Το Artistic Impressions είναι το νέο μας φόρουμ για ανοιχτή συζήτηση καλλιτεχνών. Οι φωτογράφοι Rankin και Phillip Toledano συζήτησαν τον ρόλο της AI στην τέχνη τους.
Ο κόσμος της τέχνης δεν είναι άγνωστος στις τεχνολογικές εξελίξεις, όμως η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης προκαλεί ισχυρούς κραδασμούς στη δημιουργική κοινότητα.
Γι’ αυτό δημιουργήσαμε το Artistic Impressions, ή AI, μια νέα σειρά όπου θα ακούμε ανθρώπους στην πρώτη γραμμή των τεχνών να μιλούν για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει τον κόσμο τους, τι κάνουν και πώς το κάνουν.
Η φωτογραφία είναι το πρώτο αντικείμενο στο επίκεντρό μας, γι’ αυτό το Euronews Culture μίλησε πρόσφατα με Rankin, Βρετανό καλλιτέχνη και έναν από τους πιο διάσημους πορτραΐστες στον κόσμο, του οποίου το έργο έχει κοσμήσει αμέτρητα πολυτελή περιοδικά και γκαλερί τέχνης. Phillip Toledano είναι Βρετανικής καταγωγής, με βάση τη Νέα Υόρκη, εννοιολογικός καλλιτέχνης, του οποίου το εντυπωσιακό έργο εκτείνεται από τη φωτογραφία, τα πολυμέσα, τις εγκαταστάσεις, τη γλυπτική και το βίντεο.
AI: να το αγαπάς ή να το μισείς;
Ο Rankin, γνωστός για τις εμβληματικές φωτογραφίες διασημοτήτων και μουσικών, είναι εξαιρετικά επιφυλακτικός, αλλά έχει ασχοληθεί πλήρως με την AI: «Μας επέβαλαν αυτήν την τεχνολογία. Δεν είχαμε καμία δυνατότητα να συζητήσουμε γι’ αυτήν, να μιλήσουμε για το τι θα μας κάνει. Είμαι λίγο πιο διστακτικός ως προς το να νιώσω άνετα να τη χρησιμοποιήσω, επειδή μεγάλο μέρος της φωτογραφίας που έχει συλλεχθεί αυτόματα από όλο το διαδίκτυο είναι πνευματική ιδιοκτησία άλλων ανθρώπων», λέει.
Ο Rankin χρησιμοποιεί το δικό του τεράστιο αρχείο φωτογραφιών για να δημιουργεί νέους μετασχηματισμούς με AI του έργου του εδώ και περίπου δύο χρόνια και είναι ενθουσιασμένος με τις δυνατότητες που προσφέρει. «Έχουν έρθει άνθρωποι στην έκθεση και έκλαψαν επειδή ένιωσαν ότι είναι ο θάνατος της φωτογραφίας, με το οποίο διαφωνώ απολύτως», λέει. «Και υπήρξαν και άλλοι που με κατσάδιασαν στα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά πιστεύω ότι δεν μπορείς να κρίνεις αυτά τα πράγματα αν δεν τα χρησιμοποιείς».
Το τέλος της αλήθειας
Ο Phillip Toledano, από την άλλη, έχει αγκαλιάσει πλήρως την AI και είναι πολύ πιο ενθουσιώδης για τις χρήσεις της. «Πιστεύω ότι δουλειά μου ως καλλιτέχνη είναι να είμαι περίεργος», λέει. «Η δουλειά μου είναι να ανοίγω πάντα κάθε παράθυρο, να εξετάζω κάθε θέα και να σκέφτομαι: ‘Είναι χρήσιμο; Δεν είναι χρήσιμο;’»
«Η ιδέα της φωτογραφίας ως αλήθεια έχει πεθάνει, όχι όμως η φωτογραφία», λέει ο Toledano. «Επειδή υπάρχει η AI, όλα είναι αληθινά και τίποτα δεν είναι αληθινό ταυτόχρονα», προσθέτει. «Όλη η δουλειά μου περιστρέφεται γύρω από την ιδέα ότι η φωτογραφία ως αλήθεια έχει πεθάνει. Η σχέση που έχεις με το έργο σου είναι εντελώς διαφορετική σε σύγκριση με την εργασία με ένα πραγματικό πρόσωπο».
