Η διαπίστωση ρίχνει φως στη διαδικασία μουμιοποίησης και την εξέλιξή της με την πάροδο του χρόνου
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ερευνητές από το University College London και το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα έγραψαν ιστορία με μια πρωτοποριακή μελέτη, την πρώτη που αναλύει συστηματικά τις μυρωδιές των μουμιοποιημένων σωμάτων.
Χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό εργαλείων υψηλής τεχνολογίας, όπως μια ηλεκτρονική "μύτη" και εκπαιδευμένους ανθρώπους που μυρίζουν, μελέτησαν εννέα μούμιες που εκτίθενται και φυλάσσονται στο Αιγυπτιακό Μουσείο του Καΐρου. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύονται στο Journal of the American Chemical Society, προσφέρουν μια νέα προοπτική για τα αρχαία υλικά ταρίχευσης και τον τρόπο με τον οποίο τα μουσεία συντηρούν αυτά τα αρχαία αντικείμενα.
"Η οσμή των μουμιοποιημένων σωμάτων έχει εδώ και χρόνια προσελκύσει σημαντικό ενδιαφέρον από τους ειδικούς και το ευρύ κοινό, αλλά δεν έχει διεξαχθεί μέχρι τώρα καμία συνδυασμένη χημική και αντιληπτική επιστημονική μελέτη", αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο καθηγητής Matija Strlič, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
"Αυτή η πρωτοποριακή έρευνα μας βοηθά πραγματικά να σχεδιάσουμε καλύτερα τη συντήρηση και να κατανοήσουμε τα αρχαία υλικά ταρίχευσης. Προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο δεδομένων για τον εμπλουτισμό της μουσειακής έκθεσης των μουμιοποιημένων σωμάτων".
Οι οσμές είναι μόρια που απελευθερώνονται από μια ουσία στον αέρα και η ομάδα χρησιμοποίησε έναν αέριο χρωματογράφο και ένα φασματογράφο μάζας για να προσδιορίσει τις χημικές ουσίες που εκπέμπονται από τις μούμιες. Παράλληλα με τα όργανα, μια ομάδα εκπαιδευμένων οσφρητικών περιγράφει την ποιότητα και την ένταση των οσμών.
Η μέθοδος αυτή βοήθησε στη διάκριση μεταξύ των οσμών που προκλήθηκαν από την αρχική διαδικασία μουμιοποίησης και εκείνων που προέκυψαν από τις σύγχρονες προσπάθειες συντήρησης των μουμιών.
Για τη Δρ Cecilia Bembibre, άλλη μία από τις ερευνήτριες, δύο ιδιαίτερες πτυχές της μελέτης ξεχώρισαν: "Πρώτον, οι μυρωδιές αποκάλυψαν νέες πληροφορίες, υπογραμμίζοντας τη σημασία της χρήσης των αισθήσεών μας για την κατανόηση του παρελθόντος.
Δεύτερον, ενώ οι περισσότερες μελέτες σχετικά με τα μουμιοποιημένα σώματα έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα σε ευρωπαϊκά μουσεία, εδώ συνεργαστήκαμε στενά με Αιγύπτιους συναδέλφους για να διασφαλίσουμε ότι εκπροσωπούνται η τεχνογνωσία και η αντιληπτική τους εμπειρία, και αναπτύξαμε από κοινού μια ηθική και με σεβασμό προσέγγιση για τη μελέτη των μουμιοποιημένων σωμάτων".
Ένα βασικό συμπέρασμα από την έρευνα είναι ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι γνώριζαν πολύ καλά πώς η μυρωδιά συνδεόταν με την καθαρότητα του νεκρού, ιδίως όταν ταρίχευαν θεούς και φαραώ. Η διαδικασία περιελάμβανε έλαια, ρητίνες και βάλσαμα όπως πεύκο, κέδρο, σμύρνα και λιβάνι, τα οποία εξακολουθούν να αναδίδουν ένα ευχάριστο άρωμα, ακόμη και μετά από 5.000 χρόνια.
"Για τους αρχαίους Αιγυπτίους, η μουμιοποίηση ήταν μια σημαντική πρακτική ταφής που αποσκοπούσε στη διατήρηση του σώματος και της ψυχής για τη μετά θάνατον ζωή μέσω μιας λεπτομερούς τελετουργίας ταρίχευσης του νεκρού με τη χρήση ελαίων, κεριών και βάλσαμων", δήλωσε ο καθηγητής Ali Abdelhalim, συν-συγγραφέας και διευθυντής του Αιγυπτιακού Μουσείου στο Κάιρο.
"Η πρακτική εξελίχθηκε με την πάροδο του χρόνου και ο εντοπισμός των διαφορετικών τεχνικών και υλικών που χρησιμοποιήθηκαν προσφέρει πληροφορίες για την εποχή, την τοποθεσία και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του ατόμου που μουμιοποιήθηκε".
Η μελέτη ανοίγει επίσης το δρόμο για κάτι νέο στις εκθέσεις των μουσείων. Στο μέλλον, η ομάδα ελπίζει να δημιουργήσει "οσφρητικά τοπία" - αναπαραστάσεις των οσμών των αρχαίων μουμιοποιημένων σωμάτων - τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μουσεία για να βοηθήσουν τους επισκέπτες να βιώσουν την ιστορία με έναν εντελώς νέο τρόπο.
Αυτή η πρωτοποριακή έρευνα, λοιπόν, δεν εμπλουτίζει απλώς τις γνώσεις μας για το παρελθόν - αλλά διαμορφώνει και τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με αυτό.