Newsletter Newsletters Events Εκδηλώσεις Ποντάκαστ Βίντεο Africanews
Loader
Διαφήμιση

Ελισάβετ Πλέσσα:Ο Μαρτίνος Γαβαθάς θέλει να ενώσει τα αντίθετα στο έργο του, να πετύχει τις συνάψεις

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Ζωγραφικός διάλογος ΙΙ, 1982 • λάδι σε καμβά, 222x196 εκ. • ιδιωτική σ��λλογή
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Ζωγραφικός διάλογος ΙΙ, 1982 • λάδι σε καμβά, 222x196 εκ. • ιδιωτική σ��λλογή Πνευματικά Δικαιώματα  Ioannis Kypriotis/Filmora
Πνευματικά Δικαιώματα Ioannis Kypriotis/Filmora
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Δημοσιεύθηκε ανανεώθηκε πριν
Κοινοποιήστε το άρθρο Σχόλια
Κοινοποιήστε το άρθρο Close Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω: Copy to clipboard Copied

Η πρώτη αναδρομική έκθεση του ζωγράφου και χαράκτη με τίτλο «Συνάψεις» παρουσιάζεται στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων φιλοξενεί την πρώτη αναδρομική του ζωγράφου και χαράκτη Μαρτίνου Γαβαθά, που έφυγε από τη ζωή τον Μάρτιο που μας πέρασε, σε ηλικία 82 ετών. Στην έκθεση παρουσιάζονται περίπου 90 έργα του καλλιτέχνη σε χαρτί, καμβά και ξύλο, καθώς και έργα που δημιούργησε με μια προσωπική τεχνική κολάζ ξυλογραφίας.

Η αναδρομική αυτή παρουσίαση ακολουθεί γραμμική χρονολογική πορεία. Οι τέσσερις όμως ενότητές της περιέχουν συγχρόνως έργα από όλες τις δημιουργικές περιόδους του καλλιτέχνη, προκειμένου να αναδειχθούν οι εκλεκτικές συγγένειες ανάμεσα στους εικαστικούς και ιδεολογικούς άξονες που διατρέχουν τις σκέψεις και το έργο του.

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Ρίζες Ι, 1990 • κολάζ ξυλογραφίας σε μακετόχαρτο, 1/1, 30,5x33 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Ρίζες Ι, 1990 • κολάζ ξυλογραφίας σε μακετόχαρτο, 1/1, 30,5x33 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη Odysseas Vacharidis/

«Το βασικό εικαστικό ιδίωμα του Μαρτίνου Γαβαθά είναι η προσπάθειά του να ενώσει τα αντίθετα: το μεγάλο με το μικρό, το φανταστικό με το πραγματικό, το παραστατικό με το αφαιρετικό, τη ζωγραφική με την χαρακτική. Όπως μου έλεγε: “Θέλω να πετύχω τις συνάψεις”. Γι’ αυτό και ο τίτλος αυτής της έκθεσης είναι συνάψεις, οι συνδέσεις, οι ενώσεις δηλαδή των πραγμάτων. Και γι’ αυτό το λόγο επίσης, το κολάζ είναι λέξη κλειδί στη δουλειά του. Εφευρίσκει λοιπόν γύρω στο 1982 μια προσωπική τεχνική, που την ονομάζει κολάζ ξυλογραφίας. Ενώ έχει ήδη αρχίσει την πορεία του με μια παραστατική ζωγραφική, με μια αγάπη για τις νεκρές φύσεις, έχει αρχίσει να επεξεργάζεται το μέσο της ξυλογραφίας, που έχει σπουδάσει κοντά στον Κώστα Γραμματόπουλο.

Θέλει να το δει όμως από μια άλλη ματιά. Θέλει να δει τι μπορεί να κάνει με αυτό το μέσο με τελείως διαφορετικό τρόπο. Έτσι κάνει κάποια μεγάλα χαρακτικά, τα οποία κόβει σε λωρίδες. Παρατηρώντας κάποια στιγμή ότι μασκάροντας αυτά τα έργα, αυτές οι χαρτοταινίες αποκτούν χρώμα, συλλαμβάνει την ιδέα αυτές τις λωρίδες που κόβει, να τις κρεμάσει πάνω στο τελάρο του. Η αναγκαιότητά του να τις καρφιτσώσει, τον οδηγεί σε ένα ακόμα στοιχείο που γίνεται μέρος του έργου του με οργανικό τρόπο. Δηλαδή αυτές οι καρφίτσες γίνονται μέρος του έργου και οδηγούν με φυσικό τρόπο από τις δύο διαστάσεις στις τρεις διαστάσεις. Από την ζωγραφική δηλαδή, στον χώρο» αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης, Ελισάβετ Πλέσσα.

