Η Έντα Γκάμπλερ ζει και πεθαίνει στο Μπάγκειον, στην Ομόνοια

Πνευματικά Δικαιώματα

Δημοσιεύθηκε 09/02/2018 - 16:03

Η Άντζελα Μπρούσκου ανεβάζει το κλασικό έργο του Ερρίκου Ίψεν στο εγκαταλελειμμένο Μπάγκειον ξενοδοχείο στην Ομόνοια

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το ιστορικό Μπάγκειον της Ομόνοιας θα υποδεχτεί από την Σάββατο 10 Φεβρουαρίου την Έντα Γκάμπλερ, την ηρωίδα του Ερρίκου Ίψεν, η οποία γεννήθηκε ακριβώς την ίδια χρονιά που άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά και το εγκαταλελειμμένο πλέον ξενοδοχείο από τον γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ.

Η Άντζελα Μπρούσκου μετατρέπει το χώρο αυτό στον δραματικό τόπο όπου θα δούμε να εκτυλίσσεται η δράση του εμβληματικού έργου του σπουδαίου νορβηγού συγγραφέα. Παρέα με μια ομάδα εξαιρετικών συντελεστών θα μας διηγηθούν την τραγική πορεία της ηρωίδας προς το θάνατο, μέσα σε ένα μικροαστικό σύμπαν υποκρισίας και παρακμής.

Η Παρθενόπη Μπουζούρη ερμηνεύει την Έντα Γκάμπλερ και μας μιλά για το ρόλο της, το κλασικό κείμενο και τη σύγχρονη μεταφορά του, για τα 25 χρόνια που συμπληρώνει φέτος το Θέατρο Δωματίου.

-Τι δουλειά έχει η Έντα Γκάμπλερ στον 21ο αιώνα;

Η Έντα Γκάμπλερ είναι μια ηρωίδα που ανήκει στον 21ο αιώνα! Αρνείται τον παραδοσιακό ρόλο της γυναίκας συζύγου. Αρνείται την μητρότητα. Επιθυμεί εξουσία και ελευθερία και δεν θέλει να ζήσει την ζωή της μέσα σ’ αυτήν μια στερεότυπη κατασκευή. Ο Ίψεν ανεβάζει στη σκηνή μια τέτοια γυναίκα τον 19ο αιώνα! Ενώ ακόμα και στον 21ο το θέμα συζητιέται με δυσκολία.

-Είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς ρόλους του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Πώς την βλέπεις εσύ; Πώς την προσεγγίζεις;

Θέλω να είμαι όσο πιο απλή και διαθέσιμη γίνεται. Ο ρόλος αυτός έχει μια ιδιαίτερη μυθολογία να τον ακολουθεί και κινδυνεύει η ηθοποιός που τον παίζει να κυνηγάει φαντάσματα. Έχουμε δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο κείμενο. Μαζί με την Άντζελα θέλουμε να ανεβάσουμε στην σκηνή ένα ζωντανό πρόσωπο που να αντανακλά τα σύγχρονα στοιχεία του έργου χωρίς να χάνει το χιούμορ του. Ο Ίψεν έχει κάνει την πιο πολλή δουλειά για μας! Η δραματουργία είναι αριστουργηματική. Οφείλουμε να βυθιστούμε σ' αυτήν. Νομίζω πως η Έντα θα συνεχίσει να μου αποκαλύπτει πολλά ακόμα στη διάρκεια των παραστάσεων.

-Την κατανοείς; Συμμερίζεσαι αυτή την πορεία της προς το θάνατο;

Χρειάστηκε μελέτη για να την κατανοήσω. Η συμπεριφορά της είναι ακραία. Όμως δεν είναι παρά μια ακραία αντίδραση στην κρυμμένη βία και την ασφυξία που της ασκεί το μικροαστικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο είναι αναγκασμένη να ζήσει. Νομίζω πως την καταλαβαίνω. Προσωπικά θεωρώ το ερώτημα ζω ή πεθαίνω, μένω ή φεύγω το μεγαλύτερο και κεντρικό ανθρώπινο ερώτημα. Πιστεύω πως μπορούμε να έχουμε δικαίωμα στον θάνατο, αν η ζωή μας είναι αφόρητη.

-Η αυτοκτονία της είναι κατά τη γνώμη σου μια πράξη απελευθέρωσης ή μια παραδοχή χρεωκοπίας του μοντέλου ζωής της;

Η Έντα κατά γενική ομολογία είναι μια ρομαντική ηρωίδα. Η θέση της είναι μια κραυγή για Ελευθερία. Η ομορφιά είναι για αυτήν προσωποποίηση του ανθρώπινου ιδεώδους. Ο εγκλωβισμός της στη μικροαστική ζωή είναι παγίδα. Η αυτοκτονία και μάλιστα με αισθητικά υψηλό τρόπο είναι απόδραση από την παγίδα. Μια φτηνή ζωή δεν είναι ζωή για την Έντα Γκάμπλερ.

