Οι συμφωνίες πολλών εκατομμυρίων που έχουν υπογράψει οι Βρυξέλλες με τις γειτονικές χώρες για τη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης πρέπει να «αναθεωρηθούν», λέει ο Νίκολας Σμιτ, επικεφαλής υποψήφιος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών για τις εκλογές του Ιουνίου.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Είμαι αρκετά επιφυλακτικός με αυτές τις συμφωνίες η αποτελεσματικότητα των οποίων μένει να αποδειχθεί. Δαπανούμε τεράστια χρηματικά ποσά, δίνοντας αυτά τα χρήματα σε διάφορα καθεστώτα ή κυβερνήσεις όπως η κυβέρνηση της Τυνησίας. Γνωρίζουμε ότι οι αρχές εκεί αντιμετωπίζουν πραγματικά πολύ άσχημα τους πρόσφυγες", δήλωσε ο Σμιτ στο Euronews σε αποκλειστική συνέντευξη που γυρίστηκε το πρωί της Τρίτης.
«Έχουμε ακόμα το πρόβλημα στη Λιβύη, όπου (υπάρχουν) δύο κυβερνήσεις. Έχουμε το ζήτημα στην Αίγυπτο. Επομένως, είμαι αρκετά επιφυλακτικός με αυτού του είδους τις συμφωνίες», συνέχισε.
«Νομίζω ότι πρέπει να τις αναθεωρήσουμε και να δούμε τι μπορεί να γίνει, πώς μπορούμε να το κάνουμε διαφορετικά, επειδή δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς χρησιμοποιούνται τα χρήματα», σημείωσε.
Με τη δήλωσή του αυτή, ο Σμιτ, ο σημερινός Ευρωπαίος Επίτροπος για την απασχόληση και τα κοινωνικά δικαιώματα, έρχεται σε ανοιχτή ρήξη με την προϊσταμένη του, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία τον τελευταίο χρόνο προώθησε την πολιτική της υπογραφής συμφωνιών με γειτονικές χώρες, όπως η Τυνησία, η Μαυριτανία και η Αίγυπτος, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τις εύθραυστες οικονομίες τους και να μειώσει την αναχώρηση των παράτυπων αφίξεων.
Η στρατηγική αυτή, η οποία προβλέπει κονδύλια εκατομμυρίων από την ΕΕ και επενδυτικά σχέδια για τις χώρες-δέκτες, τυγχάνει της πλήρους υποστήριξης σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων από την Τζόρτζια Μελόνι, πρωθυπουργό της Ιταλίας, τον Κυριάκο Μητσοτάκη, πρωθυπουργό της Ελλάδας, τον Αλεξάντερ Ντε Κρου πρωθυπουργό του Βελγίου και τον Πέδρο Σάντσεθ, πρωθυπουργό της Ισπανίας, οι οποίοι έχουν, κατά καιρούς, συνοδεύσει τη φον ντερ Λάιεν στα επίσημα ταξίδια της.
Ωστόσο, οι συμφωνίες αυτές, που συχνά αναφέρονται ως "μνημόνια κατανόησης", έχουν επικριθεί έντονα από ανθρωπιστικές ΜΚΟ και αναλυτές, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι είναι κακοσχεδιασμένες, στερούνται διαφάνειας και δίνουν ουσιαστικά ψήφο εμπιστοσύνης σε αυταρχικές κυβερνήσεις. Οι εκτεταμένες αναφορές για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τυνησία και την Αίγυπτο έχουν ρίξει μεγάλη σκιά στην ηθική νομιμοποίησή τους.
Το πιο πρόσφατο κεφάλαιο αυτής της πολιτικής είναι ο Λίβανος, όπου την περασμένη εβδομάδα η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ένα πακέτο βοήθειας ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ για να ανακουφίσει τα οικονομικά προβλήματα της χώρας που πλήττεται από την κρίση και να αποτρέψει ένα κύμα προσφύγων που θα κατευθυνθεί προς την Κύπρο. Ο φάκελος, που αποτελείται εξ ολοκλήρου από επιχορηγήσεις, θα επεκταθεί σταδιακά μέχρι το 2027.
"Έχω ακούσει τώρα ότι υπήρξε μια συμφωνία με τον Λίβανο για να κρατηθούν οι Σύροι μακριά από την Ευρώπη, όπου κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς πώς θα δαπανηθούν τα χρήματα που έχουν ανακοινωθεί στον Λίβανο, δεδομένης της κατάστασης της κυβέρνησης του Λιβάνου, η οποία είναι, κατά κάποιο τρόπο, μια πολύ αδύναμη κυβέρνηση", δήλωσε ο Schmit.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του στο Euronews, ο 70χρονος υποψήφιος καυτηρίασε το λεγόμενο "μοντέλο της Ρουάντα", το οποίο έχει καθιερώσει το Ηνωμένο Βασίλειο για να πετάει τους μετανάστες στην αφρικανική χώρα και να επεξεργάζεται επιτόπου τις αιτήσεις ασύλου τους. Το κρίσιμο είναι ότι, αν οι αιτήσεις εγκριθούν, οι πρόσφυγες θα λάβουν άσυλο στη Ρουάντα και όχι στο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στο μανιφέστο του, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) προβάλλει ένα αόριστο σχέδιο παρόμοιο με το "μοντέλο της Ρουάντα" για τη μερική ανάθεση της επεξεργασίας των αιτήσεων σε εξωτερικούς συνεργάτες. Η φον ντερ Λάιεν, επικεφαλής υποψήφια του ΕΛΚ, αρνήθηκε τη σύγκριση και επέμεινε ότι οποιοδήποτε σχέδιο θα ήταν συμβατό με το διεθνές δίκαιο.
