Καταπάτησε η Gazprom την ευρωπαική νομοθεσία, υπερχρεώνοντας την Λιθουανία για το φυσικό αέριο; Η Commission ξεκίνησε έρευνα για μονοπωλιακή
Καταπάτησε η Gazprom την ευρωπαική νομοθεσία, υπερχρεώνοντας την Λιθουανία για το φυσικό αέριο;
Η Commission ξεκίνησε έρευνα για μονοπωλιακή πρακτική.
Πως οι χώρες της Βαλτικής αναβαθμίζουν την ενεργειακή τους ανεξαρτησία;
O Ρόμας κατευθύνει τους άνδρες του στη “Νίκη” και την “ Ανεξαρτησία”. Η “ Νίκη” είναι ένα πλοίο που κινείται μεταξύ της Κλαιπέδα, της Λιθουανίας και του σκάφους με το όνομα “ Ανεξαρτησία” το οποίο βρίσκεται αγκυροβολημένο στην Βαλτική. Η “ Ανεξαρτησία” μόλις κατέπλευσε στην Λιθουανία, όπου και είναι ο τελικός της προορισμός.
Το σκάφος αυτό το οποίο φυλάσσεται με εξαιρετική προσοχή είναι μία τεράστια δεξαμενή υγροποίησης φυσικού αερίου. Εκεί φυλάσσεται το αέριο το οποίο φτάνει από την Νορβηγία και στην συνέχεια διοχετεύεται στο δίκτυο αγωγών της Βαλτικής.
Η αποστολή του Ρόμα και των συνεργατών του έιναι να επιτηρούν την ασφάλεια των υποδομών φυσικού αερίου της Λιθουανίας. Πριν την άφιξη της “ Ανεξαρτησίας “, η Λιθουανία εξαρτάτο 100% από τις εισαγωγές φυσικού αερίου, της ρωσικής “GAZPROM”. Τώρα αυτό άλλαξε και η χώρα έχει δικαίωμα επιλογής.
Η Ευρωπαική Επιτροπή κατηγορεί την ρωσική εταιρεία Gazprom ότι κάνει κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της στην Πολωνία, την Τσεχία, την Σλοβακία, την Ουγγαρία, την Βουλγαρία και τις βαλτικές χώρες. Μερικές υπερχρεώνονται σε ποσοστό που αγγίζει το 40% σύμφωνα με την Κομισιόν. Η Gazprom αμφισβητεί αυτά τα ποσοστά.
Η ΕΕ προκειμένου να βοηθήσει τις χώρες της Βαλτικής να απαγκιστρωθούν από την Gazprom, ενισχύει την περιφερειακή συνεργασία. Νέοι αγωγοί φυσικού αερίου εγκαθίστανται μεταξύ Εσθονίας και Φινλανδίας και Πολωνίας -Λιθουανίας.
…Επιπρόσθετα, ενισχύονται η χωρητικότητα των αγωγών από την Λετονία στην Λιθουανία, που καταλήγουν στο λιμάνι Κλαιπέδα και τον τερματικό σταθμό υγροποίησης φυσικού αερίου.
Η κατασκευή αυτού του αγωγού θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου καθώς για την Ευρωπαική Επιτροπή έχει χαρακτηριστεί ως έργο που ενισχύει τα κοινά ευρωπαϊκά συμφέροντα. Η αναβάθμιση του αγωγού μήκους 110 χλμ, κοστίζει 64 εκ ευρώ. Το μισό ποσό χρηματοδοτείται από την ΕΕ.
Η αναβάθμιση της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής, έχει στόχο την αποδέσμευση της αγοράς αερίου από τους προμηθευτές ενέργειας. Το αέριο και οι αγωγοί δεν πρέπει να ανήκουν στην ίδια εταιρεία, κάτι με το οποίο η Gazprom διαφωνεί.