**-Έχουμε δει αρκετά διαφορετικά ανεβάσματα του ιψενικού έργου. Ποια είναι η δική σας σκηνοθετική προσέγγιση; Τι Έντα Γκάμπλερ θα δούμε; **

Αυτή την στιγμή είμαι βυθισμένη εντός της σκηνοθεσίας και μάλλον δεν είμαι σε θέση να δω κάτι απέξω. Νομίζω φτιάξαμε έναν κόσμο. ΄Όχι του 19ου αιώνα. Αλλά του 19ου εντός του 21ου. Το κύριο συμβάν είναι ο Τόπος και το επόμενο η υποκριτική. Νομίζω ότι η παράστασή μας είναι γυμνή από οποιαδήποτε ωραιοποίηση. Ο κόσμος του Ίψεν είναι ιδιαίτερα σκληρός κι αυτό υπάρχει στην παράσταση.

**-Επιλέξατε το Μπάγκειον στην Ομόνοια για αυτή την παράσταση; Που οφείλεται η επιλογή του συγκεκριμένου χώρου; **

Το Μπάγκειον φτιάχτηκε το 1890 την χρόνια που γράφτηκε η Έντα Γκάμπλερ. Είναι μια δημιουργία του Ερνέστου Τσίλερ. Είναι ένα νεοκλασικό κτίριο που αντανακλά όλο τον παλιό κόσμο και κυρίως τον προηγούμενο αιώνα. Της ρομαντικής αισθητικής. Σήμερα είναι φθαρμένο γεμάτο υγρασία στην καρδιά μιας μητρόπολης, μιας παρακμιακής χώρας. Νομίζω ότι αυτό είναι το συμβάν αυτής της παράστασης! Ο θεατής θα βυθιστεί σε άλλο χρόνο με την είσοδο του στο χώρο. Είναι μοναδική εμπειρία.

-Αρκετές φορές τον τελευταίο καιρό έχουν απασχολήσει τη διεθνή δημοσιότητα γεγονότα γυναικείας παρενόχλησης, ιδιαίτερα στον καλλιτεχνικό χώρο. Αισθάνεσαι ότι ζούμε ακόμη σε μια κοινωνία χτισμένη από άνδρες, όπου οι τελευταίοι έχουν τον πρώτο και τελευταίο λόγο;

Μα είναι κοινό μυστικό η παρενόχληση! Και μάλιστα στη σιωπή! Ειδικά στη δουλειά μας. Θεωρείται μάλιστα κάτι δεδομένο και αυτονόητο. Και βέβαια το να μιλήσεις σε πετάει εκτός! Ο σεξισμός είναι παράμετρος του πατριαρχικού μοντέλου σε έναν κόσμο χτισμένο πάνω σ' αυτήν την ιδέα. Η εξουσία είναι το ζητούμενο κι όχι ο πόθος ή έστω το φλερτ! Το κάνω γιατί μπορώ κι όχι γιατί επιθυμώ.

**-«Οι άνδρες και οι γυναίκες δεν ανήκουν στον ίδιο αιώνα». Πώς ερμηνεύεις εσύ αυτή τη φράση του Ίψεν; **

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο Ίψεν νομίζω σ' αυτήν την φράση βλέπει αυτό που έρχεται. Όταν την είπε, οι γυναίκες δεν ψήφιζαν, δεν είχαν δικαίωμα στη περιουσία τους. Συχνά δεν μπορούσαν καν να μάθουν ανάγνωση. Δεν μπορούσαν να εργαστούν, δεν μπορούσαν να βγουν έξω από το σπίτι χωρίς συνοδεία. Χρειάστηκε ένας αιώνας για να αλλάξουν αυτά που οι άνδρες θεωρούσαν δεδομένα.

-Το Θέατρο Δωματίου συμπληρώνει φέτος 25 χρόνια. Πώς κρίνεις τη μέχρι τώρα πορεία του;

Το Θέατρο Δωματίου είναι ένα ενήλικο παιδί. Η πορεία του στα χρόνια ξεπέρασε κάθε προσδοκία μου. Είμαι πολύ περήφανη και νιώθω ευλογημένη για αυτό. Ξεκινήσαμε πριν 25 χρόνια στο Κτίριο Καλλιτεχνών, ένα νεοκλασικό στην 3ης Σεπτεμβρίου. Συμβολικά η Έντα Γκάμπλερ επιστρέφει 25 χρόνια μετά σε ένα επίσης νεοκλασικό. Κλείνει ένας μεγάλος κύκλος ζωής μπορώ να πω..

-Ποιοι είναι οι άξονες πάνω στους οποίους δουλεύετε με την Άντζελα Μπρούσκου; Αισθάνεσαι δικαιωμένη από τις καλλιτεχνικές σας επιλογές;

Δουλεύουμε με άξονα πάντα το κείμενο, τον Λόγο και γι' αυτό πάντα επιστρέφουμε στα κλασικά έργα. Στην εξέλιξη της δουλειάς μας, μέσα στα χρόνια, έχουμε χτίσει κώδικα, αισθητική και μια καλλιτεχνική γλώσσα. Η Τέχνη μας είναι άπειρη. Θα μείνω σ' αυτό.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Σκηνοθεσία-εικαστική άποψη: Άντζελα Μπρούσκου

Μουσική: Nalyssa Green

Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτη Στέβη Κουτσοθανάση

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Εκτέλεση παραγωγής: Ευάγγελος Κώνστας - Constantly Productions

Παίζουν: Παρθενόπη Μπουζούρη, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Κωνσταντίνα Αγγελοπούλου, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Ειρήνη Αϊβαλιώτου, Χριστίνα Παπαδοπούλου