Ο τρόπος με τον οποίο σήμερα, ως επί το πλείστον, αποκτούμε πρόσβαση σε εικόνες και ενημέρωση μέσω των κοινωνικών δικτύων, πιστεύει ο Toledano, έχει δημιουργήσει σύγχυση και κοινωνίες στις οποίες η παραπληροφόρηση ευδοκιμεί.
Για τον Rankin αυτό σημαίνει ότι η φωτογραφία θα γίνει ακόμη πιο σημαντική. «Πιστεύω ότι αυτό, κατά κάποιον τρόπο, κάνει την αλήθεια πολυτέλεια και την καθιστά πιο πολύτιμη. Άρα η φωτογραφία θα συνεχίσει, γιατί νομίζω ότι οι άνθρωποι θα δίνουν μεγαλύτερη έμφαση όχι στα ευτελή πράγματα, αλλά στο πορτρέτο, στη στιγμή στον χρόνο, έχει να κάνει με τη δημιουργία αναμνήσεων από εκείνες τις λαμπρές στιγμές, πράγματα που είναι πραγματικά σημαντικά».
Το μέλλον της τέχνης
Οι Rankin και Toledano κοίταξαν στη «μαγική σφαίρα» τους για να σκεφτούν το μέλλον της τέχνης στην εποχή της AI. Ο Toledano είναι ενθουσιασμένος με τις δυνατότητες που προσφέρει η AI και πιστεύει ότι θα του επιτρέψει να δημιουργήσει έργα που δεν θα μπορούσε να φανταστεί νωρίτερα. «Πιστεύω ότι κάθε καλλιτέχνης που θα βουτήξει πραγματικά σε αυτήν τη δουλειά… θα μπορέσει να βρει εκείνα τα όρια του τι μπορεί να κάνει που είναι εντελώς νέο», λέει.
Ο Toledano θεωρεί εντελώς μη ρεαλιστικό να περιμένουμε ότι η ανθρωπότητα θα συμπεριφερθεί τώρα διαφορετικά απέναντι στη νέα τεχνολογία απ’ ό,τι τα τελευταία 30.000 χρόνια. «Ο κόσμος φοβάται τώρα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να είμαστε ανοιχτόμυαλοι και περίεργοι. Μπορεί να συμβούν εξαιρετικά και τρομερά πράγματα, απλώς δεν το ξέρουμε».
Καθώς η συζήτηση έφτανε στο τέλος, και οι δύο καλλιτέχνες κλήθηκαν να στείλουν ένα μήνυμα προς τους τεχνολογικούς κολοσσούς που καθοδηγούν την ανάπτυξη της AI. Το μήνυμα του Rankin ήταν απλό: επιβραδύνετε. «Δώστε στην ανθρωπότητα την ευκαιρία να προλάβει», λέει. «Κινείστε τόσο γρήγορα… Το πιο τρομακτικό για μένα είναι ότι οι άνθρωποι που επικοινωνούν με αυτά τα chatbots, ουσιαστικά αυτό είναι το ChatGPT, διαμορφώνουν σχέσεις μαζί τους… Νομίζω ότι πρέπει να δείξουμε λίγη περισσότερη υπευθυνότητα στον τρόπο που το θέτουμε στο κοινό. Τα παιδιά χρειάζεται πραγματικά να προστατευτούν από αυτά», προσθέτει.
Τελικά, η συζήτηση με τους Rankin και Phillip Toledano μάς άφησε με ακόμη περισσότερα ερωτήματα και τροφή για σκέψη. Όμως ένα πράγμα είναι σαφές: η άνοδος της AI ήδη αλλάζει τον κόσμο της τέχνης και θα συνεχίσει να το κάνει με τρόπους που ακόμη δεν μπορούμε να φανταστούμε.
Το πιο πρόσφατο έργο του Phillip Toledano, Another England, που κυκλοφορεί από τον L’Artiere, είναι πλέον διαθέσιμο.
Δείτε ολόκληρη τη συζήτηση στον βιντεοαναπαραγωγέα στην κορυφή αυτής της σελίδας.