Ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Chartered για τις Εξαγωγές και το Διεθνές Εμπόριο, Μάρκο Φορτζιόνε, παρουσιάζει στο euronews τα τρία σενάρια επιπτώσεων για επιχειρήσεις και καταναλωτές στην Ευρώπη, αλλά και την ευκαιρία της Ελλάδας να γίνει κέντρο νέων εμπορικών οδών
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η νέα κρίση στη Μέση Ανατολή προκαλεί ένα ακόμα πρόβλημα στο παγκόσμιο εμπόριο, μετά τον πόλεμο των δασμών και την πληθωριστική κρίση.
Τα πλοία απομακρύνονται από τα Στενά του Ορμούζ, γεγονός που σημαίνει ότι οι μεταφορές κρίσιμων προϊόντων, κυρίως πετρελαίου και φυσικού αερίου, γίνεται πιο χρονοβόρα και ακριβή, όπως εξηγεί στο euronews ο Μάρκο Φορτζιόνε (Marco Forgione), γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Chartered για τις Εξαγωγές και το Διεθνές Εμπόριο, με έδρα στο Λονδίνο.
«Υπάρχουν δύο πράγματα» μας είπε. «Το πρώτο είναι το γεγονός ότι το πετρέλαιο είναι μια παγκόσμια αγορά, οπότε οτιδήποτε περιορίζει ή απειλεί την προσφορά πετρελαίου αναγκάζει την παγκόσμια τιμή του πετρελαίου να αυξηθεί.
Έχουμε δει τεράστια αστάθεια στην τιμολόγηση του αργού πετρελαίου. Στην πραγματικότητα, έχει ανέβει και είναι υψηλότερα σήμερα από ό,τι ήταν την περασμένη εβδομάδα.
Το πιο σημαντικό είναι οι ενέργειες που ανέλαβε η ιρανική κυβέρνηση για να παρεμποδίσει τη διέλευση από τα Στενά του Ορμούζ. Τα Στενά του Ορμούζ είναι ένα πραγματικά βασικό σημείο διέλευσης για το παγκόσμιο πετρέλαιο. Περίπου το 20%- 25% του παγκόσμιου πετρελαίου περνάει μέσα από τα Στενά του Ορμούζ. Εδώ και λίγες ημέρες, υπάρχει ενεργή παρέμβαση και αποκλεισμός GPS από το Ιράν για τα πλοία και τα δεξαμενόπλοια που διέρχονται από τα Στενά του Ορμούζ. Επίσης, αργά χθες το βράδυ, υπήρξε μια ανακοίνωση από την Τεχεράνη ότι οποιαδήποτε πετρελαιοφόρα διασχίζουν τα Στενά πρέπει να λάβουν προέγκριση από την Τεχεράνη για να περάσουν.
Έτσι, αυτό που πρόκειται να δούμε είναι αυξανόμενη πίεση στις τιμές στην παγκόσμια αγορά. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι θα αρχίσουμε επίσης να βλέπουμε έλλειψη προσφοράς από τη Μέση Ανατολή, γεγονός που ενέχει τον κίνδυνο περιορισμού της προσφοράς, ιδίως για την Ευρώπη. .
Υπάρχει επίσης το πρόσθετο ζήτημα ότι μια τεράστια ποσότητα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) περνά επίσης από τα Στενά του Ορμούζ. Το Κατάρ είναι ένας τεράστιος παραγωγός υγροποιημένου φυσικού αερίου. Και, ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία, υπήρξε μια στροφή -ιδιαίτερα από την ΕΕ - για να προμηθευτεί το υγροποιημένο φυσικό αέριο, το LNG, όχι από τη Ρωσία αλλά από άλλους παραγωγούς όπως το Κατάρ. Έτσι, οτιδήποτε περιορίζει τη διαμετακόμιση μέσω των Στενών του Ορμούζ, θα έχει πολύ ταχύτερο αντίκτυπο στην ΕΕ, ιδίως στον τομέα της μεταποίησης.»
Οι επιπτώσεις αναμένεται να φτάσουν σύντομα στους Ευρωπαίους καταναλωτές.
«Σίγουρα, όταν μιλάμε ιδιαίτερα για τις ΜμΕ, τις πολύ μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, εκεί πραγματικά οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων "τραβάνε τα μαλλιά τους!"» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μάρκο Φορτζιόνε.
