Μανώλης Μαυρής: «Το Brutalia είναι μια αλληγορία για την ανθρώπινη φύση»

«Brutalia, Εργάσιμες μέρες» - Πνευματικά Δικαιώματα Μανώλης Μαυρής

Πνευματικά Δικαιώματα Μανώλης Μαυρής

Δημοσιεύθηκε 07/07/2021 - 21:04•ανανεώθηκε πριν 08/07/2021 - 09:13

Ο Μανώλης Μαυρής συμμετέχει στο φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, στην 60η Εβδομάδα Κριτικής με την τελευταία του ταινία μικρού μήκους «Brutalia, Εργάσιμες μέρες»

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τον γνωρίσαμε μέσα από τις μικρού μήκους ταινίες «Maneki Neko» και «Blue Train». Ο Μανώλης Μαυρής συμμετέχει στο φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, στην 60η Εβδομάδα Κριτικής με την τελευταία του ταινία μικρού μήκους, «Brutalia, Εργάσιμες μέρες». Είναι το τμήμα της κινηματογραφικής διοργάνωσης που αναδεικνύει όλα αυτά τα χρόνια τα ανερχόμενα ταλέντα, τους κινηματογραφιστές που θα μας απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια, προβάλλοντας την πρώτη ή τη δεύτερη ταινία τους.

Η ταινία περιγράφει τη ζωή σε μια απομονωμένη ανθρώπινη κυψέλη, μέσα από τα μάτια μιας εργάτριας μέλισσας, της Άννας, η οποία παρατηρεί το σύμπαν μέσα στο οποίο βρίσκεται, εκτελώντας διαταγές. Η πρωταγωνίστρια προσπαθεί να κατανοήσει τους κανόνες αυτής της σκληρής και ανταγωνιστικής κοινωνίας, να ενταχθεί στο σύνολο και να υπηρετήσει το «κοινό καλό», όπως κάνουν όλα τα μέλη τηε. Αδυνατώντας, ωστόσο, να συναινέσει στη βιαιότητα που την περιβάλλει, καταδικάζεται στην απόλυτη μοναξιά και οδηγείται σε μία ριζική απόφαση.

Το «Brutalia, Εργάσιμες μέρες» είναι μια αλληγορία, για τη μεταφορά ενός μελισσιού σε ανθρώπινα μέτρα. Σ’ αυτή τη δυστοπική μητριαρχική κοινωνία, γυναίκες με στρατιωτική περιβολή εργάζονται για το καλό της ομάδας και της βασίλισσας. Η ταινία σχολιάζει με ευφυή τρόπο τη σχέση του ατόμου με το κοινωνικό σύνολο, πώς μπορεί να ισοπεδωθεί η προσωπικότητά του για να υπηρετηθεί το συλλογικό καλό και ποια είναι η αντίδρασή του, όταν μεταβληθεί σε εκτελεστικό όργανο που δεν ξεχωρίζει το καλό από το κακό.

Συναντήσαμε τον σκηνοθέτη Μανώλη Μαυρή, λίγες μέρες πριν αναχωρήσει για το γαλλικό φεστιβάλ κινηματογράφου και μιλήσαμε για την μικρού μήκους ταινία του, που προβάλλεται στις Κάννες την Τρίτη 13 Ιουλίου.

-Στο επίκεντρο της ταινίας σου, «Brutalia, Εργάσιμες μέρες», βρίσκεται μια ανθρώπινη κυψέλη, η δομή της, οι κανόνες, οι σχέσεις των μελών της.

