Αυτές είναι οι 4 νέες κορυφαίες προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος στον τομέα των διαστημικών δραστηριοτήτων.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) καθόρισε τις προτεραιότητές του για τα επόμενα τρία χρόνια, με τη στήριξη ενός αυξημένου προϋπολογισμού 22,1 δισ. ευρώ από νέες δεσμεύσεις των κρατών-μελών.
Υπουργοί όλων των κρατών-μελών της ESA βρέθηκαν στο Μπρέμεν, στη Γερμανία, για να αποφασίσουν σε ποια διαστημικά προγράμματα θέλουν να συμμετάσχουν ή να συνεισφέρουν και πόσα χρήματα θα διαθέσουν για τα επόμενα τρία χρόνια, σε μια τριετή σύνοδο που χαράσσει την πορεία της Ευρώπης στο διάστημα.
Ο Γιόζεφ Άσχμπάχερ, γενικός διευθυντής της ESA, είπε ότι η στήριξη από τα κράτη-μέλη είναι «έκφραση εμπιστοσύνης», σε μια περίοδο που βρίσκονται σε εξέλιξη αρκετές σύγχρονες κούρσες στο διάστημα.
«Δείχνει ότι το διάστημα είναι εξαιρετικά ελκυστικό, απολύτως απαραίτητο για την κοινωνία και την καθημερινή ζωή και ότι αναπτύσσεται πολύ γρήγορα στην Ευρώπη», είπε σε συνέντευξη Τύπου.
Αυτές είναι μερικές από τις προτεραιότητες που ξεχώρισε η ESA κατά τις συνεδριάσεις της.
1. Αναζήτηση ζωής στους δορυφόρους του Κρόνου
Ο νέος προϋπολογισμός σημαίνει ότι η ESA μπορεί δυνητικά να ξεκινήσει νέα ερευνητικά προγράμματα, όπως μια αποστολή προς τον Εγκέλαδο, τον έκτο μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου.
Ο Άσχμπάχερ είπε ότι η ESA θα ήθελε κάποια στιγμή να ταξιδέψει στον Εγκέλαδο, να προσεδαφιστεί και να αναπτύξει ανιχνευτές στην επιφάνειά του για να αναζητήσει ίχνη ζωής.
«Οι εξωβιολόγοι λένε ότι, αν ψάχνεις για ενδείξεις ζωής στο διάστημα, εκεί πρέπει να κοιτάξεις», είπε ο Άσχμπάχερ. «Σκεφτείτε τι θα σήμαινε αν μπορούσαμε να βρούμε ίχνη ζωής».
Ωστόσο, όπως είπε, θα χρειαστεί χρόνος μέχρι η ESA να είναι έτοιμη να αναλάβει αυτή την αποστολή, αλλά θα μελετήσει πώς μπορεί να φτάσει εκεί.
Ένα ακόμη έργο στο οποίο η ESA θα συνεχίσει να εργάζεται μετά την υπουργική σύνοδο είναι το NewAthena. Η ESA το περιγράφει ως το μεγαλύτερο παρατηρητήριο ακτίνων Χ που έχει κατασκευαστεί ποτέ.
Το παρατηρητήριο θα βοηθήσει τους επιστήμονες να μελετήσουν «μερικά από τα θερμότερα και πιο ενεργητικά φαινόμενα στο Σύμπαν με πρωτοφανή ακρίβεια και βάθος», σύμφωνα με την περιγραφή του έργου.
Η αποστολή βρίσκεται σε φάση μελέτης και κοστολόγησης, με απόφαση για την έγκρισή της έως το 2027, όπως είπε ο Άσχμπάχερ.
2. Γερμανοί, Γάλλοι και Ιταλοί αστροναύτες με προορισμό τη Σελήνη
Σύμφωνα με γερμανικά μέσα, ο Άσχμπάχερ ανακοίνωσε στο περιθώριο της υπουργικής συνόδου ότι Γερμανοί, Γάλλοι και Ιταλοί αστροναύτες θα συμμετάσχουν μελλοντικά στις αποστολές Artemis προς τη Σελήνη.
Φέρεται να είπε στα μέσα ενημέρωσης ότι η Γερμανία θα έχει προτεραιότητα για μια θέση σε μελλοντικές αποστολές, χωρίς να διευκρινίσει ποιος μπορεί να επιλεγεί.
Οι αποστολές Artemis σηματοδοτούν την επιστροφή της ανθρωπότητας στην επιφάνεια της Σελήνης για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1960. Η Artemis II θα μεταφέρει τέσσερις αστροναύτες γύρω από τη Σελήνη και πίσω στη Γη, ενώ η Artemis III προβλέπει την προσεδάφιση δύο αστροναυτών στην επιφάνεια της Σελήνης για να πραγματοποιήσουν πειράματα στον Νότιο Πόλο.