«Αυτό είναι ένα ακόμη περιστατικό αβεβαιότητας και αναστάτωσης, που προστίθεται στις ανακοινώσεις για τους δασμούς από τις ΗΠΑ και τη συνεχιζόμενη αναστάτωση στην Ερυθρά Θάλασσα και τη διέλευση μέσω Σουέζ.
Ξέρετε, όποιος εμπλέκεται σε μια αλυσίδα εφοδιασμού είναι πραγματικά στα όριά του, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει μια τεράστια πολυπλοκότητα. Είναι σαν να παίζεις σκάκι τεσσάρων διαστάσεων, προσπαθώντας να αντιμετωπίσεις όλες τις πολυπλοκότητες και τις πιέσεις που αντιμετωπίζεις.
Και οι ξαφνικές εξάρσεις στο πετρέλαιο και στις τιμές της ναυτιλίας, όπως είδαμε πρόσφατα, προκαλούν μαζικές διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, προκαλούν πίεση στις επιχειρήσεις, και αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε ένα από τα τρία αποτελέσματα:
-Είτε θα δείτε σημαντικές αυξήσεις τιμών, και έχουμε δει κάποιες από αυτές
- είτε θα δείτε προβλήματα διαθεσιμότητας, δηλαδή έλλειψη προϊόντων στα ράφια ή στο εργοστάσιο, το έχουμε δει αυτό
-είτε θα δείτε πληθωρισμό συρρίκνωσης (shrinkflation), κατά τον οποίο το προϊόν συρρικνώνεται σε μέγεθος, αλλά η τιμή παραμένει η ίδια. Και έχουμε δει πολλές τέτοιες περιπτώσεις επίσης.
Nομίζω ότι οι καταναλωτές, όχι μόνο στην ΕΕ, αλλά και πέραν αυτής, αντιμετωπίζουν και τους τρεις αυτούς παράγοντες που συναντώνται για μια πληθώρα διαφορετικών λόγων.»
Ευκαιρία για την Ελλάδα, αλλά απαιτούνται υποδομές
Η ένταση στη Μέση Ανατολή, ακόμα και αν υποχωρήσει το επόμενο διάστημα, υπογραμμίζει την ανάγκη για την Ευρώπη να εξασφαλίσει εναλλακτικές οδούς μεταφοράς προϊόντων . Στην προσπάθεια αυτή, η Ελλάδα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, εφόσον αναβαθμίσει τις υποδομές της.
«Υπάρχουν δυνατότητες για την Ελλάδα, αλλά νομίζω ότι πρέπει να υπάρξει μια σοβαρή επένδυση» τονίζει ο Μάρκο Φορτζιόνε.
«Οποιοδήποτε έθνος, οποιοσδήποτε ιδιοκτήτης λιμανιού, πρέπει πραγματικά να εξετάζει πώς θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του λιμανιού και πώς θα ενσωματωθεί πολύ πληρέστερα με ένα πολυτροπικό, χερσαίο δίκτυο εφοδιασμού και δίκτυο logistics, ώστε να διασφαλιστεί ότι υπάρχουν σιδηροδρομικές υποδομές και ισχυρές οδικές υποδομές, και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό λόγω των επενδύσεων που γίνονται στον Μεσαίο Διάδρομο για να μεταφέρονται εμπορεύματα από την Ασία, από την Κίνα, μέσω της Κεντρικής Ασίας, και μέσω αυτής με κατεύθυνση προς την Ευρώπη.
Νομίζω ότι υπάρχουν ευκαιρίες για να επικεντρωθεί πολύ περισσότερο το hub γύρω από την Ελλάδα, αλλά χρειάζονται επενδύσεις, επενδύσεις σε υποδομές, αλλά και σε διαδικασίες και μια κίνηση προς ένα πολύ πιο ψηφιακό εμπορικό σύστημα. Και αυτό είναι η ψηφιοποίηση των λιμενικών συστημάτων, καθώς και η ενσωμάτωση στα τελωνειακά και διεθνή εμπορικά συστήματα με τη χρήση ψηφιακών διαδικασιών και συστημάτων.»
Η σύνδεση των ελληνικών λιμένων με οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα αλλά και η ψηφιοποίηση των διαδικασίων θεωρούνται απαραίτητες προϋποθέσεις για να αναδειχθεί η Ελλάδα σε πρωταγωνιστή της επόμενης ημέρας του ευρωπαϊκού εμπορίου.