Οδικός χάρτης για εξομάλυνση των σχέσεων με το νέο συριακό καθεστώς από τους «27» που ωστόσο συμφωνούν ότι είναι νωρίς για συμπεράσματα αναφορικά με το νέο καθεστώς στη Συρία
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν την Πέμπτη επί του οδικού χάρτη που θα ακολουθήσουν για την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Συρία μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, με την επιφύλαξη ότι "είναι νωρίς για οριστικά συπεράσματα" όσον αφορά τους αντάρτες που ηγούνται της μετάβασης.
Στο κείμενο των συμπερασμάτων, οι «27» ζητούν "πολιτική διαδικασία χωρίς αποκλεισμούς και υπό συριακή ηγεσία" που θα εγγυάται την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, την εθνική ενότητα, την προστασία όλων των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποτρέποντας παράλληλα την επανεμφάνιση της θρησκευτικής βίας, του εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας.
Οι ηγέτες τόνισαν επίσης ότι οι επιστροφές Σύρων προσφύγων που ζουν σε όλη την Ευρώπη θα πρέπει να είναι "ασφαλείςς, εθελοντικές και αξιοπρεπείς" λόγω της συνεχιζόμενης αστάθειας στο έδαφος.
"Συμφωνήσαμε στις βασικές αρχές και τους στόχους της προσέγγισής μας ως απάντηση στην πτώση του καθεστώτος Άσαντ", δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, στο τέλος της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου η Συρία και η Ουκρανία βρέθηκαν στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης.
"Για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία, ο λαός της Συρίας μπορεί να ελπίζει σε ένα καλύτερο μέλλον", δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δίπλα στον Κόστα.
"Η Ευρώπη νοιάζεται για την επιστροφή της εξουσίας στον λαό της Συρίας και η Ευρώπη έχει ρόλο να διαδραματίσει", πρόσθεσε, σημειώνοντας τον ρόλο του μπλοκ ως ο μεγαλύτερος δωρητής της Συρίας, με πάνω από 33 δισεκατομμύρια ευρώ να έχουν κινητοποιηθεί από το 2011, γεγονός που παρέχει στην ΕΕ μεγαλύτερη επιρροή στη μετάβαση.
Οι Βρυξέλλες παρακολουθούν στενά τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), την οργάνωση των ανταρτών που ηγήθηκαν της αιφνιδιαστικής επίθεσης που ανέτρεψε τον Άσαντ και ελέγχει την προσωρινή κυβέρνηση.
Η HTS έχει δεσμευτεί να βάλει τη χώρα στον δρόμο της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, να διαλύσει τις ένοπλες των ανταρτών και να προωθήσει μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.
"Η Συρία πρέπει να παραμείνει ενωμένη", δήλωσε ο ηγέτης του HTS Αχμέντ αλ Σαραά, γνωστός προηγουμένως με το "ψευδώνυμο" Αμπού αλ Τζολάνι. "Πρέπει να υπάρξει ένα κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ του κράτους και όλων των θρησκειών για να εξασφαλιστεί η κοινωνική δικαιοσύνη".
Η HTS, ωστόσο, παραμένει στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων του ΟΗΕ και των χωρών της ΕΕ λόγω της προηγούμενης σύνδεσής της με την Αλ Κάιντα. Η οργάνωση έχει κατηγορηθεί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων εκτελέσεων για βλασφημία και μοιχεία που πραγματοποιούνται βάσει μιας αυστηρής και ακραίας, ερμηνείας του ισλαμικού νόμου.
Το ιστορικό αυτό έχει εγείρει αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητά τους να εγγυηθούν τον πλουραλισμό στη μετά τον Άσαντ εποχή. Η Συρία είναι μια εξαιρετικά ποικιλόμορφη χώρα, στην οποία κατοικούν σουνίτες μουσουλμάνοι, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν πάνω από το 70% του πληθυσμού, μαζί με σιίτες μουσουλμάνους, αλαουίτες, χριστιανούς και εθνοτικές μειονότητες όπως οι Δρούζοι, οι Ιρακινοί, οι Αρμένιοι, οι Ασσύριοι, οι Κούρδοι και οι Παλαιστίνιοι.
"Όλοι γνωρίζουμε ότι προς το παρόν, δεν μπορούν να βγουν οριστικά συμπεράσματα. Είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν η νέα ηγεσία θα μπορέσει να υλοποιήσει αυτά που υπόσχεται", προειδοποίησε η φον ντερ Λάιεν.
Η ΕΕ έστειλε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα έναν ανώτερο διπλωμάτη για να έρθει σε απευθείας επαφή με την HTS, ένα πρώτο βήμα προς την εξομάλυνση των σχέσεων. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Τουρκία, η φον ντερ Λάιεν άνοιξε την πόρτα για την άρση των σκληρών κυρώσεων που είχαν επιβληθεί κατά του καθεστώτος Άσαντ.
Η επικεφαλής της Επιτροπής έχει επίσης υποσχεθεί να εντείνει την ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια για να βοηθήσει τη Συρία να ανοικοδομηθεί από τις στάχτες ενός βίαιου, καταστροφικού εμφυλίου πολέμου που άφησε σοβαρές ζημιές στις βασικές υπηρεσίες και τις πολιτικές υποδομές.
"Οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να συνδυαστούν με πράξεις από τη νέα ηγεσία στη Δαμασκό. Επομένως, αυτή είναι μια προσέγγιση βήμα προς βήμα που επιλέγουμε", δήλωσε η ίδια.
Το κέιμενο των συμπερασμάτων αντικατοπτρίζει σαφώς αυτή τη στάση αναμονής: δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την ελάφρυνση των κυρώσεων ή την αναθεώρηση του χαρακτηρισμού της HTS ως τρομοκρατικής οργάνωσης, δύο από τα κύρια αιτήματα του νέου συριακού καθεστώτος.