"Είμαι απολύτως αντίθετη σε αυτό που αποκαλούμε "μοντέλο της Ρουάντα". Αυτό είναι ενάντια στα βασικά δικαιώματα και τα θεμελιώδη δικαιώματα στα οποία έχει οικοδομηθεί η Ευρώπη", δήλωσε ο Σμιτ. "Το να αναθέτουμε απλώς τη διαχείριση των προσφύγων στη Ρουάντα ή σε οποιονδήποτε άλλο, είναι ζήτημα μη σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας".
"Δεν υπάρχει περίπτωση" να συνεργαστούμε με την ECR
Με δεδομένο τον κοινό τους χώρο εργασίας -την Ευρωπαϊκή Επιτροπή- αλλά την αντίθετη πολιτική τους ένταξη, Σμίτ και η φον ντερ Λάιεν βρίσκονται σε μια ιδιότυπη θέση καθώς κάνουν προεκλογική εκστρατεία ως Spitzenkandidaten των ΕΣΔ και του ΕΛΚ, αντίστοιχα.
Η φον ντερ Λάιεν, ωστόσο, είναι η επικρατέστερη χάρη στις ισχυρές σχέσεις της με τους ηγέτες της ΕΕ και τις ευνοϊκές δημοσκοπήσεις του κόμματός της, το οποίο αναμένεται ευρέως να παραμείνει η μεγαλύτερη δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά τις εκλογές του Ιουνίου.
Αλλά τις τελευταίες εβδομάδες, η φον ντερ Λάιεν έχει προκαλέσεισάλο μετα ανοίγματά της προς τη σκληροδεξιά ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), η οποία περιλαμβάνει ομάδες όπως η Fratelli d'Italia (Ιταλία), το Νόμος και Δικαιοσύνη (Πολωνία), το Vox (Ισπανία), η Νέα Φλαμανδική Συμμαχία (Βέλγιο), το Δημοκρατικό Κόμμα των Πολιτών (Τσεχική Δημοκρατία) και οι Σουηδοί Δημοκράτες (Σουηδία).
Το ECR αναμένεται να δει σημαντική αύξηση της εκπροσώπησης μετά τον Ιούνιο, πιθανώς να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη ομάδα, γεγονός που θα δώσει στην ευρωσκεπτικιστική και κατά της Πράσινης Συμφωνίας πλατφόρμα μεγαλύτερο λόγο στη λήψη αποφάσεων.
Εάν διοριστεί εκ νέου από τους ηγέτες, η φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, μια δύσκολη "άσκηση" λαμβάνοντας υπόψη την μεταβαλλόμενη "αριθμητική". Οι Σοσιαλιστές έχουν προειδοποιήσει ότι αν η φον ντερ Λάιεν αναζητήσει ψήφους από το ECR, θα χάσει την υποστήριξή τους.
"Δεν υπάρχει τρόπος - είμαι πολύ σαφής σε αυτό - δεν υπάρχει τρόπος να έχουμε οποιαδήποτε συμφωνία, συμφωνία ή οτιδήποτε άλλο με την ακροδεξιά", δήλωσε ο Σμιτ στο Euronews.
Ο Σμιτ κατήγγειλε το ΕΛΚ ότι κάνει αυτό που αποκάλεσε «πολύ ειδική διάκριση» μεταξύ της "αξιοπρεπούς" ακροδεξιάς και της ακροδεξιάς «παρίας» και προειδοποίησε για τις απρόβλεπτες συνέπειες αυτής της όλο και πιο θολής γραμμής, υποστηρίζοντας ότι το ECR υπερασπίζεται μια «θεμελιωδώς διαφορετική» αντίληψη για την Ευρώπη.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Όταν κοιτάζω τη λεγόμενη "ήπια" ακροδεξιά, ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι; Είναι το ισπανικό κόμμα Vox, οι θαυμαστές του Φράνκο. Είναι οι θαυμαστές του Μουσολίνι. Είναι το κόμμα PiS (Νόμος και Δικαιοσύνη), το οποίο ήταν έτοιμο να καταργήσει το κράτος δικαίου στην Πολωνία και του υποβλήθηκαν κυρώσεις της Επιτροπής. Πού είναι λοιπόν η "ήπια" ακροδεξιά; Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα», είπε.
«Γι' αυτό και δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει οποιαδήποτε συνεργασία μόνο για την εξαγορά ψήφων. Επειδή η ακροδεξιά είναι έξυπνη. Άρα δεν θα δώσουν τις ψήφους της για το τίποτα. Θα ζητήσουν παραχωρήσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα καθοριστεί η ευρωπαϊκή πολιτική».