Ίδρυμα Θεοχαράκη: 148 έργα αναδεικνύουν τον υπερρεαλιστικό κόσμο του Νίκου Εγγονόπουλου

Ορφεύς, Ερμής και Ευρυδίκη, 1949
Ορφεύς, Ερμής και Ευρυδίκη, 1949 Πνευματικά Δικαιώματα Νίκος Εγγονόπουλος
Από Euronews
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button

To Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη παρουσιάζει από την Τετάρτη 9 Μαρτίου μια μεγάλη αναδρομική έκθεση του Νίκου Εγγονόπουλου, με 148 έργα με τίτλο «Νίκος Εγγονόπουλος. Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού»

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

To Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη παρουσιάζει από την Τετάρτη 9 Μαρτίου μια μεγάλη αναδρομική έκθεση του Νίκου Εγγονόπουλου, με τίτλο «Νίκος Εγγονόπουλος. Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού». 148 και πλέον πολύτιμα έργα του Εγγονόπουλου, προέρχονται από τις συλλογές του Ιδρύματος Ωνάση, της Alpha Bank, του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών ΑΠΘ, της Δημοτικής Πινακοθήκης Ρόδου, της Λεβεντείου Πινακοθήκης, καθώς και πολλών ιδιωτικών συλλογών, προσφέρουν μια συνολική εικόνα του έργου και της πορείας του μεγάλου Έλληνα ζωγράφου.

Κορυφαία έργα όπως Ορφεύς, Ερμής και Ευρυδίκη, 1949, Αργώ, 1948, Ορφεύς, 1957, Οι Αδιάφθοροι, 1967, Ο ζωγράφος και το μοντέλο του, 1970, Ορφεύς, 1968, Ομηρικό με τον ήρωα, 1938, Ολυμπία, 1970, Ο Μερκούριος Μπούας, 1971, Nico hora ruit, 1939, Συναυλία, 1960, Ο Καβάφης, 1948, Καζανόβας, 1968, Μεσογειακή Μούσα, 1984, Οι αδιάφθοροι, 1967, μεταξύ των άλλων, αποκαλύπτουν το πολυεπίπεδο έργο του.

Νίκος Εγγονόπουλος
Συναυλία, 1960Νίκος Εγγονόπουλος

Ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς, επισημαίνει στον κατάλογο της έκθεσης: «O Εγγονόπουλος με λογισμό και όραμα, κινείται από το παρόν στο παρελθόν, από το όνειρο στον μύθο και από την πραγματικότητα στη φαντασίωση. Αδιαπραγμάτευτα ειλικρινής και ανιδιοτελής απέναντι στη ζωή, αντιμετώπισε με θάρρος τους επικριτές και πολέμιούς του, αντιπαραθέτοντας τη ζωγραφική και την ποίησή του, οι οποίες είναι έντονα συνδεδεμένες με τα όνειρα και τους ονειρικούς μηχανισμούς, με το παράλογο και τη “ζούρλια”, μια λέξη που συχνά χρησιμοποιούσε ο ίδιος. Αυτό το μυστηριακό σύμπαν εκφράζει τη δική του αλήθεια, έναν απέραντο κόσμο, που αντανακλά το πάθος του για καθετί ωραίο, αλλά και την κριτική του στάση απέναντι στα μεγάλα λάθη. Έτσι, οι μνήμες από τα δύσκολα χρόνια της κατοχής έγιναν εικόνες και στίχοι με ενάργεια και συναισθηματική ένταση.(…)

Η ζωγραφική για τον Εγγονόπουλο ήταν μια άσκηση πνευματικής ελευθερίας. Δούλευε καθημερινά με μαεστρία, ενίοτε ελαιογραφίες, με τον ίδιο τρόπο που δούλευε την αυγοτέμπερα, χρησιμοποιώντας λιγοστά καθαρά και λαμπερά χρώματα, όπως την ώχρα, το μπλε του κοβαλτίου ή το ούλτρα μαρίν, το βαθύ πράσινο και το κόκκινο και άλλοτε υδατογραφίες, όπου σε αρκετές από αυτές προσέθετε σινική μελάνη.

Νίκος Εγγονόπουλος
Ποιητής και μούσα, 1965Νίκος Εγγονόπουλος

Ξεκινούσε πάντα με ένα bozzetti, όπως ο ίδιος το αποκαλούσε, δηλαδή με την απόδοση του οράματός του σε χαρτί, μικρών διαστάσεων, ζωγραφισμένο από υδατοχρώματα και σινική μελάνη, ακόμη και χρωματιστά μολύβια. Στη συνέχεια, προχωρούσε στην ακριβή αποτύπωση του σχεδίου, χρησιμοποιώντας μολύβι ή κάρβουνο ή και τα δύο μαζί. Έτσι, με ακρίβεια, το αποτύπωνε το σχέδιο πάνω στον μουσαμά, το ξύλο ή το χαρτόνι για να ολοκληρώσει, με την επιλογή των χρωμάτων, τους μνημειακούς του πίνακες.