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Άγνωστος τίτλος, 1984 • κολάζ ξυλογραφίας σε χαρτόνι κολλημένο σε ξύλο, δίπτυχο, 100x80 εκ. το κάθε μέρος • συλλογή του καλλιτέχνη
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Άγνωστος τίτλος, 1984 • κολάζ ξυλογραφίας σε χαρτόνι κολλημένο σε ξύλο, δίπτυχο, 100x80 εκ. το κάθε μέρος • συλλογή του καλλιτέχνη Odysseas Vacharidis/

Η μοναδική ατομική έκθεση που έκανε ο Μαρτίνος Γαβαθάς ήταν το 1986, στην γκαλερί Μέδουσα στο Κολωνάκι. Εκεί παρουσίασε τρία μνημειακά παραστατικά έργα και κολάζ ξυλογραφίας σε έναν απροσδόκητο συνδυασμό διαφορετικών μέσων. Στις ζωγραφικές συνθέσεις του, ο καλλιτέχνης συνομιλεί με σημαντικά έργα της ελληνικής και παγκόσμιας τέχνης. Σήμερα, παρουσιάζονται με έναν διαφορετικό τρόπο στο κέντρο της αναδρομικής:

«Αυτά τα τρία μεγάλα, πολύ σημαντικά έργα της Μέδουσας, που δεν μπορέσαμε δυστυχώς να τα βρούμε ή δεν μας δάνεισαν κάποια από αυτά για την έκθεση, συλλάβαμε την ιδέα, ακριβώς γιατί ήταν τόσο σημαντικά για τη δουλειά του, να τα παρουσιάσουμε όχι σαν μια φωτογραφική αναπαραγωγή, αλλά σε φυσικό μέγεθος, τυπωμένα σε ένα διάφανο ύφασμα, ώστε να υπάρχουν σαν απόηχοι, σαν φαντάσματα εκείνων των έργων.

Άποψη της έκθεσης
Άποψη της έκθεσης χ

Η κριτική ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη γι’ αυτήν την πολύ σημαντική έκθεση στη Μέδουσα. Αυτό τον έκανε να απομονωθεί. Αισθάνθηκε ότι ο κόσμος δεν κατάλαβε. Οι συνάδελφοί του με έναν τρόπο, δυστυχώς κάποιοι κατάλαβαν, αλλά οι περισσότεροι την αποσιώπησαν ή δεν τον ενθάρρυναν σ’ αυτή την προσπάθειά του» επισημαίνει η επιμελήτρια της έκθεσης.

Μετά την ατομική έκθεση στην Μέδουσα, ο Μαρτίνος Γαβαθάς πήρε μέρος σε λίγες ομαδικές σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στράφηκε εξ’ ολοκλήρου στην εκπαίδευση. Δίδαξε σχέδιο και ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών από το 1977 έως το 2006. Ήταν ένας εκπληκτικός δάσκαλος που λάτρευαν οι μαθητές του:

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Επιστροφή στις ρίζες, 2008 • ακρυλικό, παστέλ, κολάζ και κολάζ ξυλογραφίας κολλημένο σε ξύλο, 100x120 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Επιστροφή στις ρίζες, 2008 • ακρυλικό, παστέλ, κολάζ και κολάζ ξυλογραφίας κολλημένο σε ξύλο, 100x120 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη χ

«Ήθελε πάντα η θεωρία να ενώνεται και πάλι με την πράξη, με τη ζωγραφική. Πίστευε πάντα ότι στο τέλος πρέπει να υπερτερεί η εικόνα. Πρέπει να υπερτερεί η πράξη, οπότε τα έργα του έχουν πολύ συχνά ένα εννοιολογικό υπόβαθρο. Στο τέλος, όμως, αυτό που μετράει είναι η ίδια η εικόνα, η ίδια η ζωγραφικότητα της εικόνας. Σαν ιδιοσυγκρασία, ήταν ένας άνθρωπος εξαιρετικά χαμηλών τόνων, εξαιρετικά χαμηλόφωνος. Είχε έναν πολύ ευαίσθητο ψυχισμό. Αισθανόταν επίσης ότι δεν ήθελε να βιοπορίζεται από την τέχνη. Πίστευε δηλαδή ότι αυτό θα τον δέσμευε στις επιλογές του.

