Η Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει έναν οδικό χάρτη για τον τρόπο κατασκευής και εγκατάστασης διαστημικών κέντρων δεδομένων, προτού χάσει μια σημαντική νέα βιομηχανία, σύμφωνα με έκθεση.
Σύμφωνα με έκθεση, η Ευρώπη κινδυνεύει να μείνει πίσω στην κούρσα για την εγκατάσταση κέντρων δεδομένων στο διάστημα, αν δεν δημιουργήσει έναν άμεσο οδικό χάρτη για την ανάπτυξή τους.
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Διαστημικής Πολιτικής (ESPI) δημοσίευσε μια ανάλυση των διαστημικών κέντρων δεδομένων και δήλωσε ότι αν η Ευρώπη δεν δράσει τώρα, το μπλοκ κινδυνεύει να χάσει μια «σημαντική και αναδυόμενη» ευκαιρία για την ψηφιακή και διαστημική βιομηχανία του μπλοκ.
Η έκθεση εκτιμά ότι ο κλάδος αναμένεται να εκτοξευθεί σε περίπου 535 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030. Προειδοποίησε όμως ότι, για να παραμείνει μπροστά, η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει ένα σχέδιο.
«Η Ευρώπη διαθέτει διαστημική τεχνολογία παγκόσμιας κλάσης και ισχυρούς θεσμούς... το ερώτημα είναι αν θα τα χρησιμοποιήσουμε για να ηγηθούμε αυτής της επανάστασης ή θα παρακολουθήσουμε άλλους να καθορίζουν το μέλλον της πληροφορικής», δήλωσε ο Χερμάινε Γκουτιέρεθ, επικεφαλής συντάκτης της έκθεσης.
Τα κέντρα δεδομένων είναι οι εγκαταστάσεις που στεγάζουν το υπολογιστικό υλικό που χρησιμοποιείται για την εκπαίδευση και την τροφοδοσία της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (AI).
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της αποστολής κέντρων δεδομένων στο διάστημα;
Το 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η αεροδιαστημική εταιρεία Thales μελέτησαν τη σκοπιμότητα αποστολής ευρωπαϊκών κέντρων δεδομένων στο διάστημα.
Διαπίστωσε ότι τα διαστημικά κέντρα δεδομένων θα μπορούσαν να «μεταμορφώσουν το ευρωπαϊκό ψηφιακό τοπίο», δεδομένου ότι προσφέρουν έναν πιο φιλικό προς το περιβάλλον και κυρίαρχο τρόπο για το μπλοκ να παρέχει τα δεδομένα που χρειάζονται οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης για τα μοντέλα τους σε σχέση με τα επίγεια μοντέλα.
Η μελέτηδιαπίστωσε ότι τα κέντρα δεδομένων που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια στο διάστημα θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά το αποτύπωμα άνθρακα που συνδέεται με τη λειτουργία των συστημάτων στο έδαφος.
Αυτά τα κέντρα δεδομένων δεν θα εξαρτώνται από το νερό για την ψύξη τους, σε αντίθεση με τα επίγεια κέντρα δεδομένων η Thales δήλωσε ότι η απόφαση έχει και οικονομικό νόημα, με πιθανή «απόδοση της επένδυσης πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ» μέχρι το 2050.
Για να επιτύχει τους στόχους της όσον αφορά τις εκπομπές, η έκθεση του 2024 συνέστησε στην Ευρώπη να κατασκευάσει έναν εκτοξευτή με μειωμένες εκπομπές σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του.
Ποια θα πρέπει να είναι η προσέγγιση της Ευρώπης;
Οι συντάκτες της έκθεσης ESPI προέτρεψαν την Ευρώπη να χρησιμοποιήσει ορισμένα από τα τρέχοντα χρηματοδοτικά της προγράμματα, όπως το πρόγραμμα επίδειξης / επικύρωσης σε τροχιά και το πρόγραμμα γενικής υποστήριξης τεχνολογίας (GSTP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, ως «δοκιμαστικά πεδία» για νέες τεχνολογίες.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα είναι ένα ερευνητικό έργο που υποστηρίζει εταιρείες με υπηρεσίες εκτόξευσης και κόστος λειτουργίας για τη δοκιμή νέων τεχνολογιών σε τροχιά.
Από την άλλη πλευρά, το πρόγραμμα GSTP της ESA παίρνει τεχνικές έννοιες και τις μετατρέπει σε προϊόντα που μπορούν να δοκιμαστούν σε μελλοντικές αποστολές.
Ο οργανισμός εμπορεύεται το GSTP ως «ένα από τα καλύτερα μέσα της ESA που συμβάλλει στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά» και τη διατηρεί στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής καινοτομίας.
Οι συγγραφείς ελπίζουν επίσης ότι η ΕΕ εισάγει μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που θα έχει έναν σαφή οδικό χάρτη για το πώς τα κέντρα δεδομένων μπορούν να αρχίσουν να αναπτύσσονται εμπορικά.
Σημαντικές προκλήσεις παραμένουν
Σύμφωνα με την έκθεση, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να επιλύσουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πριν από την εκτόξευση του πρώτου κέντρου δεδομένων στο διάστημα.
Σύμφωνα με την αμερικανική δεξαμενή σκέψης The Centre for Strategic and International Studies (CSIS), η λιγότερο δαπανηρή αποστολή για εκτόξευση ανά κιλό είναι ο πύραυλος Falcon Heavy της SpaceX με εκτιμώμενο κόστος 1.500 δολάρια (1.298 ευρώ) ανά κιλό.
Με αυτό το κόστος, ο πύραυλος θα έστελνε ένα ωφέλιμο φορτίο σε χαμηλό γήινο ύψος (LEO) που απέχει λιγότερο από 2.000 χιλιόμετρα από τη Γη.
Οι εκτοξεύσεις θα πρέπει να είναι κάτω από 400 δολάρια (346,32 ευρώ) ανά χιλιόγραμμο για να γίνουν οικονομικά βιώσιμες, αναφέρει η έκθεση του ESPI.
Ο ιδρυτής της SpaceX Elon Musk δήλωσε το 2020 ότι το οριακό κόστος του εκτοξευτή Starship θα είναι λιγότερο από 1 εκατομμύριο δολάρια (865.000 ευρώ) ανά αποστολή για περισσότερους από 100 τόνους σε τροχιά, ή 10 δολάρια (8,65 ευρώ) ανά κιλό.
Εάν το Starship δεν είναι σε θέση να τηρήσει τις υποσχέσεις του, η έκθεση αναφέρει ότι τα πλεονεκτήματα ενός διαστημικού κέντρου δεδομένων θα μειωθούν σημαντικά.
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες που εργάζονται σε διαστημικά κέντρα δεδομένων θα πρέπει επίσης να βρουν τρόπο να διατηρούν τα συστήματα δροσερά, δεδομένου ότι δεν θα χρησιμοποιείται νερό.
Ένα άλλο ζήτημα θα είναι πώς θα διεξάγονται αποστολές συντήρησης στα κέντρα δεδομένων ενώ βρίσκονται σε τροχιά.
Οι αεροδιαστημικές και τεχνολογικές βιομηχανίες της Ευρώπης θα «διαπρέψουν στην επίλυση» αυτών των προβλημάτων για να φέρουν τα κέντρα δεδομένων σε τροχιά, αναφέρει η έκθεση του ESPI.