Ναι. Η ταινία μου έχει να κάνει με την εξιδανίκευση του μοντέλου της κοινωνίας των μελισσών, το οποίο χρησιμοποιείται πολλές φορές ως παράδειγμα προς μίμηση. Είναι ένα κατεξοχήν παραγωγικό μοντέλο όσον αφορά την εργασία. Η κριτική μου στρέφεται στην εξιδανίκευση της στρατιωτικοποιημένης εργασίας, η οποία αν όντως μεταφερόταν σε ανθρώπινα μέτρα, θα είχε πολύ διαφορετικές επιπτώσεις, όσον αφορά κυρίως το ηθικό πλαίσιο. Αυτή η δομή αποτέλεσε αφορμή για να εστιάσω πάνω σε έννοιες, όπως είναι η πειθαρχία, η εργασία, η τάξη, η ρουτίνα, ο εγκλεισμός, ο φόβος.

-Πέρα όμως από ένα σχόλιο πάνω στην εργασία, η ταινία σχολιάζει και την ανθρώπινη φύση, τη σχέση του ατόμου με το σύνολο, πώς αλληλεπιδρά ένα άτομο με μια ομάδα.

Ενώ παρακολουθούμε ουσιαστικά το σμήνος και πώς λειτουργεί η μάζα, αλλά και το πώς θα λειτουργούσε μια μητριαρχική κοινωνία όπως είναι αυτή των μελισσών, βασικό θέμα της ταινίας μου, το οποίο θεωρώ ότι σχετίζεται και γενικότερα με το έργο μου μέχρι τώρα, είναι η μοναξιά του ατόμου σε σχέση με το κοινωνικό σύνολο και πώς η ταυτότητα του καθενός μπορεί να αλλοιωθεί για να εξυπηρετηθεί το κοινό καλό.

-Η ιδέα της ταινίας είναι πολύ πρωτότυπη. Ποια ήταν η αφετηρία της;

Η δημιουργία της συγκεκριμένης ταινίας προέκυψε μέσα από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες. Το έναυσμα προέκυψε από την εμπειρία που είχα στον στρατό, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας. Εκεί βρέθηκα ουσιαστικά σε ένα καινούργιο πλαίσιο, όπου παρατηρούσα μια κοινωνία που ήταν αποκομμένη με έναν τρόπο από την κανονική κοινωνία, η οποία είχε το δικό της σύστημα και τους δικούς της κανόνες. Ήμασταν περιορισμένοι σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, που αποτέλεσε την αφορμή για να σκεφτώ το σενάριο αυτής της ταινίας. Παρατηρούσα στην ουσία πώς λειτουργεί μια ετεροτοπία σε σχέση με τους κανονικούς ρυθμούς της κοινωνίας. Με ενδιέφερε πολύ πώς λειτουργεί ο στρατός σε περίοδο ειρήνης και τι σχέσεις δημιουργούνται μέσα σ’ αυτό το απομακρυσμένο πλαίσιο. Πρέπει να σου ομολογήσω όμως ότι πέρασα φανταστικά στον στρατό και δεν έχει καμιά σχέση η ταινία με την εμπειρία μου εκεί.

-Η πρώτη εντύπωση που σου δημιουργεί η ταινία βλέποντάς την είναι ότι θα παρακολουθήσεις ένα θρίλερ. Παρόλα αυτά δεν είναι μένει εκεί. Υπάρχουν πολλά στοιχεία μαύρης κωμωδίας, που «ελαφραίνουν» με έναν τρόπο την ατμόσφαιρα αυτής της δυστοπίας.

Νομίζω ότι όπως έχουν περιγράψει πολύ πετυχημένα από το Φεστιβάλ των Καννών, είναι ένα ψευδοντοκιμαντέρ, το οποίο έχει στοιχεία μαύρης κωμωδίας και θρίλερ. Αυτό είναι το πιο πετυχημένο στοιχείο της ταινίας: οι τρομερές μεταβάσεις μεταξύ του ενός είδους και του άλλου, δημιουργούν ένα κράμα, το οποίο έχει προκύψει από μια έρευνα που με οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα. Δεν ήταν κάτι καθοδηγημένο, αλλά λειτούργησε συνδυαστικά στο τέλος.