Η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του προσέφερε τη δυνατότητα να έχει ένα σταθερό εισόδημα από αυτή και να είναι σε επαφή με τα παιδιά, να τα καθοδηγεί. Ήταν ένας εξαιρετικός δάσκαλος, πολύ αγαπητός. Από την άλλη πλευρά βέβαια, προσωπικά θα έλεγα ότι η Καλών Τεχνών υπήρξε και μια τροχοπέδη γι’ αυτόν, γιατί ήταν ένα ασφαλές μέρος στο οποίο μπορούσε να ζωγραφίζει ακατάπαυστα στο εργαστήριό του, αλλά δεν ήταν και αναγκασμένος να δείχνει τη δουλειά του, σε σημείο που πάρα πολλοί συνάδελφοί του νόμιζαν ότι όλα αυτά τα χρόνια, από το 2010 και μετά περίπου, ότι δεν ζωγράφιζε. Κι όμως εκείνος ζωγράφιζε μέχρι το 2019» τονίζει η Ελισάβετ Πλέσσα.

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Χωρίς τίτλο, 2015/2019 • ακρυλικό και κολάζ σε καμβά, 60x50 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Χωρίς τίτλο, 2015/2019 • ακρυλικό και κολάζ σε καμβά, 60x50 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη χ

H έκθεση πλαισιώνεται από πλήρως εικονογραφημένη μεγάλη μονογραφία για το έργο του Μαρτίνου Γαβαθά, την οποία επιμελήθηκε η Ελισάβετ Πλέσσα και σχεδίασε η Εριφύλη Αράπογλου (ενARTE). Ο δίγλωσσος (ελληνικά-αγγλικά) τόμος περιλαμβάνει κείμενα της Δάφνης Αγγελίδου, του Δημήτρη Δημηρούλη, του Χριστόφορου Μαρίνου, και της Ελισάβετ Πλέσσα.

Η αναδρομική έκθεση ζωγραφικής και χαρακτικής του Μαρτίνου Γαβαθά, με τίτλο «Συνάψεις» παρουσιάζεται στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων μέχρι τις 29 Ιουνίου. Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της υπογράφει ο Σταύρος Παπαγιάννης (Stage Design Office).

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Αυτοπροσωπογραφία, περίπου 1980 • λάδι σε χαρτόνι κολλημένο σε καμβά-πάνελ, 21,5x14,5 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Αυτοπροσωπογραφία, περίπου 1980 • λάδι σε χαρτόνι κολλημένο σε καμβά-πάνελ, 21,5x14,5 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη χ

ΟΙ 4 ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Η έκθεση ξεκινά με τις πρώιμες δημιουργίες του Μαρτίνου Γαβαθά, όπου σε σκηνές της καθημερινότητας διακρίνεται η ευαισθησία της εφηβικής ματιάς του. Αργότερα, τη δεκαετία του 1970, σε λεπτεπίλεπτα τοπία και σε νεκρές φύσεις διαφαίνεται η επιρροή της χαρακτικής με τις γωνιώδεις φόρμες της ξυλογραφίας, που τον οδηγούν σε μια κυβιστική προσέγγιση του χώρου και της ανθρώπινης μορφής, με ολοφάνερη την αγάπη του για τον Μπρακ.

Η δεύτερη ενότητα της έκθεσης παρουσιάζει δύο φαινομενικά ασύνδετες πτυχές του έργου του Γαβαθά, που αποτέλεσαν και το περιεχόμενο της μοναδικής ατομικής έκθεσής του (Αίθουσα Τέχνης Μέδουσα, Αθήνα, 1986). Πάνω σε στρώσεις υλικών και αποσπασματικών εικόνων, σε τρεις μνημειακές συνθέσεις, οι οποίες στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων παρουσιάζονται με ιδιαίτερο τρόπο, ο Γαβαθάς ζωγραφίζει το βλέμμα του, τη συνομιλία του με συγκεκριμένα έργα της ελληνικής και της παγκόσμιας τέχνης –Φαγιούμ, Βαν Γκογκ, Ρόθκο, Χόκνεϋ, Τσαρούχης– και τη σχέση της δικής του τέχνης μαζί τους, τοποθετώντας τους εικαστικούς αναστοχασμούς του, αλλά και την ίδια του τη μορφή, ανάμεσα στον ζωγραφικό και στον πραγματικό χώρο, ανάμεσα στον καμβά και στο εργαστήριό του. Ταυτόχρονα, όπως και στην έκθεσή του στη «Μέδουσα», στην ίδια αυτή ενότητα παρουσιάζονται έργα μιας προσωπικής τεχνικής του, τα κολάζ ξυλογραφίας, στα οποία δημιουργεί αφαιρετικές συνθέσεις με λωρίδες από μεγάλες ξυλογραφίες που τεμαχίζει, δημιουργώντας μια νέα εικόνα μέσα από μια προϋπάρχουσα εικόνα.

