Ένας ομοσπονδιακός δικαστής εμπόδισε προσωρινά τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τραμπ να απολύσει την διοικητή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ λόγω καταγγελιών για απάτη με ενυπόθηκα δάνεια.
Ομοσπονδιακό δικαστήριο αποφάσισε την Τρίτη ότι η αμφιλεγόμενη διοικητής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED), Λίζα Κουκ, μπορεί να παραμείνει στη θέση της, ενώ η ίδια μάχεται κατά των προσπαθειών του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να την απολύσει.
Η απόφαση, η οποία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εφεσιβληθεί, αποτελεί πλήγμα στις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να επιβάλει μεγαλύτερο έλεγχο στην παραδοσιακά ανεξάρτητη Fed, η οποία καθορίζει τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια για να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει το Κογκρέσο, δηλαδή σταθερές τιμές και μέγιστη απασχόληση. Το Κογκρέσο έχει επίσης επιδιώξει να απομονώσει τη Fed από την καθημερινή πολιτική.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι απολύει την Κουκ στις 25 Αυγούστου, λόγω των ισχυρισμών που διατυπώθηκαν από έναν από τους διορισμένους του ότι διέπραξε απάτη με υποθήκες σε σχέση με δύο ακίνητα που αγόρασε το 2021, πριν ενταχθεί στη Fed.
Η Κουκ κατηγορείται ότι δήλωσε ότι δύο ακίνητα ήταν "κύριες κατοικίες", γεγονός που θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερες προκαταβολές και επιτόκια υποθηκών από ό,τι αν κάποιο από τα δύο χαρακτηριζόταν ως δεύτερη κατοικία ή επενδυτικό ακίνητο.
Ομοσπονδιακός Δικαστής έκρινε ότι οι ισχυρισμοί πιθανότατα δεν αποτελούν επαρκή νομική αιτία για την απόλυσή της. Σύμφωνα με τον νόμο που διέπει τη Fed, οι διοικητές μπορούν να απομακρυνθούν μόνο "για σπουδαίο λόγο", ο οποίος, όπως είπε ο δικαστής, περιορίζεται σε ενέργειες που έγιναν κατά τη διάρκεια της θητείας του διοικητή.
«Η απομάκρυνση ενός διοικητή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας επεκτείνεται μόνο σε ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα του μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου να εκτελεί αποτελεσματικά και πιστά τα θεσμοθετημένα καθήκοντά του, υπό το πρίσμα γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της θητείας του», έγραψε ο Κομπ. Ο Κομπ διορίστηκε από τον πρώην πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Ανεξαρτησία της Fed
Η απόφαση σημαίνει ότι η Κουκ θα μπορεί να συμμετάσχει στη συνεδρίαση της Fed στις 16-17 Σεπτεμβρίου, όταν αναμένεται να μειώσει το βασικό βραχυπρόθεσμο επιτόκιό της κατά ένα τέταρτο της μονάδας, μεταξύ 4% και 4,25%.
Οι διοικητές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ δεν είναι σαν τους γραμματείς του υπουργικού συμβουλίου και ο νόμος δεν επιτρέπει σε έναν πρόεδρο να τους απολύσει λόγω διαφωνιών στην πολιτική ή επειδή απλώς θέλει να τους αντικαταστήσει.
Το Κογκρέσο επεδίωξε να απομονώσει τη Fed από την πολιτική πίεση, σημείωσε το δικαστήριο, δίνοντας στους διοικητές της Fed μακρές, κλιμακωτές θητείες που καθιστούν απίθανο ένας πρόεδρος να διορίσει την πλειοψηφία του διοικητικού συμβουλίου σε μία μόνο θητεία.
Το δικαστήριο έδωσε επίσης εντολή στο διοικητικό συμβούλιο της Fed και στον πρόεδρό του, Τζερόμ Πάουελ, "να επιτρέψουν στην Κουκ να συνεχίσει να λειτουργεί ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου για όσο διάστημα εκκρεμεί αυτή η δικαστική διαμάχη".
Η υπόθεση θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής για την 112χρονη Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, καθώς κανένας πρόεδρος δεν έχει επιδιώξει στο παρελθόν να απολύσει διοικητή της Fed.
Οι οικονομολόγοι προτιμούν τις ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες επειδή μπορούν να κάνουν αντιδημοφιλή πράγματα, όπως η αύξηση των επιτοκίων για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, πιο εύκολα από ό,τι οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι.
Πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν ότι αν η Fed περιέλθει υπό τον έλεγχο του Λευκού Οίκου, θα διατηρήσει το βασικό της επιτόκιο χαμηλότερα από ό,τι δικαιολογείται από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του Τραμπ για φθηνότερο δανεισμό. Αυτό θα μπορούσε να επιταχύνει τον πληθωρισμό και θα μπορούσε επίσης να ωθήσει προς τα πάνω τα μακροπρόθεσμα επιτόκια, όπως αυτά των ενυπόθηκων δανείων και των δανείων αυτοκινήτων. Οι επενδυτές μπορεί να απαιτήσουν υψηλότερη απόδοση για τα δικά τους ομόλογα για να αντισταθμίσουν τον μεγαλύτερο πληθωρισμό στο μέλλον, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού για την κυβέρνηση των ΗΠΑ, και ολόκληρη την οικονομία.
Ο αγώνας για χαμηλότερα επιτόκια
Εάν ο Τραμπ μπορέσει να αντικαταστήσει την Κουκ, ίσως μπορέσει να αποκτήσει πλειοψηφία 4-3 στο διοικητικό συμβούλιο της Fed. Ο Τραμπ διόρισε δύο μέλη του διοικητικού συμβουλίου κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του και έχει διορίσει έναν βασικό οικονομικό σύμβουλο του Λευκού Οίκου, τον Στίβεν Μίραν, για να αντικαταστήσει την Αντριάνα Κούγκλερ, μια άλλη διοικητική σύμβουλο της Fed που παραιτήθηκε απροσδόκητα την 1η Αυγούστου. Η Επιτροπή Τραπεζών της Γερουσίας αναμένεται να ψηφίσει την Τετάρτη για τον διορισμό του Μίραν.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα διορίσει στη Fed μόνο άτομα που θα υποστηρίξουν χαμηλότερα επιτόκια.
Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα επιτεθεί στον Πάουελ και τα άλλα μέλη της επιτροπής καθορισμού των επιτοκίων της Fed επειδή δεν μείωσαν το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο που ελέγχουν πιο γρήγορα. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 4,3%, αφού οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed το μείωσαν κατά μία ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα στα τέλη του περασμένου έτους. Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι πιστεύει ότι θα έπρεπε να είναι τόσο χαμηλό όσο το 1,3%, ένα επίπεδο που δεν υποστηρίζει κανένας αξιωματούχος της Fed και ελάχιστοι οικονομολόγοι.
Ο Πάουελ δήλωσε πρόσφατα ότι η κεντρική τράπεζα τείνει προς τη μείωση του επιτοκίου της στη συνεδρίασή της την επόμενη εβδομάδα.
Η Κουκ είναι η πρώτη μαύρη γυναίκα που υπηρετεί ως διοικητής. Ήταν υπότροφος Μάρσαλ και έλαβε πτυχία από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Κολέγιο Σπέλμαν. Πριν από την ένταξή της στο διοικητικό συμβούλιο, δίδαξε στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και στη Σχολή Κένεντι του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.