-Γιατί επέλεξες αυτό τον τίτλο για την ταινία;

Ο τίτλος έχει να κάνει πολύ με τον τόπο της βίας, τη χώρα του brutal. Σχετίζεται πολύ και με την κοινωνία των μελισσών, που έχει να κάνει πολύ για μένα με την βία στον πυρήνα της. Ο υπότιτλος της ταινίας «Εργάσιμες μέρες» αποκαλύπτει το θέμα στο οποίο θέλω να επικεντρωθώ.

-Με έναν τρόπο η ταινία σου συνδέεται με το Greek weird wave. Ποια είναι η γνώμη σου;

Πρέπει να ομολογήσω ότι αν συμβαίνει δεν έχει γίνει ηθελημένα. Με ενδιέφερε πάντα στη δουλειά μου η σχέση μεταξύ του φανταστικού και του ρεαλιστικού και ποια είναι τα όρια ανάμεσά τους. Με ενδιαφέρουν οι αλλόκοτες ιστορίες, οι οποίες μιλούν για διαφορετικά θέματα. Δεν ξέρω αν σχετίζομαι όμως με αυτό το ρεύμα. Είναι δουλειά άλλων να το κρίνουν.

-Η ταινία σου γυρίστηκε μέσα στην πανδημία. Πώς ήταν η εμπειρία να δουλεύεις σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες;

Αυτό μας δημιούργησε ένα έξτρα επίπεδο δυσκολίας, το οποίο πρέπει να ομολογήσω ότι δεν είχα αντιμετωπίσει ποτέ ξανά στη δουλειά. Η ταινία είχε μεγάλο αριθμό συντελεστών και ηθοποιών, οπότε το να καταφέρουμε να συντονίσουμε το γύρισμα μέσα στον χειμώνα του 2021, είχε αναμφισβήτητα πολλές προκλήσεις και δυσκολίες. Κάναμε διαρκώς τεστ για κορονοϊό για να μην σταματήσει το γύρισμα, και όλη η συνθήκη μας δημιούργησε τρομερό άγχος για το αν τελικά καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε την παραγωγή. Ευτυχώς τα καταφέραμε.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

-Οι Κάννες είναι το πρώτο φεστιβάλ που θα παρουσιαστεί η ταινία σου. Πώς σου φαίνεται η επιλογή από αυτή την κορυφαία κινηματογραφική διοργάνωση;

Είμαστε πολύ τυχεροί που μας επέλεξαν από το συγκεκριμένο φεστιβάλ για να παρουσιάσουμε για πρώτη φορά την ταινία μας στο κοινό. Χαίρομαι πάρα πολύ γι’ αυτό.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΑΙΝΙΑΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Μανώλης Μαυρής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1987. Σπούδασε γραφιστική και κινούμενο σχέδιο στην Αθήνα και οπτική επικοινωνία στο Λονδίνο (MA). Οι μικρού μήκους ταινίες του έχουν προβληθεί σε σημαντικά φεστιβάλ ταινιών παγκοσμίως όπως το φεστιβάλ των Καννών, το BFI του Λονδίνου, το PÖFF (Tallinn Black Nights).

Το 2017, η δεύτερη μικρού μήκους ταινία του, «Maneki Neko», προβλήθηκε σε 40 φεστιβάλ κινηματογράφου παγκοσμίως και απέσπασε συνολικά 17 βραβεία. Το 2021, ολοκλήρωσε τη νέα του ταινία μικρού μήκους «BRUTALIA, Εργάσιμες Μέρες», μια Ελληνο-Βελγική συμπαραγωγή, χρηματοδοτούμενη από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και το Κέντρο κινηματογράφου και οπτικοακουστικών μέσων των Βρυξελλών. Η ταινία επιλέχθηκε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του 60ου Semaine de la Critique στο Φεστιβάλ των Καννών.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Σήμερα προετοιμάζει την επόμενή του ταινία μικρού μήκους «FANNY A.M.», ενώ παράλληλα αναπτύσσει το σενάριο για την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία «Liar Man, η εκδίκηση του βοσκού».