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Χωρίς τίτλο, 1978 • μεικτή τεχνική σε χαρτί κολλημένο σε ξύλο, 95x120 εκ. • ιδιωτική συλλογή
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Χωρίς τίτλο, 1978 • μεικτή τεχνική σε χαρτί κολλημένο σε ξύλο, 95x120 εκ. • ιδιωτική συλλογή χ

Στην τρίτη ενότητα της έκθεσης παρουσιάζονται μεγάλα και πολυσύνθετα κολάζ ξυλογραφίας μαζί με μεγάλων διαστάσεων ζωγραφικά έργα με ευθείες αναφορές στη μεγάλη Ζωγραφική, τα οποία δημιούργησε μετά το 1986 και μέχρι το 2018. Εικονογραφική αφετηρία των έργων αυτών αποτελεί η ρίζα των δέντρων, ενώ όλη αυτή την ενότητα της δουλειάς του την ονομάζει με τον ειρωνικό τίτλο «Επιστροφή στις ρίζες», εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι δεν υπάρχει επιστροφή στις ρίζες γιατί «ρίζα είναι μία, όλα τα άλλα είναι παραλλαγές της».

Η τέταρτη και τελευταία ενότητα της έκθεσης παρουσιάζει ζωγραφικούς πίνακες της ύστερης δημιουργικής περιόδου του έργου του (2015-2019): με παράλληλη χρήση του κολάζ, εικονίζει τα εργαλεία της ζωγραφικής του, στα οποία αποτίει έναν εννοιολογικών προεκτάσεων ύστατο φόρο τιμής, συγκεράζοντας τη χειρωναξία της τέχνης του με την αναρώτησή του για τα κρυμμένα νοήματα της εικόνας.

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Χωρίς τίτλο, 2015/2019 • ακρυλικό σε καμβά, 60x40 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Χωρίς τίτλο, 2015/2019 • ακρυλικό σε καμβά, 60x40 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη Odysseas Vacharidis/

Ξεναγήσεις για το κοινό

Τα Σάββατα 14, 21, 28 Ιουνίου, και την Κυριακή 29 Ιουνίου (τελευταία ημέρα της έκθεσης) στις 12.30 θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις ανοικτές για το κοινό από την επιμελήτρια της έκθεσης Ελισάβετ Πλέσσα.

INFO

Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων

Κτήριο Α Λεωνίδου & Μυλλέρου, Πλ. Αυδή, Μεταξουργείο, τηλ. 2105202420

Διάρκεια: Μέχρι 29 Ιουνίου

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Σάββατο 11:00 - 19:00, Κυριακή 10:00 - 16:00, Δευτέρα κλειστά

Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Επιστροφή στις ρίζες – Αφιέρωμα στον Γκρέκο, 2014 • ακρυλικό, κάρβουνο, παστέλ, κολάζ και κολάζ ξυλογραφίας σε ξύλο, 210x303 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη
ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΓΑΒΑΘΑΣ Επιστροφή στις ρίζες – Αφιέρωμα στον Γκρέκο, 2014 • ακρυλικό, κάρβουνο, παστέλ, κολάζ και κολάζ ξυλογραφίας σε ξύλο, 210x303 εκ. • συλλογή του καλλιτέχνη χ
Μετάβαση στις συντομεύσεις προσβασιμότητας
Κοινοποιήστε το άρθρο Σχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Χριστόφορος Κατσαδιώτης: Το εργαστήριό μου είναι τόπος αλχημείας. Εκεί μπαίνω σε τελετουργικό κλίμα

Τα Plásmata επέστρεψαν στο Πεδίον του Άρεως και μας προσκαλούν σε μια απαλή γιορτή

Μάικλ Ράκοβιτς: «Θέλω να επανεμφανίσω τα λεηλατημένα, τα χαμένα έργα τέχνης στην σφαίρα της ζωής»