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
«Ασπίδα για ολόκληρη την ένωσή μας»
Το τείχος των μη επανδρωμένων αεροσκαφών έχει προσελκύσει τεράστιο πολιτικό ενδιαφέρον αλλά και ενδιαφέρον από τα μέσα ενημέρωσης, αποτελώντας το κεντρικό θέμα συζήτησης κατά τη διάρκεια της άτυπης συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ στην Κοπεγχάγη την περασμένη εβδομάδα.
Η σύνοδος κορυφής, ωστόσο, αποκάλυψε ρήγματα πίσω από το σχέδιο. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έθεσαν ερωτήματα σχετικά με την πρακτική σκοπιμότητά του.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ και η Ιταλίδα ομόλογός του, Τζόρτζια Μελόνι, επέμειναν ότι θα πρέπει να προστατεύει όλα τα σύνορα της ΕΕ, όχι μόνο τα ανατολικά.
Την Τετάρτη, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν αντιμετώπισε ευθέως την κριτική, σημειώνοντας ότι το εγχείρημα «δεν θα αφορά μόνο τα ανατολικά σύνορα. Χρειαζόμαστε μια προσέγγιση 360 μοιρών. Αυτό το σύστημα κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών θα είναι μια ασπίδα για ολόκληρη την ένωσή μας, συμπεριλαμβανομένης της νότιας πλευράς μας», εξήγησε και υπογράμμισε ότι «θα πρέπει να σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζει ένα ευρύ φάσμα προκλήσεων: από την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών έως την αντιμετώπιση του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος, από την παρακολούθηση της οπλοποιημένης μετανάστευσης έως τον έλεγχο του ρωσικού σκιώδους στόλου».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφιέρωσε λίγο χρόνο για να τονίσει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η συνεχιζόμενη αύξηση των αμυντικών δαπανών θα ωφελήσει την εγχώρια βιομηχανία της Ευρώπης, αντί να ρέει σε ξένες εταιρείες, και θα παράγει απόδοση της επένδυσης.
Η προτίμηση για το Made in Europe, που υποστηρίζεται με πάθος από τη Γαλλία, έχει σταδιακά εισχωρήσει σε όλο το μπλοκ, ακόμη και αν ορισμένα κράτη μέλη προτιμούν να εστιάζουν στην άμεση παράδοση προμηθειών, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική προέλευση.
Η Φον Ντερ Λάιεν έκλεισε την δυσοίωνη ηχητικά ομιλία της με μια τελευταία προειδοποίηση: «Η επιλογή που έχουμε μπροστά μας είναι απλή. Μπορούμε είτε να δειλιάσουμε και να παρακολουθήσουμε τις ρωσικές απειλές να κλιμακώνονται, είτε να τις αντιμετωπίσουμε με ενότητα, αποτροπή και αποφασιστικότητα. Ξέρω ποια πλευρά θα επιλέξουμε».