Έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος αποκαλύπτει ποιότητα-ρεκόρ – Αντίθετα, η Αλβανία αντιμετωπίζει σοβαρή ρύπανση
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Οι λάτρεις της θάλασσας που αναζητούν το ιδανικό σημείο για κολύμπι είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα βρεθούν σε ασφαλή νερά στην Ευρώπη, τουλάχιστον όσον αφορά τις χημικές ουσίες. Η πιο πρόσφατη ανάλυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), που εξέτασε 22.127 παράκτιες, λιμναίες και ποτάμιες τοποθεσίες, κατέταξε το 85% των περιοχών κολύμβησης ως «εξαιρετικής ποιότητας».
Πρωταθλήτρια αναδείχθηκε η Κύπρος, με πάνω από το 99% των υδάτων της να κατατάσσονται στην ανώτερη κατηγορία. Η χώρα παραμένει σταθερά στην κορυφή τα τελευταία χρόνια, διαθέτοντας μαγευτικές τοποθεσίες όπως η Αγία Νάπα, η Παραλία Νησί, ο Κόλπος της Συκιάς και ο Κόλπος Κόννος.
Εντυπωσιακή πρόοδο σημείωσε η Βουλγαρία, η οποία ανέβηκε τρεις θέσεις και κατετάγη δεύτερη με ποσοστό 98% εξαιρετικής ποιότητας. Οι ταξιδιώτες μπορούν να απολαύσουν ήρεμες παραλίες όπως το Κράπετς, το Κάρα Ντέρε με το καταπράσινο τοπίο, αλλά και το πιο απομονωμένο Βαρβάρα.
Γιατί η Αλβανία κατατάσσεται τελευταία;
Στον αντίποδα, η Αλβανία κατατάσσεται τελευταία, με μόλις το 16% των υδάτων της να θεωρούνται εξαιρετικής ποιότητας και το 23% να χαρακτηρίζονται ως κακής ποιότητας. Το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Τιράνων αναφέρει πως πολλές περιοχές με πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων στερούνταν μέχρι πρόσφατα εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, με αποτέλεσμα την απευθείας απόρριψη αποβλήτων στη θάλασσα και στα ποτάμια. Ιδιαίτερο πρόβλημα αντιμετωπίζει η πόλη του Δυρραχίου, σύμφωνα με το περιοδικό European Journal of Environment & Earth Sciences.
Πρόσθετο βάρος αποτελεί η ρύπανση από πλαστικά και μικροπλαστικά. Η Αλβανία κατατάσσεται τρίτη, μετά το Μαυροβούνιο και τη Βόρεια Μακεδονία, στην κατά κεφαλήν απόρριψη πλαστικών στα υδάτινα οικοσυστήματα – περίπου τρία κιλά ανά άτομο τον χρόνο, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN).
Με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Αλβανία επενδύει εκατομμύρια ευρώ σε νέα έργα υποδομής, όπως εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων και διαχείριση λεκανών απορροής σε περιοχές όπως η Ντιβιάκα, το Δυρράχιο, η Καβάγια, το Ξαμίλ, η Λεζά, το Ορίκουμ, η Σαράντα, η Σπιλέ, η Βελιπόγιε και η Αυλώνα.
Υπό εξέταση περιοχές της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας
Ανησυχητικά ευρήματα παρουσιάστηκαν και σε χώρες με υψηλό τουριστικό ρεύμα, όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία. Σύμφωνα με τον διαδραστικό χάρτη της ΕΟΠ, επικίνδυνα σημεία εντοπίζονται σε περιοχές της Νότιας και Κεντρικής Γαλλίας, καθώς και στην ενδοχώρα της Κορσικής. Στην Ιταλία, συγκεντρώσεις προβληματικών περιοχών εντοπίζονται βόρεια του Ρέτζιο Καλάμπρια, αλλά και κοντά στη Νάπολη και το Σαλέρνο.
Ακόμα και η Πάλμα ντε Μαγιόρκα στην Ισπανία εμφανίζει περιοχές κακής ποιότητας, όπως η Πλάγια Ταμαρέιγ, η Πλάγια ντε Αλμπερκούς και η Κάλα Έγκος.
Συνολικά, μεταξύ 2019 και 2023, 58 τοποθεσίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατατάχθηκαν σταθερά ως κακής ποιότητας – 30 στην Ιταλία, 20 στη Γαλλία, 2 στη Δανία, την Ολλανδία και τη Σουηδία, και από μία σε Εσθονία και Ισπανία. Μόλις πέντε από αυτές κατόρθωσαν να βελτιωθούν επαρκώς μέχρι το 2024.
Σύμφωνα με την Οδηγία της ΕΕ για τα Ύδατα Κολύμβησης, τα σημεία που διατηρούν κακή ποιότητα για πέντε συνεχόμενα έτη πρέπει να υπόκεινται σε μόνιμη απαγόρευση κολύμβησης ή σε μόνιμη προειδοποίηση κατά του μπάνιου.
Τι πρέπει να προσέξετε όταν επιλέγετε το σημείο κολύμβησης;
Τα κολυμβητικά ύδατα πρέπει να περιέχουν χαμηλά επίπεδα βακτηρίων όπως το E. coli και οι εντερόκοκκοι, που προέρχονται από λύματα και ζωικά απόβλητα και μπορούν να προκαλέσουν διάρροια, στομαχικές διαταραχές, ουρολοιμώξεις και άλλες παθήσεις.
Άλλος επικίνδυνος δείκτης είναι οι άνθησες κυανοβακτηρίων – γνωστές και ως μπλε-πράσινα φύκη – που, αν ξεπεράσουν συγκεκριμένα όρια, μπορούν να προκαλέσουν ναυτία, μυϊκή αδυναμία, δερματικούς ερεθισμούς, ακόμη και τον θάνατο ζώων μέσω επαφής ή εισπνοής. Επιπλέον, προκαλούν δυσάρεστες οσμές και μειώνουν τη διαύγεια του νερού («φαινόμενο σούπας αρακά»). Οι αυξήσεις τους οφείλονται σε γεωργικά απόβλητα και λύματα, γεγονός που καθιστά κρίσιμη την ύπαρξη αποδοτικών αποχετευτικών συστημάτων.
Κάποιοι ρύποι, όπως ο υδράργυρος, είναι αόρατοι με γυμνό μάτι και συχνά δεν εντοπίζονται καν από τις επίσημες μετρήσεις, ακόμη και όταν υπερβαίνουν τα νομικά όρια.
Τέλος, τα παράκτια ύδατα της ΕΕ εμφανίζονται σταθερά καθαρότερα από τις λίμνες και τα ποτάμια. Από το 2009 έως σήμερα, το ποσοστό των υδάτων «εξαιρετικής ποιότητας» κυμαίνεται μεταξύ 81% και 89%, με την πιο πρόσφατη τιμή να φτάνει στο 88,8%. Για τις λίμνες και τα ποτάμια, τα ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ 60% και 82%, σημειώνοντας μικρή πτώση από το 2022 και φτάνοντας το 78,3% το 2024.