Πρωταγωνιστές του ήταν οι ανθρώπινες μορφές. Ευθυτενείς, καλλίγραμμες, με δηλωτικές κινήσεις, αλλά με ανύπαρκτα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προσώπου τους. Αυτές οι απρόσωπες μορφές μας βυθίζουν στον χρόνο, φέρνοντας μας αντιμέτωπους με μοναχικούς ήρωες ή ερωτικά ζευγάρια, από την μυθολογία και τη λογοτεχνία, την ιστορία και την ποίηση, με αναφορές άλλοτε στον Ορφέα, στην Ευρυδίκη, στον Ερμή, στην Ιώ, στον Ηρακλή, στον Οδυσσέα, στην Καλυψώ, στην Θέτιδα και στον Πηλέα, στον Ιάσωνα, στην Μήδεια και άλλοτε στον Άνθιμο τον Τραλλέα και στον Ισίδωρο τον Μιλήσιο».

Νίκος Εγγονόπουλος
Ο ζωγράφος και το μοντέλο του, 1970Νίκος Εγγονόπουλος

Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ γράφει στον κατάλογο της έκθεσης: «Αν με ρωτούσαν ποιος είναι για μένα ο απόλυτος υπερρεαλιστής (δεν λέω σουρεαλιστής για να μην στρεβλώσω την έννοια του όρου), ξένος ή Έλληνας, αδίστακτα θα απαντούσα ο Νίκος Εγγονόπουλος. Έκανε τη λέξη ως ποιητής και την εικόνα ως ζωγράφος να υπακούσουν στη δική του σύνταξη και γραμματική και να συνθέτουν μια ιδιαίτερη στοχαστική και αισθητική πραγματικότητα. Αν πάλι με ρωτούσαν ποιόν θεωρώ ποιο σπουδαίο, τον Εγγονόπουλο ποιητή ή τον Εγγονόπουλο ζωγράφο, θα έλεγα ότι η ερώτηση είναι ανεδαφική. Ο Εγγονόπουλος κάνει ποίηση ζωγραφίζοντας και δημιουργεί εικαστική τέχνη με την ποίησή του. Ο άρρηκτος αυτός συνδυασμός μου δίνει το δικαίωμα να τον ονομάσω τον απόλυτο υπερρεαλιστή».

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 19 Ιουνίου 2022 και θα συνοδεύεται από πολυσέλιδο ομότιτλο κατάλογο, με όλα τα εκτιθέμενα έργα, καθώς και κείμενα των Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, Βασίλη Παπαδόπουλου, Κατερίνας Περπινιώτη-Αγκαζίρ και Τάκη Μαυρωτά.

Νίκος Εγγονόπουλος

Νίκος Εγγονόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1907 και πέθανε το 1987. Σπούδασε στη ΑΣΚΤ με δασκάλους τους Κωνσταντίνο Παρθένη, Δημήτριο Μπισκίνη, Θωμά Θωμόπουλο και Γιάννη Κεφαλληνό. Στη συνέχεια, χάρη στην μαθητεία του κοντά στο Φώτη Κόντογλου και τον καθηγητή Αλέξανδρο Ξυγγόπουλο ήλθε σε επαφή με την παράδοση και την ουσία της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης. Το 1967 διορίστηκε καθηγητής στην έδρα της ζωγραφικής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Μετσόβειου Πολυτεχνείου, όπου από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 εργαζόταν ως επιμελητής. Το 1939 παρουσίασε την πρώτη ατομική του έκθεση, στην οικία του Ν. Καλαμάρη, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις της κριτικής, και ακολούθησε σειρά ατομικών παρουσιάσεων και συμμετοχών σε ομαδικές και διεθνείς εκθέσεις. Το 1954 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας και ένα χρόνο αργότερα πήρε μέρος στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο. Το 1958 τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο Ποίησης του Υπουργείου Παιδείας και το 1966 του απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Γεώργιου Α΄ για το ζωγραφικό του έργο. Οι ποιητικές του συλλογές και η σκηνογραφική του δουλειά, με τη δύναμη της προσωπικής του έκφρασης στερεώνουν τον πολιτισμό.

Νίκος Εγγονόπουλος
Ο Καβάφης, 1948Νίκος Εγγονόπουλος

INFO

 Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη

Βασιλίσσης Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, τηλ. 2103611206 

Νίκος Εγγονόπουλος. Ο Ορφέας του Υπερρεαλισμού

Διάρκεια: 9/3-19/6/2022

Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Κυριακή 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-20:00 (Οκτώβριο έως Μάιο)

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

116 έργα ζωγραφικής του Μιχάλη Οικονόμου σε μια μεγάλη έκθεση στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

Ίδρυμα Θεοχαράκη: Μια μεγάλη έκθεση του Γιάννη Γαΐτη, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του

Ίδρυμα Θεοχαράκη: «Σπύρος Παπαλουκάς. Ερευνητής του αινίγματος της ζωγραφικής»