Την ώρα που η Ευρωπαική Επιτροπή ενώνει το παζλ που στοιχειοθετεί την μονοπωλιακή πρακτική του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού, Ο Darius Dudutis μας εξηγεί πως ο νέος αγωγός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Νορβηγία. “Κατασκευάζουμε ένα μεγαλύτερο αγωγό από την Κλαιπέδα, στο Κουρσενάι. Είναι ένας νέος αγωγός, πολύ μεγάλος ώστε να μεταφέρει φυσικό αέριο από την Λιθουανία μέσω του νέου δικτύου υγροποίησης φυσικού αερίου. Η χωρητικότητα του αγωγού δεν ήταν επαρκής καθώς το μέγεθος ήταν μικρό”.
Μετά από αίτηση της Λιθουανίας, η Ευρωπαική Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα για τις πρακτικές τιμολόγησης της Gazprom. Βασιζόμενοι στα ευρήματα της έρευνα ξεκίνησε η δικαστική διαμάχη.
Το Euronews ζήτησε από το γραφείο της Gazprom στις Βρυξέλλες την επίσημη θέση της. Η απάντηση όμως ήταν αρνητική.
Η Gazprom ενδεχομένως θα ενδιαφερόταν για ένα συμβιβασμό μέσω κάποιας διαπραγμάτευσης. Χωρίς αυτή την συμφωνία, η Ευρωπαϊκός φορέας αρμόδιος για θέματα ανταγωνισμού, θα μπορούσε δυνητικά να επιβάλει πρόστιμο μέχρι και 10 εκ. δολάρια.
Την ίδια ώρα η Λιθουανία αποπερατώνει τις νέες τις υποδομές. Σε περίπτωση διπλωματικής σύγκρουσης το ρωσικό αέριο θα μπορούσε να αντικατασταθεί από φυσικό αέριο που θα εισάγεται από την Νορβηγία.
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας χαιρέτησε την νομική οδό που ακολουθεί η Ευρωπαική επιτροπή, λέγοντας ότι ο εκβιασμός που ασκείται μέσω της Gazprom από το Κρεμλίνο, πρέπει να τελειώσει.” Ο Ρώσος υπουργός εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε την κίνηση αυτή ως “εκβιασμό” και προσπάθεια της ΕΕ να εφαρμόσει νόμο με αναδρομική ισχύ.
Συζητήσαμε το θέμα με τον υπουργό ενέργειας της Λιθουανίας, Ρόκας Μασιούλις.
“Αποφασίσαμε να έχουμε μία δεύτερη πηγή ενέργειας για ηλεκτρικό και φυσικό αέριο και να μην είμαστε 100% εξαρτώμενοι από τους Ρώσους. Μετά από αυτή μας την απόφαση ήρθε η τιμωρία. Η τιμή που πληρώνουμε για το φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 20% εν συγκρίσει με αυτή που καταβάλουν οι γείτονες μας. Αντιλαμβάνεστε ότι πρόκειται για μία πολιτική απόφαση. Μιλάμε για δις ευρώ. Πρέπει να αποδείξουμε ότι στην Ευρώπη υπάρχουν κανόνες οι οποίοι εφαρμόζονται όχι μόνο από τους Ευρωπαίους αλλά και από τρίτες χώρες. “
Υπάρχουν όμως και άλλα προβλήματα που έχουν ανακύψει με την Ρωσία, καθώς κατηγορείται ότι παρακώλυσε την κατασκευή υπόγειας ενεργειακής καλωδίωσης, που θα συνέδεε την Λιθουανία με την Σουηδία. Η Μόσχα υποστήριξε ότι προστάτευε στρατιωτικές ασκήσεις που ήταν σε εξέλιξη στη Βαλτική. Η Λιθουανία προχώρησε σε διάβημα στο Ρώσο πρέσβη.
Στην παραλιακή γραμμή, τα τελευταία έργα επιταχύνονται με σκοπό να ολοκληρωθεί η 700 Megawatt καλωδίωση με την Πολωνία, μέχρι το τέλος του χρόνου. Για την Μόσχα, αυτό θα προκαλέσει ισχυρό σοκ.