Αν και επικεφαλής οργανισμός των αποστολών Artemis είναι η αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA) των ΗΠΑ, η ESA κατασκεύασε βασικά τμήματα του διαστημοπλοίου Orion που θα μεταφέρει τους αστροναύτες σε τροχιά.
3. Νέα ευρωπαϊκά διαστημικά κέντρα σε Νορβηγία και Πολωνία
Στο περιθώριο της υπουργικής συνόδου, η ESA υπέγραψε επιστολή προθέσεων με τη Νορβηγία για τη δημιουργία διαστημικού κέντρου στην Αρκτική.
Η συμφωνία προβλέπει τη σύσταση κοινής ομάδας εργασίας με τη Νορβηγική Υπηρεσία Διαστήματος (NOSA) ώστε μέχρι το τέλος του επόμενου έτους να καθοριστούν το προτεινόμενο πεδίο, οι προτεραιότητες και το μοντέλο διακυβέρνησης του κέντρου.
Η Cecilie Myrseth, υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας της Νορβηγίας, ανέφερε σε δήλωσή της ότι το διαστημικό κέντρο αποτελεί αναγνώριση ότι η χώρα είναι «διαστημικό έθνος» και θα έχει «μεγάλο αντίκτυπο» στην τεχνολογία διαστήματος που χρησιμοποιείται για επικοινωνία, επιτήρηση και πλοήγηση.
Η Τρόμσο, ειδικότερα, είναι η βάση ελέγχου αποστολής για το Arctic Weather Satellite της ESA, έναν αστερισμό δορυφόρων που περιφέρονται γύρω από τον Βόρειο Πόλο και παρέχουν δεδομένα για βραχυπρόθεσμες μετεωρολογικές προβλέψεις.
Ο Άσχμπάχερ είπε ότι εξετάζεται επίσης ένα κέντρο διαστημικής ασφάλειας στην Πολωνία, το οποίο θα υποστηρίξει την «αποτελεσματική και συνεκτική ανάπτυξη των ευρωπαϊκών δυνατοτήτων ασφάλειας και ανθεκτικότητας στο διάστημα».
Το νέο κέντρο θα συμπληρώσει το έργο που ήδη γίνεται στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Ασφάλειας Διαστήματος και Εκπαίδευσης (ESEC) στο Βέλγιο, όπως ανέφερε δελτίο Τύπου μετά την υπουργική σύνοδο.
Οι εκπρόσωποι της Πολωνίας και η ESA θα καθορίσουν τις τεχνικές απαιτήσεις και τη χρηματοδότηση για το κέντρο και θα καταλήξουν σε απόφαση έως το 2026.
4. Ενίσχυση των παγκόσμιων συνεργασιών
Ο Άσχμπάχερ υπογράμμισε ότι οι συνεργασίες της ESA με χώρες όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Αυστραλία είναι «ισχυρότερες από ποτέ».
Η καναδική αντιπροσωπεία έλαβε ειδική μνεία από τον Άσχμπάχερ στη συνέντευξη Τύπου της συνόδου, αφού αύξησε τη συνεισφορά της προς την ESA στα 664,6 εκατ. δολάρια (407,7 εκατ. ευρώ), δηλαδή κατά 400% σε σχέση με το 2022.
Η χώρα έχει συμφωνία συνεργασίας με την ESA από το 1979, η οποία της παρέχει ορισμένα από τα ίδια δικαιώματα με τα κράτη-μέλη, όπως η δυνατότητα να υποβάλλει προσφορές σε δημόσιες συμβάσεις.
Ο Άσχμπάχερ είπε ότι η ESA θα βρει τρόπους να ενισχύσει τη συνεργασία με την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Αυστραλία, γεγονός που δείχνει ότι η ESA είναι «ισχυρός εταίρος» στην Ευρώπη και για τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο Ιταλός υπουργός Αντόλφο Ούρσο είπε ότι σύντομα θα μεταβεί στις ΗΠΑ για να εξετάσει αν η ESA μπορεί να εξακολουθήσει να υπολογίζει στις αμερικανικές συνεισφορές προς τον οργανισμό.
Οι πρόσφατες περικοπές προϋπολογισμού και οι αναδιαρθρώσεις προγραμμάτων της NASA προκάλεσαν ανησυχία στην ESA νωρίτερα φέτος, η οποία προειδοποίησε ότι έως και 19 κοινά έργα ΗΠΑ-ΕΕ μπορεί να κινδυνεύουν.
Ο Άσχμπάχερ επιβεβαίωσε αυτή την εβδομάδα ότι η NASA συμφώνησε να συνεχίσει τη χρηματοδότηση, τουλάχιστον έως το 2028, για μία από αυτές τις αποστολές που βρίσκονταν σε κίνδυνο, την αποστολή Rosalind Franklin ExoMars Rover.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα της ESA που τρυπά το έδαφος του Κόκκινου Πλανήτη για να ανασύρει οργανικό υλικό προς περαιτέρω επιστημονική μελέτη.