Η Λιθουανία θέλει να συνδεθεί με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο, με σκοπό την ενοποίηση του δικτύου ενέργειας της Ευρώπης. Η Ρωσία αντιδρά σε αυτή την απόφαση.
Συναντήσαμε τον μάνατζερ της Litgrid, τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς της Λιθουανίας, για την ηλεκτροδότηση της χώρας, Ντάιβις Βιρμπίκας. “ Η μακροπρόθεσμη στρατηγική των βαλτικών χωρών είναι να συγχρονιστούν με την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή είμαστε συγχρονισμένοι με τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, με ένα σύστημα που σχεδιάστηκε 50, 60, 70 χρόνια πριν. Στόχος μας είναι να είμαστε αλληλοεξαρτώμενοι από τις χώρες της Ευρώπης όχι μόνο οικονομικά αλλά και τεχνικά.”
Σε όλη την ΕΕ είναι σε εξέλιξη κολοσσιαία ενεργειακά προγράμματα, τα οποία χρηματοδοτούνται κατά κόρον από την Ευρωαπική Τράπεζα Επενδύσεων η οποία διοχετεύει τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογούμενων σε θερμικές μονώσεις παλαιών σπιτιών που χτίστηκαν την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτό συμβαίνει και σε αυτό το σπίτι στο Βίλνιους.
Ο Gediminas μας συστήνει στους γείτονες του. Σε εξέλιξη είναι 1000 έργα ενεργειακής αναβάθμισης τα οποία θα ολοκληρωθούν αυτό τον χρόνο. Ακόμη 34. 000 διαμερίσματα είναι σε λίστες για να μπουν στο πρόγραμμα.
Η Ruta, οι δύο γιοί της και ο σύζυγος της μένουν σε ένα διαμέρισμα 44 τμ. Από τα 9000 Euros που κόστισε η ενεργειακή αναβάθμιση του σπιτιού τους πλήρωσαν τα 5000 Euros. Τα υπόλοιπα καλύφθηκαν από Ευρωαπικά και εθνικά κονδύλια.
Η Ruta μας είπε: “ Κατά την διάρκεια του χειμώνα συνήθως πληρώνουμε 90 Euros και είναι πολλά για εμάς. Μετά την ενεργειακή αναβάθμιση θα εξοικονομήσουμε το 30% του κόστους θέρμανσης. Μετά από αυτή την αλλαγή θα ζούμε σε ένα πιο υγιές περιβάλλον για τα παιδιά, θα πληρώνουμε χαμηλότερους λογαριασμούς. Θα ζούμε σε ένα ενεργειακά αυτόνομο και ζεστό σπίτι.”
Πολλοί Λιθουανοί φοβούνται τα ενεργειακά παιχνίδια της Ρωσίας. Διερωτώνται τι θα γίνει εάν η Ρωσία κόψει την παροχή φυσικού αερίου και ηλεκτρικού. Τώρα, υπάρχει απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Η Λιθουανία και οι γείτονες της θα προμηθεύονται ενέργεια από άλλες χώρες. Όπως φαίνεται ο διαχωρισμός των πηγών ενεργείας είναι το κλειδί στην ενεργειακή αυτονομία των χωρών της Βαλτικής.
‘‘H Gazprom πρέπει να συμμορφωθεί με τους κανόνες περί ανταγωνισμού της ΕΕ’‘
Ακούστε την συνέντευξη του Μάριους Γιουόνις, ειδικού σε θέματα ανταγωνισμού της ΕΕ.
‘‘Οι Ρώσοι προσπάθησαν να μας τιμωρήσουν’‘
Ακούστε όλη την συνέντευξη του Λιθουανού υπουργού ενέργειας Ρόκας Μασιούλις και τους λόγους για τους οποίους η χώρα του επένδυσε σε νέες υποδομές ενέργειας.